Foto: Vandaag jarig: Sophie Winkleman, wellicht meest bekend als Zoey in Two and a Half Men (2003– ) naast Ashton Kutcher en Charlie Sheen. Verder een veel gevraagde actrice voor gastrollen in detective series aan beide kanten van de oceaan.
Zo heb je een dag dat je niet weet wie te kiezen omdat er zoveel sterren een verjaardag delen, zo heb je er één waar niet valt te kiezen omdat het kennelijk een sterren onwelgevallige datum is. Vandaag is er een van die laatste. Het is als vissen in de oceaan: afhankelijk van de stroming en de tijd van het jaar hoef je maar een vangnet in zee te steken en je hebt wel wat, of er is van horizon tot horizon niets te bekennen dan een spierinkje hier en daar. De stukjes die in deze aflevering van de zomerspecial in de herhaling gaan vormen samen een oceaan van moedermelk.
Soortspecifieke melk
Elk zoogdier krijgt als jong melk van zijn moeder en die melk is speciaal afgestemd op de behoeften aan groei en ontwikkeling van die soort. De melk is soort-specifiek. In de natuur zul je niet gauw een dier aantreffen dat de melk van een andere soort drinkt. Voor mensen is echter niets te gek en dus vind je hier en daar verweesde diertjes gezellig aan de borst bij moeders van heel andere soorten. Wij oogsten zelfs op grote schaal de melk van een andere soort om er onze eigen jongen mee te voeden. Mensenvrouwen melken om er en kalf mee te voeden zul je minder gauw zien, hoewel zangeres Pink er haar hand niet voor omdraait. Waarom zouden zoveel mensen er dan toch problemen mee hebben dat mensenkinderen melk van andere dan hun eigen moeder mensenmelk krijgen? 22 november 2010
en
Melk van een andere moeder
Borstvoeding is al sinds jaar en dag de preferente voeding voor zuigelingen, dreumesen en peuters. De WHO beveelt aan dat elk kind de 1e 6 maanden van zijn leven uitsluitend borstvoeding krijgt, en daarna borstvoeding naast geschikte andere voeding tot zijn 2e verjaardag of daar voorbij. Veel mensen vinden dit een moeilijk te volgen advies, want wat nu als een moeder geen borstvoeding kan of mag geven? Het antwoord is simpel: melk van een andere moeder geldt ook als uitsluitend borstvoeding. Door de hele geschiedenis van de mensheid heen hebben vrouwen elkaars kinderen de borst gegeven als dat zo uitkwam of noodzakelijk was. In lange perioden en verschillende culturen werd dit zelfs een beroep: vrouwen verhuurden zichzelf, eigenlijk hun borsten, om kinderen van andere moeders te voeden. Deze vrouwen werden min of voedster genoemd. De melk van een andere mensenmoeder is altijd geschikter voor een kind dan de melk van een ander soort, zoals al dan niet bewerkte koemelk. Dit geldt ook als het kind van de min van een ander leeftijd is dan het zoogkind. En als de melk van een moeder veilig is voor haar eigen kind is ze dat ook voor een ander kind. Als moeders elkaars kinderen voeden, zullen zij ook elk afweerstoffen aanmaken die voor beide kinderen speciaal zijn aangepast. 23 november 2010
en
Donormelk
Bloed geven en ontvangen is een gerespecteerd gebruik. De donor geeft vrijelijk van wat hij in overvloed heeft en redt een leven. Veiligheidsmaatregelen zorgen ervoor dat eventuele risico’s zo ver mogelijk worden uitgesloten. Orgaan donatie ligt voor sommigen wat moeilijker, hoewel er weinigen zijn die indien nodig een donororgaan zouden weigeren. Als het aankomt op donor-moedermelk worden meer neuzen opgetrokken en wenkbrauwen gefronst, dat heeft kennelijk een hoge ‘’Yucky-factor’’. Maar moedermelk kan ook levens redden. Als voedsel voor een kind die van zijn eigen moeder geen of onvoldoende melk kan krijgen, maar ook als medicijn voor kinderen en volwassenen. Voor couveuse kinderen is het veel veiliger om enkel menselijke melk (eventueel aangevuld met een versterker uit menselijke melk) te krijgen dan kunstvoeding of zelfs moedermelk aangevuld met andere, niet-menselijke melk of versterkers. De sterke immunologische factoren in moedermelk maken het ook een zeer werkzaam middel in de strijd tegen allerlei vormen van kanker. 24 november 2010
en
Melkzusters
Het delen van melk kan net als het delen van bloed via een georganiseerd systeem gebeuren (melkbank, analoog aan bloedbank), maar ook op veel informelere manieren. In Nederland hebben we sinds 6 jaar het Moedermelk Netwerk. Dit is in principe een database waarin donor- en vraag moeders aan elkaar worden gelinkt. De donormoeder moet een bloedonderzoek ondergaan dat lijkt op dat wat bloeddonoren krijgen. De eenvoudigste manier van melk delen is wanneer twee vrouwen die elkaar kennen, buren, zussen, nichten, vriendinnen, …) waar nodig elkaar kind voeden of hun melk kolven voor de ander. In het dorp dat de wereld sinds internet is is de pool om melkzusters te vinden vergroot. Op Facebook is een grassroots beweging aan de gang (‘’Eats on feets’’ analoog aan ‘’Meals on wheels’’- ‘tafeltje-dekje’) waar vragende en donerende vrouwen elkaar kunnen vinden. De oprichtster van FOW benadrukt wel het belang van het kennen van de donor op gezondheidsgebied om het overbrengen van ziekte via donormelk te voorkomen. 5 november 2010
Moedermelk Netwerk
Sophia Moedermelkbank (dit is inmiddels een verouderde link, omdat de Moedermelkbank verhuisd isnaar het AMC in MAsterdam. De nieuwe link is: Nederlandse Moedermelkbank
Eats on Feets (NL)
Sandra Sullivan S, Richard J. Schanler RJ, et al: An Exclusively Human Milk-Based Diet Is Associated with a Lower Rate of Necrotizing Enterocolitis than a Diet of Human Milk and Bovine Milk-Based Products. The Journal of pediatrics 2010, 156(4):562-567.
Megan Doyle: Use of Human Milk as Cancer Therapy; Breast Milk Helps Reduce Cancer-Related Symptoms. Apr 27, 2009 http://www.suite101.com/content/use-of-human-milk-as-cancer-therapy-a113100
Thorley V. Sharing breastmilk: wet nursing, cross feeding, and milk donations. Breastfeed Rev. 2008 Mar;16(1):25-9.
Binns CW, Fraser ML, Lee AH, Scott J: Defining exclusive breastfeeding in Australia. Journal of Paediatrics and Child Health 2009, 45(4):174-180
Thorley V: Breasts for hire and shared breastfeeding: wet nursing and cross feeding in Australia, 1900-2000. Health History. 2008;10(1):88-109.
Thorley V: Mothers' experiences of sharig breastfeeding or breastmilk co-feeding in Australia 1978-2008. Breastfeed Rev. 2009 Mar;17(1):9-18.
http://www.youtube.com/watch?v=HcmfHZuJe0E&feature=fvst
http://www.growingyourbaby.com/2008/08/27/kate-garraway-raises-the-cross-breast-feeding-issue-again/
http://www.metro.co.uk/news/40405-pig-suckles-milk-from-cows-udders
http://eco-health.blogspot.com/2008/09/got-breast-milk-interspecies-suckling.html
http://www.stuff.co.nz/life-style/blogs/four-legs-good/3083733/When-mum-is-a-different-species
