Foto: Een deel van één van de Facebook discussies die volgden op het blog Boos.
Nou, ik heb het geweten met mijn boze stukje. Een record aantal lezers en flinke discussies op Facebook. Heel goed. Dat is het doel van een column: mensen aan het denken en aan het praten zetten. Daarom zijn columns vaak een beetje gechargeerd, dat zet aan tot een meningsuitwisseling. Ik kreeg verbazingwekkend veel bijval en even verbazingwekkend weinig tegengas. En ertussenin heel vaak de stem van het compromis, van het naar elkaar toe bewegen. Uiteraard vonden enkelen dat ik weer eens de <vul zorgverlener subklasse in> de schuld gaf. Waar blijft de eigen verantwoordelijkheid van de moeder? Natuurlijk heeft moeder zelf ook verantwoordelijkheid, maar mag zij er niet van uit kunnen gaan dat haar zorgverleners hun vak verstaan? Anderen lieten merken dat ik er toch niet van uit kan gaan dat al die verhalen van moeders letterlijk waar zijn, maar dat het hun interpretatie is van wat hen werd verteld. En dat klopt, dat komt ook voor. Ik ga daar zo op in. Maar veel reacties waren toch de zuchten van herkenning, zowel door ouders als door collega zorgverleners.
Tja, kennelijk kan je er niet op vertrouwen dat, wat moeders vertellen dat zij te horen kregen, ook werkelijk is wat zij te horen kregen. Inderdaad, ik heb ook wel eens een verdraaid weergegeven verhaal terug te horen gekregen. En ook wel eens iets over een collega waarvan ik, met mijn kennis van die collega, moeilijk kan geloven dat zij dat werkelijk gezegd heeft. Dat gebeurt, dat zal elke zorgverlener kunnen beamen. Dat is jammer, maar het is nu eenmaal zo. Voor een deel is dit te voorkomen door de informatie meermaals in verschillende bewoordingen te geven en ook op papier mee te geven. Voor de betroffen zorgverlener is het een goed idee om in het consult verslag duidelijk aan te geven wat is besproken en welke adviezen werden gegeven.
Maar wanneer nu telkens opnieuw verschillende moeders komen met rapporten over bepaalde informatie die zij van hun zorgverlener krijgen, is het dan aannemelijk dat zij dat allemaal op deze zelfde verkeerde manier hebben geïnterpreteerd of is het mogelijk dat wel degelijk diezelfde foute informatie keer op keer wordt gegeven? Wanneer keer op keer op keer moeders vertellen dat hen werd verteld dat hun kind op basis van een bepaald gewicht of bepaalde leeftijd een bepaald (beperkt) aantal voedingen per dag moet krijgen of een bepaalde hoeveelheid (meestal meer dan de fysiologische maaginhoud) per voeding. Of, eveneens op basis van leeftijd of gewicht de nachtvoeding kan worden weggelaten. Of dat het helemaal niet erg is als hun kind standaard een half uur huilt voor hij slaapt en dat het echt belangrijk is dat hij ‘’leert zelf in slaap te vallen’’. Mij lijkt er dan eerder structureel iets fout te zijn in de informatieverstrekking naar de ouders toe. Ofwel het wordt in bewolkte termen gegeven ofwel de informatie is gewoon fout.En heel vaak is gewoon ook duidelijk herkenbaar dat de informatie letterlijk uit protocols komt, protocols die uitgaan van onjuiste vooronderstellingen en niet deugdelijk onderbouwd zijn*.
Een andere klacht die ik kreeg in reactie op het boze blog was dat ik weer eens de hele beroepsgroep over één kam aan het scheren was en helemaal geen oog had voor de velen die het wel goed doen. Nee, du-uh, mijn stukje ging over de velen die het niet goed doen. En wel degelijk staat er ook de zin ‘’Natuurlijk zijn er ook zorgverleners die wel weten wat ze doen en waarover het gaat en die wel goede adviezen geven.’’ in. Maar over hen ging het stukje niet. Af te meten aan de feedback die ik van moeders hoor zijn de goeden helaas ver in de minderheid. Ik kan me voorstellen dat het steekt als je net bij die kleine minderheid hoort en altijd maar weer die ellende van anderen over je heen krijgt. Kijk daar alleen niet mij zuur om aan, maar leg het probleem bij wie het hoort: de onprofessionele collegae. Kaart het aan in je vakvereniging, bij de opleidingen, in intercollegiale overleggen en intervisies. De slechte borstvoedingadviseurs zijn degenen die jouw beroepsgroep een slechte naam geven, ik geef het bericht slechts door.
Tot slot een advies voor iedere zorgverlener (in opleiding) die te maken kan hebben met zwangeren, barenden en ouders van jonge kinderen: lees eens een poosje mee op een ouder-forum of een Facebook groep voor ouders, liefst eentje met borstvoeding als primaire onderwerp. Voor velen zal er een heel nieuwe wereld opengaan wanneer ze lezen waar moeders werkelijk mee zitten en wat ze kunnen (of niet) met de doorsnee adviezen die ze van zorgverleners krijgen en de kritiek of de vraagtekens die ze tijdens het CB bezoek bijvoorbeeld niet laten horen, maar wel delen met collega-moeders.
*) Dit is met name het geval bij de advisering rondom de start van vaste voeding en rondom huilen. Collega Marianne Vanderveen publiceerde net deel 9 van haar blogserie over de richtlijn excessief huilen.