Foto: Broer en zus Jake Gyllenhaal en Maggie Gyllenhaal spelen broer en zus Donnie en Elizabeth Darko in Donnie Darko (2001), waarin Donnie te maken heeft met missende of extra stukjes in zijn denken.
‘’Er zitten dingetjes in het eten.’’ Dat was voor een paar van mijn kinderen reden om het niet meer te lusten. In eten horen geen dingetje te zitten. Pitjes, velletjes, stukjes, dingetjes. En gelijk hebben ze. Eten is een min of meer gladde substantie, of het bestaat uit stevige brokken, maar er zitten geen dingetjes in. In moedermelk zitten ook allerlei dingetjes. Stofjes die voeden en stofjes die beschermen en een heleboel dingetjes die niet iets speciaals, maar ook geen kwaad doen, en soms ook dingen die wel kwaad (kunnen) doen.
Moedermelk wordt gemaakt uit het bloed van de moeder. Beter gezegd: het bloed is het voertuig voor alle dingetjes die samen moedermelk vormen. Dat zijn onder andere witte bloedcellen en alle afweerstoffen die constant door moeders eigen lichaam patrouilleren. De echte nutriënten in melk (de voedingsstoffen: eiwitten, vetten, koolhydraten, vitamines, mineralen en sporenelementen) worden opgehaald vanuit de reserves van de moeder zelf. Sommige nutriënten worden direct aan de leveranciersingang bij de darmen opgehaald. Al die grondstoffen worden door een netwerk van steeds fijner wordende bloedvaten tot in de borst getransporteerd en via dunne membranen overgebracht van het bloed in de melkvormende cellen.
In het bloed zitten ook allerlei stoffen die niet perse in de melk hoeven te komen, maar klein genoeg zijn om makkelijk door de membranen heen te gaan. Dit zijn bijvoorbeeld smaak-, geur- en kleurstoffen uit het eten van de moeder. Die heerlijk knoflookgeur en dat prachtige zeewiergroen kunnen zomaar de melk geur, kleur en smaak geven. Ook bestanddelen van genotmiddelen zoals koffie, alcohol en drugs kunnen via het bloed in de melk komen. Hetzelfde geldt voor medicijnen, vergiften en milieuverontreinigende stoffen. Daar kunnen voedende moeders dus maar beter mee oppassen. Niet alleen voor hun kind, maar uiteraard ook voor zichzelf.
Moedermelk is zeker niet steriel, er zitten zelfs allerlei levende cellen en organismen in. Ook schimmels, virussen en bacteriën. Sommige daarvan zijn goedaardig en zorgen voor een gezonde mond- en darmflora. Andere zijn minder goedaardig of, onder geschikte omstandigheden, zelfs uitermate kwaadaardig. Toch zullen die laatste over het algemeen weinig kwaad kunnen, omdat ze vergezeld gaan van de bijbehorende beschermende stoffen. Op die manier werken ook de ziekteverwekkende bacteriën in moedermelk mee aan de opbouw van een evenwichtige darmflora en het ontwikkelen van een sterk eigen afweersysteem in het kind. Dingetjes in het eten hoeven dus niet echt slecht zijn, ook al lijkt het vies.
Op Facebook ontspon zich een discussie over wat een moeder die borstvoeding geeft zoal mag en moet eten of zeer beslist niet mag eten. De hele lijst do’s en don't's passeerde de revue, inclusief mijn commentaar:
Vrouwen die borstvoeding geven zijn net gewone mensen, die vrijwel alle gewone mensendingen mogen doen en elk normaal voedsel mogen eten. Er zijn maar heel weinig voedingswaren waarvan is bewezen dat ze kwaad kunnen voor de baby of waarvan de baby krampen zou krijgen, met uitzondering van allergenen in baby's met een allergische aanleg, die drinken bij een moeder die zelf een niet-intacte darm heeft (bijvoorbeeld door allergie, al dan niet onderkend). Eet normaal, eet wat je gewend was te eten in de zwangerschap en overdrijf nergens is, niet in de richting van veel, maar ook niet in de richting van helemaal weglaten.
Ik had natuurlijk ook nog dieper in kunnen gaan op de vraag waardoor krampjes dan wel worden veroorzaakt, maar dat was het topic niet. Ik had ook in kunnen gaan op het verschijnsel dat ge- en verboden inzake voeding voor de voedende moeder zeer cultureel bepaald zijn en soms elkaar regelrecht tegenspreken. Misschien dat ik die er nog een keer bijzet, om het geheel een beetje in perspectief te zetten. Maar de draad van het verhaal liep in de richting van echte dingetjes in de melk.
Sommige mensen lijken er namelijk van overtuigd te zijn dat voedende moeders geen dingen mogen eten met kleine pitjes erin (zadenbrood of kiwi’s, bijvoorbeeld), omdat die dingetjes ofwel de tepeluitgangen zullen verstoppen ofwel de spijsvertering van de baby overhoop halen. Kijk, dán heb je het over dingetjes in je eten. Gelukkig is deze angst totaal ongegrond. De membranen tussen de darm en het bloed en tussen het bloed en de melk laten geen dingetjes door met een formaat dat met het blote oog of een leesbril te onderscheiden is. De deeltjes die wel doorgelaten worden, daarvoor heb je een goede microscoop nodig om ze te zien.
