Foto: Lauren Graham als Lorelai Gilmore in de TV serie The Gilmore Girls
Deel 1 in een miniserie over jong moederschap.
Hoewel de biologische mogelijkheid om zwanger te worden op een leeftijd jonger dan 18 jaar niet ontkend kan worden, wordt het als maatschappelijk ongepast gezien. In onze maatschappij wordt zelfs een zwangerschap tussen 18 en 23 jaar met opgetrokken wenkbrauwen beschouwd. Een zwangerschap vanaf 16 jaar is biologische en medisch gezien geen enkel probleem, maar sociaal wordt het een zo jonge vrouw erg moeilijk gemaakt. Men vermoedt sterk dat zij er mentaal niet aan toe is en vreest dat zij haar leven zal vergooien door haar studie te verzaken en voor altijd afhankelijk te blijven. Dit wordt vaak een self fulfilling prophecy. In de ogen van haar ouders was Lorelai Gilmore een maatschappelijke mislukkeling: zwanger met 17, niet trouwen met de vader, school drop out en weglopen, en als alleenstaande moeder haar kind krijgen en opvoeden. Volkomen uit de pas met de manier waarop zij binnen haar sociale klasse had moeten leven. Overigens kwam het met Lorelai uiteindelijk nog goed als manager van een goed lopend hotelletje.
Zou dat bij de sociale afkeuring van jong moederschap ook meespelen? Zou het zo zijn dat men de ouders van de jonge moeder erop aankijkt de opvoeding te hebben laten versloffen? De sociaal gewenste opvoeding; de opvoeding waarin seks pas ter sprake komt na een huwelijksvoltrekking? Dat zou bij sommige moeders onder de 18 best mee kunnen spelen. Bij de groep tussen 18 en 23 (en ouder) spelen andere zaken mee. Het wordt, op allerlei manieren verwoord, als een uiting van domheid gezien om ‘’al zo jong’’ opgescheept te raken met een zwangerschap en het onlosmakelijk ermee verbonden kind. Er wordt al snel neerbuigend gedacht dat het wel overduidelijk om iemand uit een laag tot niet opgeleid milieu zal gaan. Waarbij mogelijk besmuikt, neerbuigend een ‘’die weten niet beter en fokken bij de konijnen af’’ kan worden gedacht. Gaat het om een vrouw die wel het potentieel heeft om goed opgeleid te zijn, daarmee bezig is of het al is, dan vindt ‘’men’’ moederschap ongepast voor het dertigste jaar. Niet omdat de vrouw in kwestie het niet zou aankunnen, er lichamelijk of mentaal nog niet rijp voor zou zijn, maar omdat (de investering in) haar opleiding eerst te gelde moet worden gemaakt.
Het is een zeer denigrerende houding die onze maatschappij heeft ten aanzien van vrouw zijn en moederschap. In een maatschappij waarin feminisme wordt vertaald als mee rennen in de mannelijke ratrace met ontkenning van al je vrouwelijkheid (behalve waarbij je die kunt inzetten als wapen om hogerop te komen!) is geen plaats voor erkenning van moederschap als waardevol. Waardevol voor de vrouw zelf en voor de maatschappij. Moederschap wordt geacht de waarde van een vrouw omlaag te halen, haar opleiding in waarde te laten verminderen en haar aantrekkelijkheid, zowel als partner als op de arbeidsmarkt, te verlagen. Door hier aan mee te werken, houden vrouwen zelf de objectificatie van de vrouw in stand en tot gelijkheid aan de man heeft het nog steeds niet geleid. Gelijkheid zal overigens op geen enkele manier ooit kunnen worden behaald, want mannen en vrouwen zijn niet gelijk. Wat wel bereikt zou moeten worden is gelijkwaardigheid binnen ieders eigen eigenheid.
Vrouwen zouden niet moeten willen mee rennen met de rest van de ratten en zich zorgen maken over plafonds, al dan niet van glas. Vrouwen zouden zichzelf en elkaar moeten accepteren zoals ze zijn, met alle gemeenschappelijke en unieke eigenschappen en mogelijkheden. Op elk moment in hun leven. Want vrouwen kunnen alles. Alles wat ze willen, alles waarvoor ze de gereedschappen bij de geboorte hebben meegekregen en die ze in de loop van hun leven hebben verworven. Maar zelfs vrouwen kunnen niet alles tegelijkertijd en niet altijd op elke tijd. De juiste tijd is voor de een niet de juiste tijd voor de ander. Het is vanuit humaan oogpunt uiterst ongepast een ander mens op te willen leggen wat zij wanneer en onder welke omstandigheden wel of niet kan en mag of moet doen.
Er is geen ongepaste leeftijd om moeder te worden. Net als Lorelai kan elke vrouw prima voor zichzelf bepalen wat gepast en ongepast is. Niet het jonge moederschap is ongepast, maar het waardeoordeel dat daaraan wordt geplakt. Een jonge moeder kan geen waardeoordelen gebruiken, maar moet in haar waarde worden gelaten. Wat wel van waarde is, is goede, eerlijke en gefundeerde informatie en voorlichting over zwangerschap, baring, borstvoeding en opvoeding, en steun en begeleiding bij de uitvoering daarvan. Net als elke vrouw die moeder wordt dat nodig heeft. Gewoon, omdat het voor elke vrouw die voor het eerst moeder wordt een eerste keer is, hoe jong of oud ze zelf ook is. En ook: hoe jong of oud ze ook is, een vrouw die moeder is, is een vrouw en dient te worden behandeld en aangesproken te worden als een zelfstandig denkend en handelend volwassen mens.
Hoewel de biologische mogelijkheid om zwanger te worden op een leeftijd jonger dan 18 jaar niet ontkend kan worden, wordt het als maatschappelijk ongepast gezien. In onze maatschappij wordt zelfs een zwangerschap tussen 18 en 23 jaar met opgetrokken wenkbrauwen beschouwd. Een zwangerschap vanaf 16 jaar is biologische en medisch gezien geen enkel probleem, maar sociaal wordt het een zo jonge vrouw erg moeilijk gemaakt. Men vermoedt sterk dat zij er mentaal niet aan toe is en vreest dat zij haar leven zal vergooien door haar studie te verzaken en voor altijd afhankelijk te blijven. Dit wordt vaak een self fulfilling prophecy. In de ogen van haar ouders was Lorelai Gilmore een maatschappelijke mislukkeling: zwanger met 17, niet trouwen met de vader, school drop out en weglopen, en als alleenstaande moeder haar kind krijgen en opvoeden. Volkomen uit de pas met de manier waarop zij binnen haar sociale klasse had moeten leven. Overigens kwam het met Lorelai uiteindelijk nog goed als manager van een goed lopend hotelletje.
Zou dat bij de sociale afkeuring van jong moederschap ook meespelen? Zou het zo zijn dat men de ouders van de jonge moeder erop aankijkt de opvoeding te hebben laten versloffen? De sociaal gewenste opvoeding; de opvoeding waarin seks pas ter sprake komt na een huwelijksvoltrekking? Dat zou bij sommige moeders onder de 18 best mee kunnen spelen. Bij de groep tussen 18 en 23 (en ouder) spelen andere zaken mee. Het wordt, op allerlei manieren verwoord, als een uiting van domheid gezien om ‘’al zo jong’’ opgescheept te raken met een zwangerschap en het onlosmakelijk ermee verbonden kind. Er wordt al snel neerbuigend gedacht dat het wel overduidelijk om iemand uit een laag tot niet opgeleid milieu zal gaan. Waarbij mogelijk besmuikt, neerbuigend een ‘’die weten niet beter en fokken bij de konijnen af’’ kan worden gedacht. Gaat het om een vrouw die wel het potentieel heeft om goed opgeleid te zijn, daarmee bezig is of het al is, dan vindt ‘’men’’ moederschap ongepast voor het dertigste jaar. Niet omdat de vrouw in kwestie het niet zou aankunnen, er lichamelijk of mentaal nog niet rijp voor zou zijn, maar omdat (de investering in) haar opleiding eerst te gelde moet worden gemaakt.
Het is een zeer denigrerende houding die onze maatschappij heeft ten aanzien van vrouw zijn en moederschap. In een maatschappij waarin feminisme wordt vertaald als mee rennen in de mannelijke ratrace met ontkenning van al je vrouwelijkheid (behalve waarbij je die kunt inzetten als wapen om hogerop te komen!) is geen plaats voor erkenning van moederschap als waardevol. Waardevol voor de vrouw zelf en voor de maatschappij. Moederschap wordt geacht de waarde van een vrouw omlaag te halen, haar opleiding in waarde te laten verminderen en haar aantrekkelijkheid, zowel als partner als op de arbeidsmarkt, te verlagen. Door hier aan mee te werken, houden vrouwen zelf de objectificatie van de vrouw in stand en tot gelijkheid aan de man heeft het nog steeds niet geleid. Gelijkheid zal overigens op geen enkele manier ooit kunnen worden behaald, want mannen en vrouwen zijn niet gelijk. Wat wel bereikt zou moeten worden is gelijkwaardigheid binnen ieders eigen eigenheid.
Vrouwen zouden niet moeten willen mee rennen met de rest van de ratten en zich zorgen maken over plafonds, al dan niet van glas. Vrouwen zouden zichzelf en elkaar moeten accepteren zoals ze zijn, met alle gemeenschappelijke en unieke eigenschappen en mogelijkheden. Op elk moment in hun leven. Want vrouwen kunnen alles. Alles wat ze willen, alles waarvoor ze de gereedschappen bij de geboorte hebben meegekregen en die ze in de loop van hun leven hebben verworven. Maar zelfs vrouwen kunnen niet alles tegelijkertijd en niet altijd op elke tijd. De juiste tijd is voor de een niet de juiste tijd voor de ander. Het is vanuit humaan oogpunt uiterst ongepast een ander mens op te willen leggen wat zij wanneer en onder welke omstandigheden wel of niet kan en mag of moet doen.
Er is geen ongepaste leeftijd om moeder te worden. Net als Lorelai kan elke vrouw prima voor zichzelf bepalen wat gepast en ongepast is. Niet het jonge moederschap is ongepast, maar het waardeoordeel dat daaraan wordt geplakt. Een jonge moeder kan geen waardeoordelen gebruiken, maar moet in haar waarde worden gelaten. Wat wel van waarde is, is goede, eerlijke en gefundeerde informatie en voorlichting over zwangerschap, baring, borstvoeding en opvoeding, en steun en begeleiding bij de uitvoering daarvan. Net als elke vrouw die moeder wordt dat nodig heeft. Gewoon, omdat het voor elke vrouw die voor het eerst moeder wordt een eerste keer is, hoe jong of oud ze zelf ook is. En ook: hoe jong of oud ze ook is, een vrouw die moeder is, is een vrouw en dient te worden behandeld en aangesproken te worden als een zelfstandig denkend en handelend volwassen mens.
PS: Vrouwen die dat zelf graag willen moeten uiteraard de ratrace blijven lopen en mannen die er zich niet goed bij voelen zouden eruit kunnen stappen en een ander model proberen.
