Het onderdeel gymnastiek omvat ritmische gymnastiek, trampolinespringen en turnen. Bij gymnastiek zijn kracht, flexibiliteit, snelheid, coördinatie, balans en elegantie even belangrijk en het bestaat als sport, maar ook als kunstvorm in de gedaante van circus acrobatiek. Ik wil het nu niet weer gaan hebben over de kracht en de coaching en de training, want daarmee kun je elke sport en borstvoeding of moederschap samenbrengen. Ik wil het hebben over veelzijdigheid en het gebruiken van verschillende vaardigheden tegelijk. Over de complexiteit van het menselijk functioneren, om het maar eens groot te zeggen. Borstvoeding is een uitermate complex geheel van op elkaar afgestemde organen, functies en handelingen van en tussen twee individuele lichamen.
Aan de kant van de moeder is er een al sinds haar embryonale fase opgebouwd stelsel van melkklieren en melkkanalen, dat wordt aangestuurd door een symfonie van direct en indirect werkende hormonen en externe stimuli. Het melkkliersysteem functioneert binnen een omhullend orgaan, de borst, en heeft uitgangen in de tepel. Elk van deze organen, systemen en functies moet goed gebouwd zijn en werken om het geheel vlekkeloos te laten verlopen. De organen kunnen tijdens de aanlegfase, tijdens de ontwikkeling of tijdens de uitoefening van de functie kapot gaan, door allerlei oorzaken, of in beginsel al niet goed aangelegd zijn. De functie, die voornamelijk hormonaal gestuurd wordt, kan in gevaar gebracht worden door niet goed functioneren van het hormonale stelsel, aangeboren, verkregen of door factoren van buitenaf. Net als bij het maken van een kind is het verwonderlijk hoe vaak het eigenlijk goed gaat.
Aan de kant van het kind heeft borstvoeding eveneens te maken met structuren, organen en functies. De hele bouw van het hoofd, de mond-, neus- en keelholte en het spijsverteringskanaal is ontworpen om aan de borst te drinken en moedermelk te drinken en verteren. Ook hierbij kunnen dingen fout gaan in de aanleg, in de prenatale ontwikkeling of rondom en na de geboorte, waardoor de organen en structuren niet goed gevormd zijn. Het drinken aan de borst en het opnemen en verteren van voedsel is voor een flink deel ook hormonaal, maar ook neurologisch bepaald en ook daar zijn volop mogelijkheden om het fout te laten gaan. Maar op miraculeuze wijze gaat het over het algemeen goed. Of goed genoeg.
Overduidelijke fouten in de aanleg of het functioneren zijn over het algemeen redelijk eenvoudig te identificeren en vaak ook te behandelen. Echt complex wordt het pas, en dat komt veel vaker voor dan een enkel duidelijk en groot probleem, als er een combinatie is van meerdere elk op zich kleine foutjes en variaties. Elk van die facetten alleen is vaak niet genoeg om een echt probleem te maken, maar het is de combinatie die de borstvoeding voor een aantal moeders en hun kinderen tot een uitdagend probleem maakt. Het kan zo moeilijk lijken om het tot een goed eind te brengen als het voor iemand die ooit als kind eens op een tuimelrek op de speelplaats koprollen maakte om nu de oefeningen van Epke na te doen.
Straks ga ik naar een moeder en haar baby waar het allemaal niet zo lekker loopt. Ze is bang om hulp in te schakelen, want ze verwacht dat ze moet presteren en geen uitweg heeft als het haar niet lukt. Ik denk dat ik eerst maar eens op mijn gemak naast haar ga zitten terwijl ze haar kindje voedt en met haar praat over haar ervaringen en gevoelens daarbij. Ondertussen de borstvoeding goed observeren, dan haar baby eens onderzoeken en haar borsten. Ik verwacht geen grote problemen, maar wel een stapeling van kleine dingen met misschien een kroon van sub-optimale zorg in de eerste weken. Als we die stapel samen hebben uitgezocht, denk ik dat we tenslotte ook voor haar en haar kindje een medaille kunnen vinden.
Olympiade
Zwanger zijn en vervolgens een kind baren wordt wel vergeleken met een Olympische duursport. Die Olympische prestatie wordt als het aan het lichaam van de moeder en aan de baby ligt afgerond met een lange en intensieve cooling down: borstvoeding. Ter ere van de Olympische Spelen en van de Olympische prestatie die elke vrouw levert als zij moeder wordt zolang de Spelen duren elke dag een stukje met een olympische sport als thema en afbeelding. Deze serie begon met een Proloog op 26 juli.
