Afbeelding: de Grieks-Romeinse god Pan op een fresco in Pompeï.
Het zal weinigen ontgaan zijn: vandaag is het Valentijnsdag. In de katholieke heiligen kalender is het de naamdag van Sint Valentijn en verving het in de vroege tijden van het Christendom een ‘heidens’ vruchtbaarheidsfeest. Bij de oude Romeinen werd op 14 februari namelijk Lupercalia gevierd door het vereren van twee goden, Juno, de beschermgodin van de vrouw en het huwelijk, en Pan, de god van de natuur (meestal, in tegenstelling tot bijgaande afbeelding, afgebeeld met de poten van een geit in plaats van benen). Ongehuwde vrouwen en mannen werden die dag door het trekken van lootjes aan elkaar gekoppeld. In commercieel 2012 is het de naamdag van het geld. Vermomd als ode aan de romantische liefde in rood en roze vloeipapier, gepaard gaand met veel chocolade en hartensnoepjes gaan grote sommen geld heen en weer. Met echte liefde heeft het allemaal weinig te maken en met het aangaan en onderhouden van relaties al evenmin. Relaties zijn namelijk hard werk. Je moet een goede partner treffen, aantrekken en binden en vervolgens van dag tot dag gebonden houden. En dat van weerskanten. Hard werken aan een prachtige Valentijnskaart en doos chocolaatjes kan een partner aantrekken en een dag van euforische verliefdheid geven, maar als het niet wordt gevolgd door enig onderhoud zal de liefde wegkwijnen en de relatie stranden. En zo gaat het met alle relaties. De relatie tussen geliefden en echtelieden, tussen ouders en kinderen en die tussen zorgvragers en zorgaanbieders. Zorgaanbieders op het gebied van moeder en kind zorg lijken teveel rood en roze vloeipapier en dozen met chocolaatjes rond te strooien, maar laten het vervolgens afweten. De ontvangers van de presentjes, de moeders, ervaren dat na het opeten van de chocolade en het verbleken van het vloeipapier de stille aanbidder verdwenen is en zij zelf achterblijven met het lege doosje en een hart vol verlangen. Een gebroken hart zelfs, met scherven in de vorm van kapotte tepels, ontstoken borsten en weigerende baby’s. Een andere stille aanbidder ziet dan makkelijk zijn kans schoon met een nieuw aanbod van lekkers in een mooi papiertje. Die nieuwe aanbidder weet hoe hij een relatie moet aangaan en onderhouden. Hij blijft het object van zijn liefde met aandacht overstelpen, aait en knuffelt haar en overtuigt haar dat de eerste aanbidder haar niet waard was en dat die chocolaatjes en vloeipapier toch niet van zo’n geweldige kwaliteit waren als ze werden gepresenteerd. Al die aandacht leidt de aandacht af van de werkelijke kwaliteit (of het gebrek eraan) van zijn eigen snoeperijen.
In meerdere onderzoeken, zowel oorspronkelijke onderzoeken als meta-analyses, is inmiddels aangetoond dat alleen het aanprijzen van borstvoeding niet werkt en dat moeders voortgaande zorg en begeleiding nodig hebben bij het geven van borstvoeding. Cross-Barnet et al ondervroegen moeders over de zorg die zij in de verschillende stadia tussen prenataal en de eerste verjaardag van hun kind kregen rondom borstvoeding. Uit de antwoorden bleek dat moeders tijdens enkele, meerdere of alle stadia geen of ontoereikende hulp kregen. Veel van de geboden begeleiding bij borstvoeding was oppervlakkig en gehaast en vaak onjuist en inadequaat. Eerdere studies toonden al aan dat extra begeleiding bij borstvoeding leidde tot hogere cijfers voor de incidentie, duur en exclusiviteit van borstvoeding en een verminderd risico van maag-darminfecties. Schmied c.s. kwamen na een uitgebreide metasynthese van 31 onderzoeken tot de conclusie dat gepersonifieerde, rondom de cliënt gecentreerde, communicatie vaardigheden en vertrouwen-gebaseerde relatievorming belangrijk zijn voor een effectieve zorg rond borstvoeding.
Het zal weinigen ontgaan zijn: vandaag is het Valentijnsdag. In de katholieke heiligen kalender is het de naamdag van Sint Valentijn en verving het in de vroege tijden van het Christendom een ‘heidens’ vruchtbaarheidsfeest. Bij de oude Romeinen werd op 14 februari namelijk Lupercalia gevierd door het vereren van twee goden, Juno, de beschermgodin van de vrouw en het huwelijk, en Pan, de god van de natuur (meestal, in tegenstelling tot bijgaande afbeelding, afgebeeld met de poten van een geit in plaats van benen). Ongehuwde vrouwen en mannen werden die dag door het trekken van lootjes aan elkaar gekoppeld. In commercieel 2012 is het de naamdag van het geld. Vermomd als ode aan de romantische liefde in rood en roze vloeipapier, gepaard gaand met veel chocolade en hartensnoepjes gaan grote sommen geld heen en weer. Met echte liefde heeft het allemaal weinig te maken en met het aangaan en onderhouden van relaties al evenmin. Relaties zijn namelijk hard werk. Je moet een goede partner treffen, aantrekken en binden en vervolgens van dag tot dag gebonden houden. En dat van weerskanten. Hard werken aan een prachtige Valentijnskaart en doos chocolaatjes kan een partner aantrekken en een dag van euforische verliefdheid geven, maar als het niet wordt gevolgd door enig onderhoud zal de liefde wegkwijnen en de relatie stranden. En zo gaat het met alle relaties. De relatie tussen geliefden en echtelieden, tussen ouders en kinderen en die tussen zorgvragers en zorgaanbieders. Zorgaanbieders op het gebied van moeder en kind zorg lijken teveel rood en roze vloeipapier en dozen met chocolaatjes rond te strooien, maar laten het vervolgens afweten. De ontvangers van de presentjes, de moeders, ervaren dat na het opeten van de chocolade en het verbleken van het vloeipapier de stille aanbidder verdwenen is en zij zelf achterblijven met het lege doosje en een hart vol verlangen. Een gebroken hart zelfs, met scherven in de vorm van kapotte tepels, ontstoken borsten en weigerende baby’s. Een andere stille aanbidder ziet dan makkelijk zijn kans schoon met een nieuw aanbod van lekkers in een mooi papiertje. Die nieuwe aanbidder weet hoe hij een relatie moet aangaan en onderhouden. Hij blijft het object van zijn liefde met aandacht overstelpen, aait en knuffelt haar en overtuigt haar dat de eerste aanbidder haar niet waard was en dat die chocolaatjes en vloeipapier toch niet van zo’n geweldige kwaliteit waren als ze werden gepresenteerd. Al die aandacht leidt de aandacht af van de werkelijke kwaliteit (of het gebrek eraan) van zijn eigen snoeperijen.
In meerdere onderzoeken, zowel oorspronkelijke onderzoeken als meta-analyses, is inmiddels aangetoond dat alleen het aanprijzen van borstvoeding niet werkt en dat moeders voortgaande zorg en begeleiding nodig hebben bij het geven van borstvoeding. Cross-Barnet et al ondervroegen moeders over de zorg die zij in de verschillende stadia tussen prenataal en de eerste verjaardag van hun kind kregen rondom borstvoeding. Uit de antwoorden bleek dat moeders tijdens enkele, meerdere of alle stadia geen of ontoereikende hulp kregen. Veel van de geboden begeleiding bij borstvoeding was oppervlakkig en gehaast en vaak onjuist en inadequaat. Eerdere studies toonden al aan dat extra begeleiding bij borstvoeding leidde tot hogere cijfers voor de incidentie, duur en exclusiviteit van borstvoeding en een verminderd risico van maag-darminfecties. Schmied c.s. kwamen na een uitgebreide metasynthese van 31 onderzoeken tot de conclusie dat gepersonifieerde, rondom de cliënt gecentreerde, communicatie vaardigheden en vertrouwen-gebaseerde relatievorming belangrijk zijn voor een effectieve zorg rond borstvoeding.
Cross-Barnet C, Augustyn M, Gross S, Resnik A, Paige D: Long-Term Breastfeeding Support: Failing Mothers in Need. Maternal and Child Health Journal. Issn: 1092-7875:1-7.
Schmied, V., Beake, S., Sheehan, A., McCourt, C. and Dykes, F. (2011), Women’s Perceptions and Experiences of Breastfeeding Support: A Metasynthesis. Birth, 38:49–60.
