Had ik het gisteren onder de showmasters onder de borstkinderen, vandaag is het de beurt aan de muurbloempjes. Niet alle kinderen houden ervan zichzelf in het middelpunt van de belangstelling te zetten. De belangstelling van hun moeder en eventueel vader is voldoende. De onverdeelde aandacht wel te verstaan. En de voortdurende aandacht. En nabijheid. Meer nog die nabijheid dan actieve aandacht. Voor deze kindjes geen schouwtoneel en geen acrobatiek. Focus. Eigen wereldje. Muurbloempje.
Een van mijn eigen kinderen was er zo een. Toen zij zich aan het begin van haar beroepsopleiding tijdens de introductie voorstelde aan haar klasgenoten zei ze, na haar naam: ‘’Als mijn moeder mij niet altijd had gedragen was ik een huilbaby geweest’’. Niks geen show, geen uitdaging van andere mensen om haar te zien en op haar te reageren. Mama. Meer niet. Rug naar de wereld. Later, op school, was ze ook liever de regisseur of de souffleur dan de acteur in schooltoneeluitvoeringen.
Muurbloembaby’s zijn ook een beetje zo: ze willen wel deel hebben aan de wereld, maar liever niet zelf op het toneel staan. Het zijn de baby’s die een tril-lipje krijgen als oma te enthousiast op hen afkomt. Die wegkruipen in moeder’s haren als een vreemde iets tegen ze zegt. Die in volslagen paniek raken of zich helemaal in zichzelf terugtrekken als moeder ze bij iemand anders achterlaat. Deze baby’s hebben meer nog dan andere kinderen de voortdurende en directe lichamelijke nabijheid van hun moeder nodig om hun eigen veilige plaats in die wereld te kunnen vinden. Het zijn kinderen die, om welke reden ook, meer moeite hebben met het basisvertrouwen. Scheidingsangst is normaal bij kinderen zolang ze er nog niet zeker van zijn dat moeder, ook als ze niet zichtbaar is, er toch nog is. Responsief moederschap/ouderschap leert het kind dat het erop vertrouwen kan dat moeder (of vader) er altijd is als dat nodig is en dat elke vraag een antwoord krijgt. Het kind leert daarmee ook dat hij er mag zijn en er toe doet.
Bij sommige kinderen kunnen er factoren spelen die de scheidingsangst versterken en het moeilijk maken daar voldoende gevoel van zekerheid voor te geven. Volgens sommige deskundigen kunnen die factoren al voor de geboorte gespeeld hebben, bijvoorbeeld door het verlies van een tweeling broertje of –zusje tijdens de zwangerschap (Stroecken & Verdult, 2006). In sommige culturen worden bij het overlijden van de helft van een tweeling speciale rituelen gehouden omdat men er gelooft dat de zielen van tweelingen meer met elkaar verbonden zijn dan van andere broers en zussen (McIlroy, 2011-2012). Het verliezen van zo’n verbonden ziel al vroeg in de zwangerschap kan een moeilijk weg te wissen indruk achterlaten in het achtergebleven kind en dat kan zich uiten in een veel moeilijker te overkomen en langer durende scheidingsangst.
Moeders van muurbloembaby’s krijgen vaak het advies dat ze harder moeten zijn voor hun kind, omdat hij anders nooit zelfstandig zal worden. Het tegendeel is waar. Een kind met diepe scheidingsangst en een grote behoefte aan nabijheid en bevestiging van veiligheid aan de kant schuiven maakt hem niet zelfstandiger, maar angstiger. Het is niet een aansporing om zelfstandig te worden, maar een bevestiging van de kans om verlaten te worden. En mijn kleine boomklevertje (muurbloempje voldoet niet echt)? Dat is nu een zeer competente en uiterst zelfstandige volwassen vrouw die haar moeder alleen nog voor de gezelligheid nodig heeft. En om samen mee naar een schouwtoneel te gaan en een film te kijken.
PS.: Nee, geen foto van haar, want ze staat nog steeds niet graag zelf op het schouwtoneel.
Stroecken G en Verdult R: De mythe van de gelukkige kindertijd. Cyclus-Garant, 2006. ISBN10: 9085750075. ISBN13: 9789085750079
McIlroy EC: One Half Living for Two: Cross-Cultural Paradigms of Twinship and Twin Loss. OMEGA--Journal of Death and Dying, 2011-2012, 64(1):1 - 13
