Chocolade

Foto: Johnny Depp als Willy Wonka in Charly and the chocolate factory naar het gelijknamige boek van Roald Dahl.
Chocoladeliefhebbers werden deze week aangenaam verrast door de uitkomsten van een nieuw onderzoek: behalve gewoon erg lekker blijkt chocolade ook nog eens erg gezond te zijn. Mensen die regelmatig genieten van chocolade hebben een sterk verminderde kans op cardiometabole aandoeningen. Hun hart blijft dus beter werken. Aan chocolade werden al langere tijd vele goede eigenschappen toegewezen. Zoals van zwangere vrouwen wordt aangenomen dat zij door het lint gaan voor zure haring en augurken met ijs, wordt van vrouwen ent voor en tijdens de menstruatie verondersteld dat zij moeten zwelgen in chocolade om deze tijd te doorstaan. Chocolade werkt inderdaad sterk in op het deel van de hersenen dat zorgt voor een goed gevoel. J.K. Rowling maakte daarvan in haar Harry Potter boeken gebruik door chocolade te benoemen tot enige remedie voor de gevolgen van een aanval van geluk-wegnemende Dementors. In een aardig onderzoek door Karleen Gribble (2009) in Australië onder kinderen die nog borstvoeding krijgen of het zich nog kunnen herinneren en die herinneringen verwoorden, vergelijken kinderen de smaak van moedermelk met allerlei andere voedingsmiddelen. Volgens sommigen smaakt moedermelk net zo goed als chocolade (en beter dan een ijsje). Ook moedermelk en borstvoeding maken tevreden en voldaan. En het is goed voor het hart. Het hart van het kind dat geen borstvoeding krijgt blijkt het op latere leeftijd gemiddeld wat minder goed te doen. In Finland vonden Wiklund et al (2011) dat vrouwen die geen of kort borstvoeding geven later een minder goede cardio-metabolische functie hebben. Vrouwen die en borstvoeding geven en chocolade eten moeten wel een mega-gezond hart hebben. Borstvoeding en chocolade: power boosters.
Buitrago-Lopez A, Sanderson J, Johnson L, Warnakula S, Wood A, Di Angelantonio E, Franco OH: Chocolate consumption and cardiometabolic disorders: systematic review and meta-analysis. BMJ 2011;343:doi:10.1136/bmj.d448Gribble, K: 'As good as chocolate' and 'better than ice cream': how toddler, and older, breastfeeders experience breastfeeding. Early Child Development and Care, 2009 ,179(8): 1067-1082(16)
Wiklund P, Xu L, Lyytikäinen A, Saltevo J, Wang Q, Völgyi E, Munukka E, Cheng S, Alen M, Keinänen-Kiukaanniemi S, Cheng S: Prolonged breast-feeding protects mothers from later-life obesity and related cardio-metabolic disorders. Public Health Nutr. 2011 Aug 23:1-8. [Epub ahead of print]

Kleine meisjes worden groot

Afbeelding: ''Poes speelt'', Cornelis Jetses, vroeg 20e eeuw.

Volgens Wikipedia werd ruim een eeuw geleden een meisje gemiddeld kort na haar 16e verjaardag voor het eerst ongesteld. Bijna een halve eeuw geleden was dit al gedaald naar ruim 13 jaar. Tegenwoordig valt de menarche voor Westerse meisje gemiddeld tussen 11 en 12,5 jaar. Men verondersteld dat naast erfelijke factoren ook de voedingstoestand en het lichaamsgewicht bepalend zijn voor de leeftijd waarop de menarche optreedt. Volgens de Duitse Wikipedia correleert de eerste menstruatie met het bereiken van een lichaamsgewicht van 48 kilo. Het ligt dus in de lijn der verwachtingen dat factoren die leiden tot het eerder bereiken van dit gewicht ook leiden tot een vroegere menarche. Recent onderzoek van onder andere Terry et al (2009) wijst uit dat dit zo is. Kinderen die niet of relatief kort exclusief borstvoeding krijgen hebben een grotere kans op een snellere gewichtstoename als baby en meer kans op een hoger BMI in de kinderjaren. Al-Sahab c.s. (2011) tonen een correlatie aan tussen de duur van de (exclusief) borstvoeding en de leeftijd van de menarche (kortere duur van de borstvoeding en vroeger optreden van de menarche), die overeind blijft na correctie voor beïnvloedende factoren. Andere onderzoekers, zoals He et al (2010) in een analyse van 2 cohort studies met in totaal meer dan 200.000 onderzoekssubjecten) lieten het andere uiteinde zien: vroege menarche hangt samen met een verhoogde kans op diabetes type 2 als volwassene. Men kan hierbij natuurlijk, zoals de onderzoekers zelf ook deden, zich de vraag stellen of de vroege menarche de bepalende factor is, of het vroeger bereiken van een hoger lichaamsgewicht en dus de grotere kans op overgewicht.
Al-Sahab B, Adair L, Hamadeh MJ, Ardern CI,  Tamin H: Impact of Breastfeeding Duration on Age at Menarche Am. J. Epidemiol. (2011) 173(9): 971-977
Terry MB, Jennifer S. Ferris JS, Tehranifar P, Wei Y, Flom JD: Birth Weight, Postnatal Growth, and Age at Menarche Am. J. Epidemiol. (2009) 170(1): 72-79
He C, Zhang C, Hunter DJ, Hankinson SE, Buck Louis GM, Hediger ML, Hu FB: Age at Menarche and Risk of Type 2 Diabetes: Results From 2 Large Prospective Cohort Studies Am. J. Epidemiol. (2010) 171(3): 334-344

Gouden bergen

Een uni- en multivariabele analyse (Volpe Holmes et al, 2011) van de Amerikaanse voeding en gezondheidsstatistieken toonde aan dat de combinatie van borst- en kunstvoeding in de eerste levensweek leidt tot minder lang borstvoeding in de totale bevolking, maar niet in de  Hispanic en African American subgroepen. Dat lijkt erop te wijzen dat de effecten van verschillen in borstvoeding beleid sterk sub-cultureel bepaald kunnen zijn. Variaties op de norm die worden geacht een negatief effect te hebben op de kwaliteit en duur van de borstvoedingperiode, kunnen dat effect niet of minder laten zien wanneer die variatie in de eigen subcultuur acceptabel of als norm wordt gezien.
In alle etnische groepen bleek gemengde voeding of kunstvoeding in vergelijking met minimaal 4 maanden uitsluitend borstvoeding het risico van obesitas tussen 2 en 6 jaar te vergroten. (Ook Metzger & McDade, 2010, tonen in een heel ander soort onderzoek de link tussen geen borstvoeding en meer obesitas aan.) In deze analyse werd alleen de factor overgewicht meegenomen in de resultaten, maar eerdere onderzoeken tonen ook voor andere ziekten en aandoeningen een dosis-gerelateerde samenhang: niet alleen de totale duur van borstvoeding is belangrijk, ook de duur van exclusief borstvoeding heeft effect op de uiteindelijke gezondheid.
Met de uit de pan rijzende kosten voor gezondheidszorg staat, naar eigen zeggen, preventie hoog in het vaandel bij de overheid. Want, immers, wie niet ziek wordt behoeft ook geen dure behandeling. En dus kun je van je verzekeraar een bepaald soort spijsolie en daarvan gemaakte vette producten vergoed krijgen, omdat die naar het schijnt gunstig voor het cholesterol zijn. (Terwijl mensen die als kind borstvoeding hebben gehad een van nature gezondere cholesterol huishouding hebben.) Ondertussen gaat de gemeente Amsterdam in zee met nota bene de grootste fabrikant van dikmakende producten, die die producten ook nog eens met misleidende en agressieve reclame aan de man brengt en wordt er in Den Haag en Brussel serieus geluisterd naar de lobby van kunstvoedingfabrikanten om de wetgeving aangaande reclame voor borstvoedingvervangers te versoepelen. De stem van het grote geld schreeuwt hard en nadrukkelijk en belooft gouden bergen; de stem van gezondheidsbevordering wordt daardoor succesvol gedempt. Borstvoeding bevorderen, ja dat is een goed idee, maar het mag niks kosten natuurlijk, liever nog kregen we er geld op toe, net als van de kunstvoeding- en junk-foodproducenten. Investeren in betere begeleiding van borstvoeding? Ja, dat zouden we wel willen, maar dat is toch eigenlijk meer een taak van de zorgopleidingen, die moeten gewoon betere zorgverleners afleveren. Wat zegt u, lactatiekundige zorg vergoeden? Borstvoeding hulpmiddelen vergoeden? Maar dat kost geld, hoor. Ja, overheid: de kost gaat voor de baat. En heus: investeren in gezonde voeding voor zuigelingen, die niet door de groot-geldindustrie wordt gemaakt en geleverd, maar door moeders, levert uiteindelijk grote besparingen in de gezondheidszorg op. Toegegeven, dat vergt enig lange termijn denken en wat rekenkundige vaardigheid, mogelijk niet uw sterkste kanten. Laat u dan voorlichten door echte deskundigen: economen en niet-industrie-gesponsorde onderzoekers die terzake kundig zijn. En, nee, inderdaad, dat levert u op dit moment geen leuke douceurtjes op. Helaas heeft de gezondheidsbevorderende lobby daarvoor geen fondsen. Maar we kunnen u wel gouden bergen beloven, die uiteindelijk nog wel eens waar zouden kunnen worden ook.

Volpe Holmes A, Auinger P, Howard CR: Combination Feeding of Breast Milk and Formula: Evidence for Shorter Breast-Feeding Duration from the National Health and Nutrition Examination Survey, The Journal of Pediatrics, Volume 159, Issue 2, August 2011, Pages 186-191, ISSN 0022-3476, DOI: 10.1016/j.jpeds.2011.02.006.
Metzger MW, McDade TW: Breastfeeding as obesity prevention in the United States: A sibling difference model. Am. J. Hum. Biol. 2010, 22(3):291-296.

Flessentrekkerij

Foto: Flessen in Delft
‘’De woorden flessentrekken en flessentrekkerij zijn afkomstig van de Vlaamse uitdrukking iemand een fles aftrekken, wat neerkomt op het zonder toestemming een fles voltappen uit iemand anders zijn bier- of wijnvat.’’ In het dagelijks leven zijn flessentrekkers mensen die met opzet maaltijden, logies of brandstof afnemen met de vooropgezette bedoeling er niet voor te betalen. Ze flessen de boel dus. Op de fles gaan is ook niet zo best, je hebt je zaakjes niet goed voor elkaar en je bent failliet. Aan de fles zijn is evenmin een aardige omschrijving voor de buurvrouw die graag voor de lunch aan de sherry gaat. De geest uit de fles laten wil zeggen dat je acties zorgen voor oncontroleerbare effecten. Al met al komt die fles er in onze taal niet zo best vanaf. Toch worden flessen in allerlei vormen, maten en materialen gezien als volkomen onmisbaar. Bijvoorbeeld voor het flessen van water, dat je voor een fractie van de prijs en in dezelfde of betere kwaliteit uit de kraan haalt. Of voor het voeden van een kind dat op dat moment geen toegang heeft tot moeder’s borst. Dat lijkt een logische keuze, want zuigt een kind niet ook aan de borst? Nou, nee, dus. Een kind dat werkelijk de melk uit de borst zou zuigen zou zijn moeder erg veel pijn doen en maar weinig melk krijgen. Een borst is immers geen rietjesbeter of sportfles en een tepel is geen speen (hoewel ze in het Engels beide nipple heten). Een fles met een speen is dus eigenlijk helemaal niet zo’n logische keuze voor een baby die de borst (nu even) niet krijgt. Een kommetje of beker zou een even logische of logischer keuze zijn, want daaruit drinkt een kind, niet hetzelfde als uit de borst, maar wel gelijkend op. Omdat het vrijwel onmogelijk is om goed wetenschappelijk onderzoek te doen naar alle aspecten van het drinken aan de borst versus het zuigen aan een flessenspeen, toont het onderzoek dat er wordt gedaan niet of nauwelijks aan dat flesdrinken een negatief effect heeft op het kind of de manier waarop dat kind aan de borst drinkt of aan de duur, exclusiviteit en kwaliteit van de borstvoeding voor moeder en kind. Voor die onderzoekers blijft alleen het aspect van de hygiëne in ontwikkelingslanden over. En dus vindt men dat in de Westerse wereld flessen OK zijn. En flessen-en-spenenfabrikanten ook. En de reclame ervoor. En omdat de flessen-en-spenenclausule niet is opgenomen in de EU, NL en BE wetgeving omtrent marketing van borstvoeding vervangers wordt er gretig reclame gemaakt. De nieuwste stunt is het ontwerpen en op de markt brengen van een kolf. Zodat de melk in de fles kan die zij al zolang en succesvol op de markt brengen. De kolf ziet er weliswaar veelbelovend uit: discreet in zowel visueel als auditief opzicht, maar de effectiviteit en efficiency zijn nog niet helemaal duidelijk. Reclame wordt er al volop gemaakt, waarbij dankbaar gebruik wordt gemaakt van het kosteloos aanprijzen door een nieuwsprogramma op een commerciële televisiezender. Gun ik de kinderen van werkende moeders geen  moedermelkvoeding? Welzeker doe ik dat. Van harte. Ik moedig het zelfs aan. Liever nog zag ik dat er oplossingen waren waardoor vrouwen kunnen werken én borstvoeding-aan-de-borst geven. Maar ik heb bezwaar tegen het automatisme van het nodig hebben van dingen die duur gekocht worden, waarbij de consument zelf dik meebetaalt aan de reclame die ervoor wordt gemaakt, terwijl er allerlei andere oplossingen denkbaar zijn: direct aan de borst voeden, met de hand kolven, voeden uit een bekertje, andere werktijden, kind mee naar het werk, … Allemaal low-tech oplossingen die vrouwen-power aanspreken en laten werken. Sterke vrouwen doen hun eigen ding en laten zich niet door dure praatjesmakers omkopen tot wat anders, houden er niet van geflest te worden door flessentrekkers, willen niet aan de fles en niet op de fles en willen het liefst de geest in de fles laten.
Boobs-'n-Burbs: Geflest
Difrax: Na 13 weken borstvoeding geven beginnen vrouwen met het geven van flesvoeding

Illusionistisch voeden

Foto: Hans Klok, illusionist
Het eten en slapen van kinderen is een thema dat nooit uitgeput lijkt te raken: wanneer, hoe veel, hoe vaak, hoe lang en vooral: door wie bepaald. En hoewel de tegenwoordige tendens is dat kinderen niet vroeg genoeg zelfstandig kunnen zijn, wordt in de reguliere adviezen voor eten en slapen helemaal niets aan baby’s overgelaten. terwijl ze dat heel goed zouden kunnen: als je moe bent slaap je, als je honger hebt eet je en voor troost, warmte, veiligheid, gezelschap en sociale interactie ben je bij je moeder. Helder, open, eenvoudig. Geen illusies. Maar volwassenen, vooral degenen die zich deskundig achten, hebben de illusie dat zij beter weten wat en wanneer en hoe veel en hoe vaak kindjes eten en slaap nodig hebben. Zij prepareren een show die vooraf tot op de minuut is georkestreerd en gechoreografeerd. Het publiek tuint er, net als bij echte illusionisten, massaal in. En het beeld is neergezet: kinderen eten en slapen in vaste volgorde tussen andere bezigheden in vaste volgorde op min of meer vastgestelde tijden. De voorgestelde schema’s hebben helaas enkele tekortkomingen, waardoor de illusies worden te niet gedaan en de dame in de kist per ongeluk toch wordt doorgezaagd. "Hij doolt zeer licht, die licht gelooft." zei Joost van den Vondel al. De eerste en belangrijkste tekortkoming is dat de baby’s zelf die scripts niet kunnen lezen en dus geen idee hebben wat er in de hele voorstelling van hen wordt verwacht. Ze volgen liever hun eigen blauwdruk. En daar botsen ze op de tweede grote tekortkoming: de schema’s zijn niet gebaseerd op de blauwdruk van een mensenbaby, maar op ideeën uit de maatschappij over wat goed is voor baby’s of wat we met hen willen bereiken en hoe we dat in ons eigen drukke leven kunnen inpassen. Wie goed kijkt naar de biologie van de baby (wat voor soort zijn wij, welke soort melk is voor onze kleintjes voorzien, welke dingen moeten zich vooral in de eerste levensfase ontwikkelen binnen de overlevingsstrategieën van onze soort?) zal nooit op het idee komen om dergelijke illusionistische schema’s te creëren. De ontwikkelingsbehoefte, de soort melk en de spijsvertering van de mensenbaby vragen om frequente kleine voedingen, veel lichaamscontact en hazeslaapjes. Lastig? Ja, misschien wel, zeker in onze cultuur. Maar niemand heeft beloofd dat ouderschap makkelijk zou zijn. Het leven is een schouwtoneel, maar ouders doen er wellicht beter aan er geen illusionsten show van te maken, want anders konden zij en hun kind wel eens bedrogen uitkomen. Overigens: ook kinderen die geen borstvoeding krijgen zouden verder zoveel mogelijk volgens hun eigen blauwdruk moeten worden gevoed, verzorgd en gekoesterd.
Voorbeelden van schema’s: http://www.ggd.net/pool/gezondheidspublicaties/babyvoeding.pdf en http://www.babyvandaag.nl/baby/voeding/voedingsschema-baby-0-4-maanden
een andere kijk:
Veldhuizen-Staas CGA van: Borstvoeding Basis
Veldhuizen-Staas CGA van: Baby, een gebruiksaanwijzing

Dummy

Fopspenen zijn bedoeld om een kind te foppen: in plaats van zijn moeder krijgt hij een plastic, rubber of siliconen ding in zijn mond en het zuigen erop moet hem laten geloven dat hij net zo warm en veilig is als bij mama. In Amerika heten de dingen pacifiers: vredebrengers. Beetje in de geest van: bij herrie de stop erin brengt vrede in het gezin. In Engeland noemt men ze dummy’s, net als de poppen die gebruikt worden in crashtesten voor auto’s. Die gebruik je dus voor dingen die te gevaarlijk zijn om uit te proberen met echte mensen. Ik heb me altijd afgevraagd waarom moeders hun kind willen foppen of waarom ze kennelijk de experimenten van hun kind zo gevaarlijk vinden dat ze er een dummy voor willen gebruiken. Zou je als moeder niet juist verguld moeten zijn als je kind jou prefereert boven plastic voor het zoeken en vinden van rust, veiligheid en vrede? Volgens de Tien Vuistregels voor het Welslagen van de Borstvoeding  zijn fopspenen, net als flessenspenen, uit den boze. Borstvoedingsdeskundigen en lactatiekundigen merken al decennialang dat speengebruik kan leiden tot problemen bij borstvoeding. In landen met minder goede hygiënische omstandigheden zijn spenen ronduit smerige dingen die ziekten veroorzaken. Daar zijn de dummy’s dus zelf het gevaar. Maar hoe zit het nu met het gevaar van foppers in onze contreien? Al vrijwel zolang als lactatiekundigen het hebben over problemen met spenen is er discussie of dit echt zo is, wat dan de problemen zijn en of die niet door iets anders worden veroorzaakt. En er wordt ook onderzoek gedaan. Het meeste onderzoek kan als falend terzijde worden geschoven. De weinige onderzoeken die wel goed zijn opgezet en uitgevoerd, maar die kijken maar naar een heel beperkt spectrum. De nieuwste Cochrane Review hierover vond welgeteld 3 onderzoeken die geschikt werden bevonden, waarvan er uiteindelijk maar twee voor de analyse werden gebruikt. Nauwelijks een meta-analyse te nemen dus. Het totaal van 1302 deelnemers is geen overtuigend groot cohort voor een review of analyse. De uitkomsten leken in het voordeel van de fopspeen. Maar deze uitspraak geeft nog geen vrede of veiligheid. Want wat en wie werd onderzocht? Ten eerste deden alleen vrouwen mee die zeer gemotiveerd waren om tenminste drie maanden borstvoeding te geven en die bij het begin van het onderzoek geen problemen met borstvoeding hadden. Vervolgens werd met 3 of 4 maanden gekeken naar de aantallen kinderen die uitsluitend of gedeeltelijk borstvoeding kregen. Niet bijvoorbeeld naar het aantal kinderen dat 6 maanden uitsluitend borstvoeding kreeg, zoals de WHO en kinderartsenorganisaties en overheden aanbevelen. Op de leeftijd van 3-4 maanden werd geen verschil aangetroffen in de borstvoedingcijfers bij wel of geen fopspeengebruik. Waar ook niet naar werd gekeken is of moeders die fopspenen gebruikten misschien meer borstvoeding problemen hadden (maar desondanks doorgingen met borstvoeding geven). ‘’Borstvoeding succes’’ kun je niet alleen definiëren door de duur en exclusiviteit. Ook de kwaliteit van de ervaring speelt mee in de definitie van succes. De onderzoekers zelf geven aan dat de uitkomsten van deze review beperkt bruikbaar zijn, omdat ze alleen uitsluitsel geven over de effecten bij hoog-gemotiveerde moeders en omdat er niet naar andere mogelijk negatieve uitkomsten van (intensief) fopspeengebruik (zoals effecten op de ontwikkeling van gebit, ademhaling en spraak) is gekeken. Mijn conclusie: waarom zou je je als moeder door nep willen laten vervanger als je zelf het echte te bieden hebt? Nog helemaal afgezien van eventuele negatieve effecten op borstvoeding of ontwikkeling.
Meer Flitsen over fopspenen 
borstvoeding.com over fopspenen:
Tepel of fopspeen: verwarring, productiegevaar, onderzoek
Tepel-speenverwarring
Zuigbehoefte, fopspeen, pink en duim
Jaafar SH, Jahanfar S, Angolkar M, Ho JJ. Pacifier use versus no pacifier use in breastfeeding term infants for increasing duration of breastfeeding. Cochrane Database of Systematic Reviews 2011, Issue 3. Art. No.: CD007202. DOI:10.1002/14651858.CD007202.pub2. http://www.update-software.com/BCP/WileyPDF/EN/CD007202.pdf

Prutvoeding

Foto: Maarten van Keuringsdienst van Waarde serveert babyhapjes aan Cas Spijkers en Joop Braakhekke
Een pasgeboren baby kan als hij een beetje in de buurt wordt gelegd en niet wordt gehinderd zelf zijn eten vinden en aan de borst gaan drinken. Hij weet precies wat hij nodige heeft, wanneer, hoe veel en hoe hij het binnen moet krijgen. Dat vermogen verliest een kind niet als hij op een leeftijd komt dat hij naast melk ook vast voedsel gaat eten. Vast voedsel. Vreemd genoeg werd dit concept generaties lang ingevuld met prut, prak en pap. Prutvoeding dus. De laatste paar generaties aangevuld met potjes. Potjes met de ultieme prut. Volslagen onherkenbaar. Een vage, ietwat vreemd ruikende en vaak onsmakelijke associaties oproepende substantie waar zelfs de PR mevrouw van de fabrikant niet van herkent wat er in zou moeten zitten (Keuringsdienst van waarde) Die fabrikant die in zijn spotjes peuters gesprekken van hoog niveau laat voeren over voedingswaarde en smaakontwikkeling In een ander spotje laat de fabrikant peuters zien die hun bordjes met herkenbare groentes afwijzen en met smaak aanvallen op een bordje met hun onherkenbare prutje. Natuurlijk zijn er kinderen die herkenbare groentes afwijzen en er zijn kinderen die graag eenheidsworst eten. Maar er zijn ook heel erg veel kindjes die met smaak, interesse en plezier herkenbaar voedsel eten. Ik roep ouders van gewoon lekker zelf etende baby’s, dreumessen en peuters de wereld te bedelven onder een lawine van foto’s van hun etende kinderen. Zet je foto’s op je Hyves, Facebook, Twitter, op forums en alle andere plaatsen waar zo veel mogelijk andere ouders ze kunnen zien. Stuur een kopie van je foto’s naar Eurolac Kindervoeding, dan zet ik ze in een galerij. Kijk om in de stemming te komen alvast even hier.

Waterwereld

Foto: Kevin Costnerals Mariner in Waterworld
De ongeboren baby leeft in een waterwereld. Hij drijft in een mini-binnenzee met zout water. Hij drinkt van dat water en plast het weer uit, hij ademt zelfs dat water in en uit. Als een vis in het water. De ongeboren baby zelf is ook voor het overgrote deel water. Dit water komt bij hem binnen met het bloed van zijn moeder door de navelstreng. De hoeveelheid water in zijn lichaam hangt sterk samen met de hoeveelheid water in het lichaam van zijn moeder. Wanneer zijn moeder in afwachting van de geboorte een infuus krijgt, heeft zij een gerede kans dat haar lichaam water gaat vasthouden; haar waterhuishouding raakt wat ontregeld en maakt haar lichaam in een soort waterwereld. Omdat moeder en ongeboren kind de waterhuishouding delen raakt de baby ook een beetje overstroomd en kan hij worden geboren met meer water in zijn weefsels dan normaal. Hij is dan een soort waterwereldje op zichzelf. Gelukkig weet zijn lichaam daar wel raad mee en tegen dat hij 24 uur oud is, is dat water grotendeels weg, uitgeplast. Niets aan de hand zou je zeggen. Behalve dat de helft van de zorgverleners rondom moeder en kind daar erg nerveus van kan worden. Zo snel mogelijk na de geboorte wordt baby namelijk gewogen en zeer regelmatig in de dagen daarna weer. Men verwacht dat baby zal afvallen, maar liever niet te veel en niet te lang. Raakt de baby in de buurt van 7 tot 10 % gewichtsverlies dan staan de flesjes kunstvoeding al snel klaar, want dan is er ongetwijfeld iets aan de hand. Zeer recent onderzoek van Noel-Weissl et al in Canada (2011) heeft nu bevestigd wat lactatiekundigen al lang vermoedden: kinderen die in de eerste dagen na de geboorte snel veel gewicht verliezen komen geen voedsel tekort (en hoeven dus geen flesjes bij), maar zijn gewoon hard bezig al dat overtollige vocht uit te plassen. Deze waterbaby’s zijn dus juist erg goed bezig. De onderzoekers bevelen zorgverleners rondom de baring dan ook aan om niet het geboortegewicht als referentiekader voor de gewichtsevolutie nemen, maar het gewicht op 24 uur.

Noel-WeissJ, Woodend AK, Peterson WE, Gibb W, Groll: An observational study of associations among maternal fluids during parturition, neonatal output, and breastfed newborn weight loss. International Breastfeeding Journal 2011, 6:9 http://www.internationalbreastfeedingjournal.com/content/pdf/1746-4358-6-9.pdf

Leiders en volgers

Foto: Xavier Samuel als Riley in Twilight Saga: Eclipse. Riley is de schijnbare leider van een groep, terwijl hij de volger is van een geheime leider.
Ik ben vrij actief op Twitter. Na een initiële aarzeling en een valse start, waarbij ik even binnen keek en gelijk gillend wegrende, is het toch nog goed gekomen. Ik probeer het aantal accounts dat ik volg beperkt te houden, want mens, mens, wat een tijd gaat daarin zitten. Veel volgers heb ik natuurlijk wel graag. Ik verbeeld me namelijk dat wat ik te zeggen heb voor veel mensen interessant en mogelijk belangrijk is. Op dit moment zijn ruim 500 mensen het daarmee eens. Maakt dat mij tot een leider? Tot nu toe lijkt het mij vooral preken voor eigen parochie, want ik wordt vooral gevolgd door mensen die het al met mij eens zijn.
Nu ben ik vrij open in wat mijn denkbeelden en idealen zijn. Anderen, met misschien meer verborgen agenda’s, zullen zich wellicht niet zo duidelijk als leider willen presenteren, maar hun boodschap op minder open manieren de wereld insturen. Ze laten hun praatje door anderen vertellen. Soms weten die anderen dat ze dat doen, die doen dat voor hun vak, bijvoorbeeld reclamemakers. Anderen doen het zonder het te beseffen. Ze laten zich de praatjes in hun oor fluisteren, terwijl ze denken dat ze ergens anders naar luisteren. Bijvoorbeeld over producten waarvan ze zelf nooit hadden bedacht dat ze die nodig hadden, maar waarover ze de wereld vervolgens enthousiast kond doen. Ze worden gevolgd door anderen, aangestoken door het enthousiasme en lijken daarmee leiders te zijn. Niemand, misschien zij zelf ook niet eens, lijkt in de gaten te hebben dat zij eigenlijk volgers zijn. Ik blijf liever een leider, zij het dan van een wellicht kleine groep volgers, maar op eigen merites, dan een volger vermomd als leider, een soort schaap in wolfskleren. Of zo.

Een ijzersterk verhaal

Foto: Robert Downey Jr. in Iron Man
Het is algemeen bekend dat appelstroop gezond is, want er zit veel ijzer in. Toch? Dat werd ons toch altijd verteld? De Consumentenbond haalt ons uit de droom. Behalve dat er in de meeste merken ook maar bedroevend weinig appels inzitten, valt de hoeveelheid ijzer ook stevig tegen. En ook nog eens in een moeilijk opneembare vorm. Dat valt vies tegen. Een sterk verhaal dus. Een ander sterk verhaal gaat over ijzer in moedermelk. Dat zou er dus juist niet of maar een beetje inzitten. De waarheid is natuurlijk, niet erg verrassend gezien het succesverhaal van de menselijke evolutie tot dominante soort op aarde, dat er in moedermelk precies genoeg, niet te weinig en niet te veel, ijzer zit. Moedermelk is eigenlijk een ijzersterk verhaal. Een uitgekiende balans tussen voorraden die een kind meekreeg uit de baarmoeder (en uit een uitkloppende navelstreng), een kleine hoeveelheid zeer goed opneembaar ijzer en een eiwit (lactoferrine) dat dat ijzer claimt, zodat ijzerminnende bacteriën in de darm er geen feestmaal mee kunnen aanrichten. Deze ijzerminnende bacteriën leiden dus in de darmen van volledig borstgevoede zuigeling een kwijnend bestaan. Gezonde, op tijd en zonder complicaties geboren zuigelingen hebben ruimschoots voldoende ijzerreserves om met de precies afgestelde hoeveelheid ijzer in moedermelk toe te komen zolang zij uitsluitend borstvoeding krijgen. Schandler et al en Furman reageren dan ook terecht afkeurend op de voorgestelde richtlijn van de Amerikaanse kinderartsen vereniging om aan alle borstgevoede kinderen vanaf 4 maanden een ijzersuppletie te geven. Dat ijzer is minder goed opneembaar en er is onvoldoende lactoferrine om te voorkomen dat de ijzerminnende bacteriën er een feestmaal mee aanrichten. per saldo minder ijzer binnen en darmen die van slag raken. Niet zo’n sterk plan dus.
Nu.nl: Weinig appels en ijzer in appelstroop
Furman LM: Exclusively Breastfed Infants: Iron Recommendations Are Premature. Pediatrics 2011; 127:4 e1098-e1099
Schanler RJ, Feldman-Winter L, Landers S, Noble L,  Szucs KA, Viehmann L:  Concerns With Early Universal Iron Supplementation of Breastfeeding Infants. Pediatrics 2011; 127:4 e1097

Eten voor kleintjes

Foto: Bijvoeden met behoud van borstvoeding wordt uitgelegd in het boek Eten voor de kleintjes - van borst tot boterham, voor kinderen van 0 - 4 jaar van Stefan Kleintjes.

De Wereld Borstvoeding Week wordt in grote delen van de wereld de eerste week van Augustus gevierd. In andere delen zoals Nederland heeft men gekozen voor week 40. De WHO besteedt deze week aandacht aan borstvoeding door het publiceren vaan lijstje van 10 feiten over borstvoeding. In de eerste 10 dagen van augustus zal ik deze feiten een voor een als thema voor een stukje nemen. Vandaag de laatste, dag 10: overgaan op vast voedsel.
Een heel belangrijke boodschap is dat, hoewel een kind vanaf zes maanden toe raakt aan ander eten naast borstvoeding, het niet de bedoeling is dat hij direct minder borstvoeding krijgt. Melk blijft de belangrijkste bron van voeding (en troost en slaapmuts en bescherming en accu-opladen) en zowel het eten als het opnemen van voeding uit vast voedsel kost oefening en tijd. De manier waarop de vaste voeding wordt aangeboden is nog een punt van discussie met voorstanders van prak en puree en voorstanders van brokken en stukken. Volgens de WHO is het vooral belangrijk dat het afwisselend is, schoon en veilig klaargemaakt en gegeven en lokaal verkrijgbaar. Mijn voorkeur gaat uit naar het voortzetten van het zelf bepalen door het kind, dat kan hij immers al vanaf zijn geboorte. Een kind dat zelf de borst kan pakken, zelf al maanden lang kan aangeven of hij honger heeft en wanneer hij genoeg heeft gehad, kan dat met vast voedsel ook. Voordeel van stukken en brokken is dat een kind dat al gauw zelf kan en dat hij herkent wat hij eet. Slobber uit een potje ziet er altijd eender uit en smaakt ook altijd vrijwel hetzelfde (meestal naar niks; zelfs de fabrikant zelf kan de smaken van de fantasievolle maaltijden niet onderscheiden en chef-koks worden er onpasselijk van) en een kind moet heel erg lang oefenen om het zelf met een lepeltje naar binnen gewerkt te krijgen.

Zeker tot de eerste verjaardag blijft borstvoeding de belangrijkste bron van voeding (en troost en slaapmuts en bescherming en accu-opladen). Na de eerste verjaardag komt het zwaartepunt geleidelijk aan meer aan de kant van het gezinseten te liggen maar borstvoeding blijft belangrijk als voeding (en troost en slaapmuts en bescherming en accu-opladen) tot de tweede verjaardag of daar voorbij.

werkende moeder

Foto: vrouwen aan de melkmachine, uit de clip ‘’Raise your glass’’ van Pink
De Wereld Borstvoeding Week wordt in grote delen van de wereld de eerste week van Augustus gevierd. In andere delen zoals Nederland heeft men gekozen voor week 40. De WHO besteedt deze week aandacht aan borstvoeding door het publiceren vaan lijstje van 10 feiten over borstvoeding. In de eerste 10 dagen van augustus zal ik deze feiten een voor een als thema voor een stukje nemen. Vandaag dag 9: Werk en borstvoeding.

Om te beginnen wil ik stelling neerzetten: het is niet het werken van een moeder dat een gevaar is voor de borstvoeding, maar het niet bij haar kind zijn als zij werkt. Vrouwen werken, overal, en hebben dat altijd gedaan. Alleen als dat werken inhoudt dat haar kind niet bij haar is, wordt het een probleem. De WHO beveelt aan dat vrouwen pas 16 weken na de geboorte weer moeten gaan werken met achterlating van hun kind en dat dan voldoende tijd en ruimte of regelingen zijn om haar kind te kunnen voeden of melk af te kolven. In Nederland hebben we met 12 weken een wat krap verlof, maar het voedingsrecht is verder op papier goed geregeld. Op papier hebben vrouwen recht op een kwart van hun werktijd om in een daarvoor geschikte ruimte melk af te kolven of te gaan voeden gedurende de eerste negen maanden volgend op de geboorte. Voor zover de werkgever van deze wetgeving op de hoogte is, wordt hier redelijk de hand aan gehouden, hoewel het concept ''geschikte ruimte'' breed invulbaar lijkt. Licht en te luchten, afsluitbaar en schoon zijn ongeveer de basiskenmerken. Invalidentoiletten, kopieerruimtes en bezemkasten vallen daar niet onder. Privacy ten aanzien niet-moeders is goed, maar eventueel kunnen voedende moeders wel samen kolven. Voor sommigen levert dat meer melk op, gesteld dat men aangenaam zit en zich niet bekeken voelt. Belangrijkste factor is dat de kolvende vrouw zich geaccepteerd voelt in niet het idee krijgt dat ze er de kantjes vanaf loopt. Pluspuntje voor werkgevers die hier aan werken: vrouwen die de ruimte, tijd en mogelijkheden krijgen waar ze wettelijk recht op hebben zijn loyalere werkneemsters, die gemiddeld minder verzuimen en meer geneigd zullen zijn die extra stap te zetten als dat wordt gevraagd.
Meer informatie over borstvoeding&werken en kolven

http://www.borstvoeding.com/kolvenenwerken/twaalf-opties.html

http://www.borstvoeding.com/kindjeaandeborst/langer/baan1.html

http://www.borstvoeding.com/kolvenenwerken/fotoserie-kolven.html

http://www.ruimteomtekolven.nl/

Natuurlijke vaardigheid met wat hulp van een expert

Foto: Will Smith en Kevin James als Alex en Albert in Hitch, een film over de moeizaam te verwerven kunst van het aangaan van relaties.
De Wereld Borstvoeding Week wordt in grote delen van de wereld de eerste week van Augustus gevierd. In andere delen zoals Nederland heeft men gekozen voor week 40. De WHO besteedt deze week aandacht aan borstvoeding door het publiceren vaan lijstje van 10 feiten over borstvoeding. In de eerste 10 dagen van augustus zal ik deze feiten een voor een als thema voor een stukje nemen. Vandaag dag 8: hulp en ondersteuning.
Kritiek van onder andere filosofen (in Trouw 30-07-2011) op het promoten van borstvoeding is dat maar net wordt gedaan of er maar 1 goede manier is om kinderen te voeden en dat alle vrouwen dat vanzelf kunnen. Dat is zeer gerede kritiek. Borstvoeding is welzeker de geprefereerde manier van voeden van het jonge kind, maar niet de enige manier en zeker niet een automatische kundigheid van elke vrouw. Net als allerlei aangeboren vermogens (lopen, praten, bomen klimmen en relaties aangaan) moet het wel eerst even worden uitgeprobeerd en geoefend. Baby’s zijn er meestal vrij goed in, wanneer niemand ze in de weg zit met voorschriften en regels. Moeders trouwens ook. Maar een beetje goede hulp van een expert kan altijd van pas komen. Sommige moeders en baby’s hebben complicerende factoren waardoor het leerproces niet vanzelf gaat (net als in sommige gevallen bij het leren lopen, praten, bomen klimmen en relaties aangaan) en dingen hopeloos in het honderd dreigen te lopen. De tot borstvoeding geven aangezette moeder op dat moment haar eigen boontjes laten doppen is inderdaad immoreel. Wie borstvoeding promoot moet ook de gereedschappen in huis hebben om het gepromote ook uit te kunnen voeren, ook als daarbij problemen zijn. Een echte professional weet wat ze weet en wat ze niet weet en waarvoor dus experts moeten worden ingehuurd. En ook wanneer. En als dat zo zou werken zouden er plotseling weleens veel en veel minder moeders kunnen zijn die ‘’niet in staat zijn borstvoeding te geven’’. Want hoe je het ook wendt of keert: voor de baby is het toch de geprefereerde voedingsmethode.
Petovic J: Borstvoeding is niet alleen maar goed. Trouw 30/07/11

Wolf in schaapskleren.

De Wereld Borstvoeding Week wordt in grote delen van de wereld deze week gevierd: de eerste week van Augustus. In andere delen zoals Nederland heeft men gekozen voor week 40. De WHO besteedt deze week aandacht aan borstvoeding door het publiceren vaan lijstje van 10 feiten over borstvoeding. In de eerste 10 dagen van augustus zal ik deze feiten een voor een als thema voor een stukje nemen. Vandaag dag 7: Vervangingsmiddelen.
Volgens Wikipedia is marketing ''het proces van het creëren en leveren van waarde’’.  ‘’Het creëren van waarde’’; je hebt dus iets wat op zich wellicht geen waarde heeft, daarvoor creëer je waarde en vervolgens zet je die waarde voor de consument om in een product en voor jezelf in geld. Grandioos toch, vooral als je die consument er ook echt van weet te overtuigen dat hij ‘’waarde voor zijn geld’’ heeft gekregen. Om dat te bereiken moet de aanbieder zijn wolf-uiterlijk verbloemen, hij mag natuurlijk nooit als geldwolf bekend staan, dan werkt de truc  niet. Hij gaat dus op zoek naar een mooie vermomming, bij voorkeur die van een schaap: onbenullig en vreedzaam, vooral als het nog een lam is met een aureool van onschuld eromheen. Hup dus, schaapskleren aan. En laat nu toch de waakhond van zijn potentiële kleine klantjes hem een prachtige, eerste-klas-kwaliteit-nog-nooit-gebruikt-en-van-de-eerste-eigenaar aanreiken! Een vermomming en vriendjes worden met de waakhond, wat wil een geldwolf nog meer. Want wat is het geval. Volgens de waakhond (de WHO, die de Internationale Code voor het op de markt brengen van vervangingsmiddelen voor borstvoeding opstelde) moet namelijk op elke verpakking van zo’n vervangingsmiddel staan dat borstvoeding het beste is. Bingo! De creatievelingen van de duurste reclamebureaus hadden het zelf niet beter kunnen bedenken. De ultieme feel-good daad. Als ik toch zelf zeg dat niet mijn product, maar de concurrent het beste is, dan is mijn vermomming als onschuldig lam compleet. De wolf komt er dan aan te pas om op slinkse wijze aan te geven dat dat beste ook wel erg moeilijk is, veel ellende en pijn kan geven, maar dat je dan met een gerust hart het tweede beste kan geven. Geeft niks, hoor, voel je maar niet schuldig; je bent als moeder toch geen heilige en geen supervrouw dat je altijd het beste kunt bereiken. Goed is goed genoeg; het beste is voor de happy few. Vanuit het standpunt van de kleinste consumentjes had de WHO er wellicht beter aan gedaan te laten verklaren dat borstvoeding de normale voeding is voor kinderen
Eerdere Eurolac Flitsen over reclame

Borstvoeding en HIV?

Foto: HIV, het virus
De Wereld Borstvoeding Week wordt in grote delen van de wereld deze week gevierd: de eerste week van Augustus. In andere delen zoals Nederland heeft men gekozen voor week 40. De WHO besteedt deze week aandacht aan borstvoeding door het publiceren vaan lijstje van 10 feiten over borstvoeding. In de eerste 10 dagen van augustus zal ik deze feiten een voor een als thema voor een stukje nemen. Vandaag dag 6: Borstvoeding en HIV?
Kan een moeder die HIV+ is borstvoeding geven? Die vraag is niet met een simpel ja of nee worden beantwoord. HIV is niet bijster besmettelijk en moedermelk is niet de meest voor de hand liggende besmettingsroute. Hoewel het virus wel in moedermelk wordt aangetroffen, net als in alle lichaamsvochten, is er toch contact met de bloedstroom nodig om het over te dragen op een kind. Nu is bloedcontact al gauw gemaakt als de mond of het spijsverteringskanaal van het ergens kapot is. Dit kan gebeuren door bijvoorbeeld reflux met veelvuldig zure maaginhoud opgeven, waardoor de slokdarm kapot gaat, maar vaker nog door microscopische bloedingen in de darm door binnendringen van andere eiwitten dan de menselijke eiwitten uit moedermelk. Om dat te voorkomen zou een kind dus heel erg exclusief borstvoeding moeten krijgen. Onderzoek van Coovadia et al (2007) (uit de onderzoeksgroep van Coutsoudis die al eerder onderzoeken publiceerde met vergelijkbare uitkomsten) toont aan dat het besmettingsrisico via borstvoeding snel toeneemt als kinderen naast moedermelk ook kunstvoeding krijgen (van 6 naar 15%). Toch blijft het een hoog, te hoog besmettingsrisico voor kinderen die HIV- geboren zijn. Een vuistregel aanbeveling is lang gewest dat borstvoeding de voorkeur in omstandigheden waarin geen-borstvoeding een hoger sterfterisico geeft. De meest recente aanbeveling is om bij HIV+ moeders geen borstvoeding te adviseren als vervanging veilig is. Om dit bepalen is er de AFASS rekenhulp.
AFASS is een acroniem, samengesteld uit de beginletters van de woorden: Acceptable Feasible Affordable Sustainable Safe. A: Kunstvoeding geven moet in de sociale omgeving van de vrouw acceptabel zijn (geen borstvoeding geven kan betekenen dat je HIV+ bent en in veel gevallen maakt dat een vrouw tot paria). F: Het moet uitvoerbaar zijn, wat wil zeggen dat de moeder zo nodig met hulp in staat moet zijn de vervangende voeding klaar te maken en te geven. A: Het moet betaalbaar zijn, zonder dat het de moeder zo veel kost dat ze de rest van het gezin niet meer kan voeden. S: De aanvoer van vervangende voeding moet gewaarborgd zijn voor de duur van minimaal een jaar. S: de vervangende voeding moet veilig zijn, dus er moet een betrouwbare bron van schoon water zijn en voldoende mogelijkheden om de benodigdheden schoon te houden en de melk veilig klaar te maken en te geven. Als aan de AFASS voorwaarden wordt voldaan is het veiliger voor een kind van een HIV+ moeder om kunstvoeding te krijgen. Worden de AFASS standaarden niet gehaald dan is voor het kind het risico om ziek te worden en te overlijden groter wanneer het geen borstvoeding krijgt.
Coovadia HM, Rollins NC, Bland RM, ittle K, Coutsoudis A, Bennish ML, Newell M-L: Mother-to-child transmission of HIV-1 infection during exclusive breastfeeding in the first 6 months of life: an intervention cohort study. The Lancet, 2007, 369(9567):1107-1116.

Alles heeft zijn prijs

De Wereld Borstvoeding Week wordt in grote delen van de wereld deze week gevierd: de eerste week van Augustus. In andere delen zoals Nederland heeft men gekozen voor week 40. De WHO besteedt deze week aandacht aan borstvoeding door het publiceren vaan lijstje van 10 feiten over borstvoeding. In de eerste 10 dagen van augustus zal ik deze feiten een voor een als thema voor een stukje nemen. Vandaag dag 5: Waarom geen kunstvoeding?
Kijk, nu komen we bij één van mijn favoriete onderwerpen: waarom wel of geen kunstvoeding. Om maar met de deur in huis te vallen: ik ben niet tegen kunstvoeding. Ik ben ook niet tegen fastfood of tegen medicijnen. Maar bij alle drie wel tegen het onoordeelkundig en overdadig gebruik ervan. En heel erg tegen reclame ervoor. Voor alle drie. Fastfood verkoopt zichzelf, dat hoeft niet verder aangemoedigd te worden, hoewel het best lekker is op zijn tijd. Met mate. Medicijnen en kunstvoeding zijn niet lekker, maar soms wel erg nuttig. Maar beide moeten alleen worden gebruikt als ze werkelijk nodig zijn. Reclame maken voor medicijnen is immoreel. Medicijnen moeten worden gebruikt voor nauw omschreven situaties op voorschrift en naar de keus van een arts, die niet wordt beïnvloed door de cadeautjes die hij van sommige fabrikanten krijgt. Die cadeautjes lijken gratis, maar moeten door iemand worden betaald, meestal de consument. There ain't no such a thing as a free lunch, ofwel: alles heeft zijn prijs. Onafhankelijke, feitelijke, wetenschappelijke gebaseerde informatie is wel goed, zowel voor de voorschrijvende arts als voor de gebruiker. En dat geldt net zo goed voor kunstvoeding. Dat is in eerste instantie bedoeld voor kinderen voor wie geen borstvoeding beschikbaar is, noch de melk van zijn eigen of een andere moeder of voor kinderen die van moedermelk ziek worden (hoewel zeer zeldzaam kan dat voorkomen). Artsen en ouders die voor die keuze gesteld staan hebben goede, feitelijke, wetenschappelijk gebaseerde informatie nodig over de samenstelling, de bijwerkingen en het veilige gebruik ervan. en als het niet nodig is: niet gebruiken, dat geldt ook weer voor zowel medicijnen als kunstvoeding. En als de borstvoeding niet lukt? Echt niet lukt, ook niet met wat hulp van vrienden of professionals (zie aflevering 8 in deze serie). Dan is er kunstvoeding. Zonder reclame, zonder schuld, zonder beschuldigingen. maar nooit zonder kosten, net als met het junkfood.

Functional Food en gezondheidsclaims

De Wereld Borstvoeding Week wordt in grote delen van de wereld deze week gevierd: de eerste week van Augustus. In andere delen zoals Nederland heeft men gekozen voor week 40. De WHO besteedt deze week aandacht aan borstvoeding door het publiceren vaan lijstje van 10 feiten over borstvoeding. In de eerste 10 dagen van augustus zal ik deze feiten een voor een als thema voor een stukje nemen. Vandaag dag 4: lange-termijn voordelen voor kinderen.
Hippocrates, de grondlegger van de moderne medische wetenschap stelde: ‘’Laat voeding uw medicijn zijn’’. Hij bedoelde daarmee een advies als gezonde voeding in een gezonde bereidingswijze, matigheid en variatie. Heel modern eigenlijk. De voedingsmiddelen industrie neemt dit een stapje verder en maakt voeding nog gezonder dan het van zichzelf al is, want als een beetje goed is, dan is veel beter. Toch? Deze tendens van functional foods gaat gepaard met het brede en prominent aanwezige gebruik van gezondheidsclaims: eet jezelf gezond, eet dit en krijg gezond bloed, goede bloeddruk, lage cholesterol, meer libido en sterkere botten. Maar iemand die gewoon gezond eet heeft dat verbeteren hoogstwaarschijnlijk allemaal niet nodig, voor velen is het een compensatie voor ongezond gedrag. Gezond eten is een onderdeel van gezond gedrag, dat een levenslange gewoonte kan zijn die al direct na de geboorte begint en resultaten kan hebben die een leven lang meegaan.  Borstvoeding is zo’n gezonde gewoonte die een gezonde basis legt. Borstvoeding heeft ook gezondheidsclaims, en wel van de soort die wetenschappelijk onderbouwd zijn. Onderzoek laat zien dat borstvoeding een basis legt voor gezonde voedingspatronen en dat en gebrek aan borstvoeding op latere leeftijd ongewenste gezondheidsresultaten kan hebben, zoals obesitas, diabetes en hart- en vaatziekten. De producten die kinderen krijgen in plaats van borstvoeding kun je functional foods noemen: er zijn allerlei stoffen bij in gestopt, in over het algemeen overdadige hoeveelheden, want meer is beteer, toch?, en ze gaan gepaard met grote gezondheidsclaims. Die claims gaan gepaard met goudglanzende schilden en  schitterend oplichtende aura’s. Maar wetenschappelijk onderbouwd? Mwah, nee, niet echt. Gemiddeld genomen zijn de gezondheidsresultaten op korte en lange termijn van kinderen die geen borstvoeding (en dus wel het substituerende functional food) krijgen minder rooskleurig dan van kinderen die wel de borst hadden. Borstvoeding: Functional Food van huis uit met aantoonbare gezondheidsclaims.

Moederschap

Foto: Mijn moeder (Alida Roozen) op de arm bij haar moeder (Alida Wesselius) januari 1918.
De Wereld Borstvoeding Week wordt in grote delen van de wereld deze week gevierd: de eerste week van Augustus. In andere delen zoals Nederland heeft men gekozen voor week 40. De WHO besteedt deze week aandacht aan borstvoeding door het publiceren vaan lijstje van 10 feiten over borstvoeding. In de eerste 10 dagen van augustus zal ik deze feiten een voor een als thema voor een stukje nemen. Vandaag dag 3: voordelen voor moeders.
Toen moeder Alida Wesselius in januari 1918 haar dochter Alida Roozen baarde had ze niet veel keus en filosoferen over de voor- en nadelen van diverse opties was geen optie. Een kind kreeg borstvoeding of er was een zeer gerede kans dat ze dood ging. Toen Alida Roozen in juni 1956 haar dochter Gonneke Staas baarde was er al wel een keuze, maar die werd nog niet zo heel erg gepromoot, de alternatieven waren overduidelijk inferieur aan het origineel en Alida voedde dit vijfde kind dus zelf, net als de voorgaande vier. Toen Gonneke Staas tenslotte haar dochters en zoons baarde in de jaren ’80 van de vorige eeuw was er wel een keuze en werden de alternatieven breeduit gepromoot en was de kennis over hoe het origineel werkte in een dieptepunt gezakt. Aangezien ik een eigenwijs typje was ging ik in tegen de geldende mores en voedde mijn kinderen zelf, net als mijn moeder en haar moeder hadden gedaan. Mijn moeder en haar moeder dachten nog niet heel veel na over wat moeders doen voor hun kinderen, in die tijden deed je wat je moest doen en dacht niet verder na over de mogelijke consequenties voor jezelf. Moeders in de 21ste eeuw denken veel na over keuzes en keuzevrijheid en wat hun keuzes voor hun kind voor henzelf betekenen: ‘’Allemaal goed en wel dat het beter is voor mijn kind om borstvoeding te geven, maar wat betekent dat voor mij? Is het voor mij wel goed en gezond?’’ Het zal voor velen misschien als een verrassing komen dat borstvoeding geven wel degelijk ook een positieve keuze voor jezelf als vrouw kan zijn. Vrouwen die nooit borstvoeding geven hebben later in hun leven meer kans op sommige vormen van kanker (borst, barmoederhals, mogelijk eierstok) en botontkalking. Een kind dragen, baren en voeden is ook een heel bijzondere manier van het vieren van je vrouwelijkheid. Het laat je voelen dat vrouwen sterk zijn en alles kunnen wat ze willen. De ultieme emancipatie: doen wat jij wil, omdat jij het wil en omdat jij de baas bent over je lijf en je leven. Voor dat lijf en leven wil je lief zijn. Borstvoeding geven is net zo lief voor je lijf als je  elke dag in het zweet  sporten en dieet houden. Maar dan leuker.

Voordelen en nadelen.

Foto: Johan Cruijff, voetbalfenomeen, bekend van onder andere de onnavolgbare uitspraak ‘’elk nadeel heb z’n voordeel’’.
De Wereld Borstvoeding Week wordt in grote delen van de wereld deze week gevierd: de eerste week van Augustus. In andere delen zoals Nederland heeft men gekozen voor week 40. De WHO besteedt deze week aandacht aan borstvoeding door het publiceren vaan lijstje van 10 feiten over borstvoeding. In de eerste 10 dagen van augustus zal ik deze feiten een voor een als thema voor een stukje nemen. Vandaag dag 2: Gezondheidsvoordelen voor zuigelingen.
Eigenlijk ben ik niet zo blij met deze titel. Borstvoeding heeft namelijk eigenlijk geen voordelen. Wat het kind betreft ook geen nadelen, trouwens. Borstvoeding is de normvoeding voor mensenkinderen. Afwijkingen van die norm kunnen voordelen, maar waarschijnlijker nadelen hebben, maar daar ga ik op dag 5 dieper op in. Toch komen mensen soms toch met serieus bedoelde nadelen van borstvoeding voor het kind. Die genoemde nadelen hebben dan wel weer als voordeel dat ze een gespreksopening kunnen zijn. ‘’Als de borstvoeding niet lukt en moeder raakt er helemaal gestrest van, is dat een nadeel voor de baby. Dan kan hij beter de fles krijgen van een gestreste moeder’’ is een veel gehoorde. en inderdaad, een moeder die op de toppen van haar zenuwen haar kind zit te voeden brengt die onrust over op haar kind en da tis niet goed. Maar dat is geen nadeel van de borstvoeding op zich, maar van de toestand van de moeder. ‘’Een nadeel van borstvoeding is dat de vader dan niet kan hechten met zijn kind’’ is een hardnekkige. En eentje die natuurlijk kant noch wal raakt: sinds wanneer moet je iemand eten geven om een relatie aan te kunnen gaan. Toegegeven, baby’tjes eten vaak en veel, maar er blijft voldoende tijd over voor dragen, knuffelen, badderen en verschonen.
De nadelen van borstvoeding wegen over het algemeen niet op tegen de nadelen van geen borstvoeding en dat is dan weer een voordeel ervan.

Nadelen van geen borstvoeding:

http://eurolac.blogspot.com/2010/09/ziekte-en-sterfte-door-kunstvoeding-bij.html
http://eurolac.blogspot.com/2010/09/wiegendood-de-helft-minder-bij.html
http://eurolac.blogspot.com/2010/08/kunstvoeding-kan-dodelijk-zijn.html
http://eurolac.blogspot.com/2010/08/geen-borstvoeding-meer-kans-op-obesitas.html
http://eurolac.blogspot.com/2010/12/risicofactoren-overgewicht.html
http://eurolac.blogspot.com/2010/12/hersenvoedsel.html

Wereld Borstvoeding Week: communicatie en keuzes maken

De Wereld Borstvoeding Week wordt in grote delen van de wereld deze week gevierd: de eerste week van Augustus. In andere delen zoals Nederland heeft men gekozen voor week 40. De WHO besteedt deze week aandacht aan borstvoeding door het publiceren vaan lijstje van 10 feiten over borstvoeding. In de komende 10 dagen zal ik deze feiten een voor een als thema voor een stukje nemen. Ik begin met het thema van deze Wereld Borstvoeding Week in combinatie met punt 1: De aanbeveling om exclusief borstvoeding te geven tot 6 maanden en daarna borstvoeding tot de tweede verjaardag of langer; vanaf het geboorte-uur, op verzoek, zonder restricties in aantal, duur of tijdstip en zo mogelijk zonder substituten.
Het thema van dit jaar gaat over communicatie, delen en ervaren.

Communicatie over borstvoeding is een hot item. De zaterdagse Trouw kwam met een artikel met de strekking dat die communicatie fout is: te veel pushen en te weinig belichten van de negatieve kanten.  Er is geen compassie met moeders die geen borstvoeding willen of kunnen geven (en al helemaal niet volgens de aanbevelingen van de WHO), is de strekking van het betoog van de filosofe die dit keer van stal is gehaald om haar mening te ventileren. Punt met filosofen is dat ze goed kunnen filosoferen, maar opmerkelijk weinig verstand kunnen hebben van de zaken waarover ze filosoferen. Dan krijg je dus dit soort mooie redeneringen die in feite nergens op slaan. Borstvoeding gaat namelijk niet over moeders en wat zij leuk vinden of willen of (denken te) kunnen, maar over kinderen en hun rechten, gezondheid en welzijn. Volgens de Universele Rechten van het Kind heeft elk kind recht op goede voeding, verzorging en gezondheid. Borstvoeding zorgt daarvoor. Ouders worden gepusht en strikt geadviseerd om de meest uiteenlopende dingen wel of juist niet te doen (om te voldoen aan die kinderrechten), vaak nog veel dwingender gesteld dan de borstvoeding adviezen, maar daartegen wordt nooit het schuldgevoel argument ingezet.  Maar als het over borstvoeding gaat is het plotseling een persoonlijke keuze die niet mag worden opgedrongen. Het al dan niet toepassen van al die adviezen en richtlijnen en voorschriften aangaande hun kinderen waarmee ouders worden gebombardeerd is evengoed hun eigen keuze (zolang het niet wettelijk bepaald is dat het moet, zoals je onthouden van lichamelijk geweld). Een belangrijk aspect bij de schuldgevoel discussie is waarschijnlijk dat als mensen keuzes gemaakt hebben of het gevoel hebben die te hebben moeten maken, waarbij ze zich om enige reden niet plezierig voelen, ze iemand anders de schuld willen geven (in dit geval de borstvoeding promotoren). Het is hetzelfde soort ''inconvenient truth'' als de voorlichting over roken en drinken in de zwangerschap. Wie voor haar ongeboren kind gezondheidsrisico's laag wil houden onthoudt zich van roken, alcohol en drugs. Daar heeft schuldgevoel, voor degenen die dat moeilijk vinden, niets mee te maken. Borstvoeding promotie praat vrouwen geen schuldgevoel aan (dat doen ze zelf met hulp van lui zoals de schrijfster in Trouw en de leveranciers van de substituten). Wie een weloverwogen keuze maakt en daar achter staat voelt zich niet schuldig (ook als die keuze niet in lijn is met de adviezen).  Een schuldgevoel kun je alleen hebben als je een keuze hebt gemaakt waarvan je weet dat die niet goed is. Heidi Akkers verwoordt het non-argument van niet kunnen of willen scherp in haar column: "Wil of kan je niet koken? Stop dan maar: met afhaal word je kindje ook wel groot." (Akkers, 2011) En voor de vrouwen voor wie het echt niet lukt, die het echt niet kunnen? Daar zijn oplossingen voor te zoeken zonder schuldgevoel, net als bij alle andere normale lichamelijke functies die het bij sommige mensen nu eenmaal niet doen: steunzolen, krukken, braille, lenzen, hoorapparaat, kolf, donormelk.