Foto: Vandaag jarig: Kris Holden-Ried hier als William Compton in het kostuumdrama The Tudors, hoewel ik hem persoonlijk liever zie in zijn wat rauwere rollen in Lost Girl of Underworld. Terzijde, met even weinig inhoudelijke waarde als de opmerking over de datum gisteren, dit is aflevering 888 van dit blog. Gewoon een mooi getal, symmetrisch in de breedte en de hoogte.
In de zomerspecial In de herhaling vandaag nog een keer oxytocine, huilen als communicatie, nog een keer moedermelk als beschermer tegen infecties, die soms zelf ook beschermd moet worden, en een stukje dat ook nu weer tipt aan de actualiteit. Dat laatste gaat over scholing van zorgverleners. Dat is belangrijk, want zelfs na jarenlange studies weten veel zorgverleners nog steeds niet alles over alles en over veel dingen, waaronder borstvoeding, maar bedroevend weinig. Vandaag verscheen in de zomerspecial van Medisch Contact een portret van de ''tegendraadse'' huisarts Hans van der Linde, die eveneens inging op de scholing van artsen. En de verderfelijke invloed van de industrie via grove sponsoring van opleidingen, bijscholingen en voorlichtende artsen. Scholing en informatie aan en door zorgverleners moet neutraal zijn en zeker vrij van commerciële invloeden. Scholing die wordt verzorgd, betaald of gepromoot door economisch belanghebbenden van bepaalde handelswijzen of behandelmethodes is per definitie ongeschikt en geeft onwetenschappelijke informatie die in het beste geval alleen duur is voor de cliënt/patiënt, in het slechtste geval schadelijk en soms zelfs dodelijk. Vampiers en weerwolven zijn er niks bij. De Tudors (en ook de De Medici, wat dat betreft, de naam is uiteraard geheel toevallig) konden van die praktijken nog wat opsteken.
In de zomerspecial In de herhaling vandaag nog een keer oxytocine, huilen als communicatie, nog een keer moedermelk als beschermer tegen infecties, die soms zelf ook beschermd moet worden, en een stukje dat ook nu weer tipt aan de actualiteit. Dat laatste gaat over scholing van zorgverleners. Dat is belangrijk, want zelfs na jarenlange studies weten veel zorgverleners nog steeds niet alles over alles en over veel dingen, waaronder borstvoeding, maar bedroevend weinig. Vandaag verscheen in de zomerspecial van Medisch Contact een portret van de ''tegendraadse'' huisarts Hans van der Linde, die eveneens inging op de scholing van artsen. En de verderfelijke invloed van de industrie via grove sponsoring van opleidingen, bijscholingen en voorlichtende artsen. Scholing en informatie aan en door zorgverleners moet neutraal zijn en zeker vrij van commerciële invloeden. Scholing die wordt verzorgd, betaald of gepromoot door economisch belanghebbenden van bepaalde handelswijzen of behandelmethodes is per definitie ongeschikt en geeft onwetenschappelijke informatie die in het beste geval alleen duur is voor de cliënt/patiënt, in het slechtste geval schadelijk en soms zelfs dodelijk. Vampiers en weerwolven zijn er niks bij. De Tudors (en ook de De Medici, wat dat betreft, de naam is uiteraard geheel toevallig) konden van die praktijken nog wat opsteken.
Moedermelk behandelen tegen ziekteverwekkers
Verse moedermelk heeft actieve en levende bestanddelen die infecties bestrijden, zowel van bacteriën, virussen als schimmels. Bij ernstige besmetting (zoals een uitbraak van spruw of een HIV+ moeder) of bij gebruik door een ander kind (donormelk) kan het zijn dat deze ingebouwde afweer onvoldoende of onzeker is en kan worden gekozen voor extra maatregelen. Meest rigoureuze is steriliseren, waarbij de melk gedurende langere tijd boven 100 graden wordt gehouden. Alle mogelijke ziekteverwekkers zijn dan vernietigd, maar ook de meeste afweerstoffen en een deel van de vitaminen. Pasteurisatie heeft daarom de voorkeur: dat vernietigt ook de ziekteverwekkers, maar is vriendelijker voor de afweerstoffen en vitamines. Het is in de thuissituatie ook iets moeilijker uit te voeren. Pasteurisatie kan op lagere temperatuur voor langere tijd (60-68 graden, half uur) of hogere temperaturen voor korte tijd (72 graden, 15 seconden). Dit laatste heet 'flash pasteurisatie'. Beide methoden vergen erg veel oplettendere en het gebruik van een kookthermometer. In een pannetje op het vuur is het heel moeilijk om voor een bepaalde tijd een bepaalde temperatuur aan te houden. Voor het behandelen van moedermelk is daarom een andere vorm van 'flash heating' ontwikkeld door Kiersten Israel-Ballard van UC Berkeley's School of Public Health. In haar methode wordt de melk in een glazen container in een pannetje water gezet en het water wordt aan de kook gebracht. Zodra het water borrelend kookt wordt het potje melk eruit gehaald. Op deze manier worden de meeste ziekteverwekkers voldoende vernietigd om geen gevaar meer op te leveren (zelfs HIV), maar met behoud van het grootste deel van de beschermende stoffen en de vitamines. 13 oktober 2010
en
Echte en synthetische oxytocine
Oxytocine is een belangrijk hormoon bij borstvoeding en hechting. Het natuurlijke gedrag van en pasgeboren baby en zijn moeder (huid-op-huidcontact en drinken aan de borst) zorgen bij beide voor frequente afgifte van oxytocine, waardoor de melk rijkelijk kan stromen en moeder en kind zich goed aan elkaar kunnen hechten. Oxytocine zorgt ook voor een daling van stresshormonen, zoals cortisol, bij moeder en kind. Voor het kind betekent dit onder meer dat er meer energie overblijft voor groei en ontwikkeling. Er is ook synthetische oxytocine, die wordt gebruikt bij het inleiden van baringen en voor het voorkomen van bloedingen na de baring. Handlin et al onderzochten de invloed van synthetische oxytocine op de afgifte van natuurlijke oxytocine. Zij vergeleken groepen vrouwen in de tweede 24 uur na de bevalling. Vrouwen die synthetische oxytocine hadden gekregen maakten minder en later natuurlijk oxytocine aan dan vrouwen die dat niet hadden gekregen. Deze reactie was dosis-afhankelijk: hoe meer synthetisch, hoe minder natuurlijk. Deze minder goede oxytocine werking kan leiden tot en minder makkelijk op gang komen van de borstvoeding en afvallen bij het kind. Dat kan weer leiden tot het bijvoeden met ander melk, met alle risico's van dien. 14 oktober 2010
en
Borstvoedingeducatie voor zorgverleners
Al sinds WHO en Unicef begin jaren 80 van de vorige eeuw begonnen met hun programma's voor de bevordering, bescherming en promotie van borstvoeding was de scholing van zorgverleners daarin een vooraanstaand onderwerp. Op de een of andere manier is in de mondiale uitwerking hiervan toch wat de klad gekomen, met als resultaat dat veel moeders het idee kregen dat ze werden gepusht om borstvoeding te geven door zorgverleners die eigenlijk niet wisten hoe ze die borstvoeding dan verder moesten begeleiden. Voor veel moeders was dit een reden om teleurgesteld te stoppen met borstvoeding vóór de termijn die ze zich hadden voorgesteld. Inmiddels komt ook de scholing en bijscholing van zorgverleners meer in de belangstelling en wordt er ook onderzoek gedaan naar de effectiviteit van training tijdens de opleiding en bijscholing op de werkplek. In Massachusetts werden in 4 ziekenhuizen alle personeelsleden bijgeschoold middels een cursus van 12 uur. Na afloop bleek dat kinderen die werden geboren na deze bijscholing een significant grotere kans hadden om met borstvoeding te beginnen dan kinderen die daarvoor waren geboren. In een studie van Feldman-Winter et al (2010) werden aio’s (arts in opleiding tot specialist) van de specialismen kindergeneeskunde, huisartsengeneeskunde en obstetrie-gynaecologie ingedeeld in opleidingsprogramma's met en zonder intensive scholing voor borstvoeding. Zij kregen voor- en na toetsen en in de patiënten gegevens werd gekeken naar borstvoeding incidentie. Na afloop van de studie bleek dat intensive scholing over borstvoeding leidde tot een beter begrip van de materie, meer zelfvertrouwen in het begeleiden bij borstvoeding en een toename van exclusief borstvoeding bij hun cliënten. 15 oktober 2010
en
Huilende baby
Baby's die veel huilen worden in Nederland 'huilbaby's' genoemd, in België en Engelssprekende landen hebben ze koliek. Beide termen zijn inadequaat. Een baby die huilt communiceert. Een huilende baby vertelt dat er ergens iets niet goed is: baby is alleen, moe, vies, ziek of heeft honger, dorst pijn. Huilen is een late, vaak radeloze communicatie, nadat de minder luide pogingen geen resultaat hadden. In samenlevingen waar moeder en kind nabijheid en het dragen van kinderen norm is, hoor je veel minder, eigenlijk nauwelijks, huilende baby's. In de methodes die worden geboden om het huilen van kinderen te verminderen wordt meestal vooral aan symptoombestrijding gedaan, zonder ouders te leren te kijken en luisteren naar hun kinderen, zorg te bieden die de noodzaak tot huilen vermindert en te zoeken naar oorzaken van huilen. Soms kan het nodig zijn over te gaan tot behandeling door een professional omdat er een lichamelijke oorzaak is voor het huilen, bijvoorbeeld pijn door geboortetrauma. 16 oktober 2010
Israel-Ballard K, Donovan R, Chantry C, Coutsoudis A, Sheppard H, Sibeko L, Abrams B: Flash-Heat Inactivation of HIV-1 in Human Milk: A Potential Method to Reduce Postnatal Transmission in Developing Countries. JAIDS 2007 45(3):318-323. http://www.youtube.com/watch?v=NNw1odieIoI
W. Jonas, L.M. Johansson, E. Nissen, M. Ejdebäck, A.B. Ransjö-Arvidson, K. Uvnäs-Moberg: Effects of Intrapartum Oxytocin Administration and Epidural Analgesia on the Concentration of Plasma Oxytocin and Prolactin, in Response to Suckling During the Second Day Postpartum. Breastfeeding Medicine. June 2009, 4(2): 71-82.
Linda Handlin, Wibke Jonas, Maria Petersson, Mikael Ejdebäck, Anna-Berit Ransjö-Arvidson, Eva Nissen, Kerstin Uvnäs-Moberg: Effects of Sucking and Skin-to-Skin Contact on Maternal ACTH and Cortisol Levels During the Second Day Postpartum—Influence of Epidural Analgesia and Oxytocin in the Perinatal Period. Breastfeeding Medicine. December 2009, 4(4): 207-220.
Grossman X, Chaudhuri J, Feldman-Winter L, Abrams J, Newton KN, Philipp BL, Merewood A: Hospital Education in Lactation Practices (Project HELP): Does Clinician Education Affect Breastfeeding Initiation and Exclusivity in the Hospital? Birth 2009, 36(1):54-59
Feldman-Winter L, Barone L, Milcarek B, Hunter K, Meek J, Morton J, Williams T, Naylor A, Lawrence RA:Residency curriculum improves breastfeeding care. Pediatrics. 2010 Aug;126(2):289-97
Miller JE, Phillips HL: Long-Term Effects of Infant Colic: A Survey Comparison of Chiropractic Treatment and Nontreatment Groups. Journal of manipulative and physiological therapeutics, 2009, 32(8):635-638
Bleah DA, Ellett ML: Infant Crying Among Recent African Immigrants. Health Care for Women International 2010, 31(7):652-663
Kitzinger S: Letter from Europe: A Quick Fix for Crying? Birth 2009, 36(1):86-87
Broersen S: Zomerportret 3. Hans van der Linde: ‘Een beetje principiële levenshouding is niet verkeerd’. http://medischcontact.artsennet.nl/archief-6/tijdschriftartikel/135089/zomerportret-3.-hans-van-der-linde-een-beetje-principiele-levenshouding-is-niet-verkeerd.htm Medisch Contact, 2013, 31/32 (1598-1601
