Foto: Jill St. John als Bondgirl Tiffany Case in Diamonds Are Forever (1971)
Ik kreeg een vraag van een piekerende moeder: was het min of meer haar schuld dat haar kinderen, ondanks de bovengemiddelde intelligentie van beide ouders, terecht waren gekomen in het speciaal onderwijs voor kinderen met leerproblemen? Want de borstvoeding was bij haar kinderen een moeizaam zaak geweest en ze hadden niet zo lang en niet zo exclusief borstvoeding gehad als zij had gewild. En nu met opnieuw onderzoek (waaruit blijkt dat geen of weinig borstvoeding tot verminderde hersengroei- en ontwikkeling leidt) had ze het er heel erg moeilijk mee. Het is een vaststaand risico van het delen van elke soort van onderzoeksuitkomst over zuigelingenvoeding. De uitkomsten zijn over het algemeen toch ten nadele van de kunstvoeding en dat kan erg ongemakkelijk zijn voor ouders. Vooral als zij het gevoel hebben door omstandigheden te zijn gedwongen kunstvoeding te geven. Ik kon deze moeder geruststellen dat het niet waarschijnlijk is dat de soort voeding die zij haar kinderen gaf de oorzaak is voor het heel grote verschil in intellectuele vermogens van de ouders en hun kinderen.
Vaak wordt er voor gekozen om de uitkomsten zo voor te stellen alsof kunstvoeding eigenlijk prima is, maar dat borstvoeding voordelen heeft, zorgt voor nog betere uitkomsten. Zoals iemand op Twitter* het verwoorde: ‘’[…]als je iets zegt dat negatief over kunstvoeding is, voelen zoveel mensen zich gelijk aangevallen. […] ik hoop door niet/minder als borstvoedingsmaffia over te komen dat mensen gaan nadenken in plaats van gelijk in de verdediging te schieten.’’ Ik vind dat persoonlijk geen goede strategie. Ten eerste ga je onwaarheden vertellen om niet onaardig gevonden te worden. En ten tweede werkt het niet. Het is namelijk precies de strategie van de kunstvoeding fabrikanten: je vertelt breeduit dat borstvoeding het allerbeste is en dat je je kind daar zoveel extra’s mee geeft. Voor veel ouders is dat helemaal geen aanmoediging om dan dus borstvoeding te geven. Het zet ze evenmin aan het denken. Het geeft vaker een reactie die erop neerkomt dat ‘’kunstvoeding dus ook heel erg prima is en dat goed genoeg goed genoeg is. Streven naar perfectie is op voorhand gedoemd te mislukken voor de gemiddelde mens.’’
Borstvoeding promoten door het te bagatelliseren werkt niet, echt niet. Want de overaccentuering van de ‘’voordelen’’ van borstvoeding, van ‘’borstvoeding is het beste’’, en dat niets eraan kan tippen is een soort omgekeerd bagatelliseren. Door het zo vreselijk op te hemelen wordt het voor veel mensen waardeloos, want onbereikbaar. Want de mooiste grootste, kostbaarste diamant is niets waard voor hen die hem begeren, maar niet kunnen verkrijgen. Terwijl ook die diamant uiteindelijk lang geleden vercomposteerde plantenrestenprut is. In elkaar geperst tot steenkool en dan verder tot diamant weliswaar, maar het begon gewoon als een plantje. Toch wel bijzonder, welbeschouwd. Net als borstvoeding: heel gewoon, maar toch wel bijzonder.
In tegenstelling tot de bijzondere, heel gewone diamant is borstvoeding wel breed en meestal vrij eenvoudig verkrijgbaar. Veel geld is er al helemaal niet voor nodig. Borstvoeding is gewoon dat wat is bedoeld en ontworpen voor het voeden van een menskind, zodat hij lichamelijk en psychisch de beste kans heeft zijn potentieel te laten groeien en ontwikkelen en te ontplooien. Uit die laatste studie blijkt nu opnieuw dat als je die gewone borstvoeding geheel of ten dele achterwege laat, die groei en ontwikkeling en ontplooiing in het gedrang komt. Er is minde groei, minder ontwikkeling en uiteindelijk minder ontplooiing van potentieel bij kinderen die niet volgens die ingebouwde norm worden gevoed en verzorgd. Het is als plantenresten die het niet of nauwelijks maken tot het stadium van de steenkool, laat staan dat van de diamant.
Deoni et al (2013) zetten een mooi onderzoek op, waarin zij door middel van hersenfoto’s onomstotelijk vaststelden dat de voeding (en de manier van voeden) invloed heeft op de groei en de ontwikkeling van de hersenen. De exclusiviteit van borstvoeding in de eerste maanden vooral op de ontwikkeling van de cognitieve vermogens en het gedrag, de voeding op de langere termijn ook op de hersendelen die de motorische vaardigheden (dus hoe korter de borstvoeding periode hoe groter de afwijking naar onder werd). Om nu gelijk iedereen voor te zijn, die met het gewone argument komt dat kinderen die borstvoeding krijgen nu eenmaal vaker intelligentere ouders hebben (hoger opgeleide moeders kiezen vaker voor borstvoeding dan lager opgeleiden) en daarom intelligenter van aanleg zijn, is het goed om te zien dat in deze studie kinderen van gelijke achtergrond wat betreft opleidingsniveau van de ouders en sociaal economische situatie met elkaar werden vergeleken.
*) het hele Twitter gesprek: @Saar_mb: Wederom bewijs dat #borstvoeding beter is. Niet dat kv slecht is, maar het kan niet tippen aan het orgineel. nu.nl/wetenschap/349… (*)
@eurolacpuntnet: Nee, geen bewijs dat BV beter is, maar dat -geenBV- minder goed is
@Saar_mb: maar als je iets zegt dat negatief over kv is voelen zoveel mensen zich gelijk aangevallen. Daarom mijn positieve insteek ;)
@Saar_mb Dus je zegt onwaarheden om mensen te plezieren ...
@Saar_mb glas is halfvol/halfleeg komt op hetzelfde neer. maar ik hoop door niet/minder als bvmaffia over te komen dat mensen gaan nadenken ipv gelijk in de verdediging te schieten
(*)Rijnvis D: Borstvoeding bevordert groei van babybrein, NU.nl, 7 juni 2013
Sean C.L. Deoni, Douglas C. Dean III, Irene Piryatinksy, Jonathan O'Muircheartaigh, Nicole Waskiewicz, Katie Lehman, Michelle Han, Holly Dirks, Breastfeeding and early white matter development: A cross-sectional study, NeuroImage, Available online 28 May 2013, ISSN 1053-8119, 10.1016/j.neuroimage.2013.05.090.
@eurolacpuntnet: Nee, geen bewijs dat BV beter is, maar dat -geenBV- minder goed is
@Saar_mb: maar als je iets zegt dat negatief over kv is voelen zoveel mensen zich gelijk aangevallen. Daarom mijn positieve insteek ;)
@Saar_mb Dus je zegt onwaarheden om mensen te plezieren ...
@Saar_mb glas is halfvol/halfleeg komt op hetzelfde neer. maar ik hoop door niet/minder als bvmaffia over te komen dat mensen gaan nadenken ipv gelijk in de verdediging te schieten
(*)Rijnvis D: Borstvoeding bevordert groei van babybrein, NU.nl, 7 juni 2013
Sean C.L. Deoni, Douglas C. Dean III, Irene Piryatinksy, Jonathan O'Muircheartaigh, Nicole Waskiewicz, Katie Lehman, Michelle Han, Holly Dirks, Breastfeeding and early white matter development: A cross-sectional study, NeuroImage, Available online 28 May 2013, ISSN 1053-8119, 10.1016/j.neuroimage.2013.05.090.