Foto: Ellen Page als Ariadne en Leonardo DiCaprio als Cobb in Inception, waarin slapen, dromen en bewustzijn een heel andere invulling krijgen.
Slaap is essentieel voor overleven. Het ontbreken van slaap kan concentratieproblemen overdag veroorzaken en chronisch gebrek aan slaap kan leiden tot ernstige fysieke en psychische disfunctie. Daarover zijn leken en deskundigen het eens. Over de vraag hoeveel slaap genoeg is en of dat ononderbroken moet zijn is minder overeenstemming. Algemeen wordt een gemiddelde aangehouden van 7-9 uur per etmaal, maar waarom de een meer en de ander minder nodig heeft is vooralsnog niet helemaal duidelijk. Veel mensen, zowel leken als artsen, menen dat een goede slaap gelijk staat aan een ononderbroken slaap van rond de acht uur. Recent onderzoek heeft uitgewezen dat dit van nature waarschijnlijk helemaal niet zo voor de hand ligt en dat mensen meer geneigd zijn de slaap in twee perioden te nemen, gescheiden door een wakkere periode van een tot enkele uren. Deskundigen op dit gebied erkennen wel dat mensen die denken dat de slaap ononderbroken moet zijn, problemen met slapen en uitgerust raken krijgen, omdat ze zich zorgen gaan liggen maken, gestrest raken en daardoor niet tot rust komen. De nachtrust beschouwen als een ononderbroken, aaneengesloten periode van slaap is eerder een cultureel bepaalde gewoonte dan een biologische noodzaak. De erkenning dat de nachtrust niet ononderbroken hoeft te zijn om effectief te zijn is goed nieuws voor ouders van jonge kinderen die nog nachtvoedingen nodig hebben. Baby’s weten namelijk nog niet dat wij in onze cultuur hebben afgesproken dat de uren tussen ruwweg 23:00u en 7:00u zijn gereserveerd voor slaap en niets anders. De slaapcyclus van baby’s is om te beginnen al korter dan van een volwassene en ze hebben nog niet geleerd om slaapcycli aan elkaar te koppelen. Volwassenen hebben een slaapcyclus van tussen een en twee uur (gemiddeld 90 minuten) en ze plakken er drie of vier aan elkaar. Van nature zouden we dan kortere of langere tijd wakker zijn, eventueel even opstaan en dan weer een cluster van drie of vier slaapcycli slapen tot het einde van de nacht. Onze culturele gewoonte is om het ontwaken halverwege de nacht te negeren. We draaien ons om en slapen verder en hebben ons aangewend dat niet bewust waar te nemen. Baby’s hebben een slaapcyclus van rond de 45 minuten en ze kunnen er hooguit twee aan elkaar plakken zonder echt wakker te worden. Dat is wel handig, want het zorgt ervoor dat de baby vaak genoeg om een voeding vraagt. Babyslaapjes zullen dus van nature niet vaak langer duren dan anderhalf uur. Sommige baby’s laten zich redelijk eenvoudig wennen aan het negeren van het wakker worden in de nacht en een enkele uitzondering doet dit al vrij snel uit zichzelf. Het overgrote deel van de kinderen zal echter gedurende de eerste maanden tot eerste jaren van het leven in de nachtelijke uren wakker worden en aandacht vragen. De meest effectieve manier om in die aandacht te voorzien is borstvoeding geven. Het geven van borstvoeding en het aan de borst drinken veroorzaken bij moeder en kind de afgifte van onder andere oxytocine wat een rustig maken, tevreden gevoel en slaperigheid opwekt. Het weer inslapen wordt er dus makkelijker door. Wanneer moeder en kind binnen handbereik van elkaar slapen, zal moeder sneller reageren op de vraag om aandacht, waardoor iedereen minder wakker wordt en de rust eerder wordt hersteld. Maar er is meer. Een vrouw die borstvoeding geeft en dicht bij haar kind slaapt past haar slaapcyclus aan aan die van haar baby, waardoor ze, wanneer de baby wakker gaat worden, ook in een lichte slaapstaat is waaruit ze makkelijk wakker wordt. Dit lijkt dan op het natuurlijke wakker worden tussen de slaapcycli door en verstoort daardoor de rust niet. Onderzoek heeft aangetoond dat vrouwen die borstvoeding geven juist meer minuten per nacht slapen en dat de kwaliteit van hun slaap beter is dan van vrouwen die geen borstvoeding geven of de borstvoeding aanvullen met kunstvoeding in de avond en nacht. Wat wakker wordende en voedende moeders nu zelf moeten doen is een andere invullig geven aan hun perceptie van goede slaap; wakker worden geeft niet, slaap hoeft niet ononderbroken te zijn en je baby en borstvoeding geven helpen je de kwaliteit van je slaap te verbeteren. ’t Lijkt wel science fiction.
Slaap is essentieel voor overleven. Het ontbreken van slaap kan concentratieproblemen overdag veroorzaken en chronisch gebrek aan slaap kan leiden tot ernstige fysieke en psychische disfunctie. Daarover zijn leken en deskundigen het eens. Over de vraag hoeveel slaap genoeg is en of dat ononderbroken moet zijn is minder overeenstemming. Algemeen wordt een gemiddelde aangehouden van 7-9 uur per etmaal, maar waarom de een meer en de ander minder nodig heeft is vooralsnog niet helemaal duidelijk. Veel mensen, zowel leken als artsen, menen dat een goede slaap gelijk staat aan een ononderbroken slaap van rond de acht uur. Recent onderzoek heeft uitgewezen dat dit van nature waarschijnlijk helemaal niet zo voor de hand ligt en dat mensen meer geneigd zijn de slaap in twee perioden te nemen, gescheiden door een wakkere periode van een tot enkele uren. Deskundigen op dit gebied erkennen wel dat mensen die denken dat de slaap ononderbroken moet zijn, problemen met slapen en uitgerust raken krijgen, omdat ze zich zorgen gaan liggen maken, gestrest raken en daardoor niet tot rust komen. De nachtrust beschouwen als een ononderbroken, aaneengesloten periode van slaap is eerder een cultureel bepaalde gewoonte dan een biologische noodzaak. De erkenning dat de nachtrust niet ononderbroken hoeft te zijn om effectief te zijn is goed nieuws voor ouders van jonge kinderen die nog nachtvoedingen nodig hebben. Baby’s weten namelijk nog niet dat wij in onze cultuur hebben afgesproken dat de uren tussen ruwweg 23:00u en 7:00u zijn gereserveerd voor slaap en niets anders. De slaapcyclus van baby’s is om te beginnen al korter dan van een volwassene en ze hebben nog niet geleerd om slaapcycli aan elkaar te koppelen. Volwassenen hebben een slaapcyclus van tussen een en twee uur (gemiddeld 90 minuten) en ze plakken er drie of vier aan elkaar. Van nature zouden we dan kortere of langere tijd wakker zijn, eventueel even opstaan en dan weer een cluster van drie of vier slaapcycli slapen tot het einde van de nacht. Onze culturele gewoonte is om het ontwaken halverwege de nacht te negeren. We draaien ons om en slapen verder en hebben ons aangewend dat niet bewust waar te nemen. Baby’s hebben een slaapcyclus van rond de 45 minuten en ze kunnen er hooguit twee aan elkaar plakken zonder echt wakker te worden. Dat is wel handig, want het zorgt ervoor dat de baby vaak genoeg om een voeding vraagt. Babyslaapjes zullen dus van nature niet vaak langer duren dan anderhalf uur. Sommige baby’s laten zich redelijk eenvoudig wennen aan het negeren van het wakker worden in de nacht en een enkele uitzondering doet dit al vrij snel uit zichzelf. Het overgrote deel van de kinderen zal echter gedurende de eerste maanden tot eerste jaren van het leven in de nachtelijke uren wakker worden en aandacht vragen. De meest effectieve manier om in die aandacht te voorzien is borstvoeding geven. Het geven van borstvoeding en het aan de borst drinken veroorzaken bij moeder en kind de afgifte van onder andere oxytocine wat een rustig maken, tevreden gevoel en slaperigheid opwekt. Het weer inslapen wordt er dus makkelijker door. Wanneer moeder en kind binnen handbereik van elkaar slapen, zal moeder sneller reageren op de vraag om aandacht, waardoor iedereen minder wakker wordt en de rust eerder wordt hersteld. Maar er is meer. Een vrouw die borstvoeding geeft en dicht bij haar kind slaapt past haar slaapcyclus aan aan die van haar baby, waardoor ze, wanneer de baby wakker gaat worden, ook in een lichte slaapstaat is waaruit ze makkelijk wakker wordt. Dit lijkt dan op het natuurlijke wakker worden tussen de slaapcycli door en verstoort daardoor de rust niet. Onderzoek heeft aangetoond dat vrouwen die borstvoeding geven juist meer minuten per nacht slapen en dat de kwaliteit van hun slaap beter is dan van vrouwen die geen borstvoeding geven of de borstvoeding aanvullen met kunstvoeding in de avond en nacht. Wat wakker wordende en voedende moeders nu zelf moeten doen is een andere invullig geven aan hun perceptie van goede slaap; wakker worden geeft niet, slaap hoeft niet ononderbroken te zijn en je baby en borstvoeding geven helpen je de kwaliteit van je slaap te verbeteren. ’t Lijkt wel science fiction.
Meer Eurolac Flitsen met de labels slapen en slaapproblemen
Stephanie Hegarty: The myth of the eight-hour sleep. 22 February 2012, BBC World Service
Kendall-Tackett K, Cong Z, Hale TW: The Effect of Feeding Method on Sleep Duration, Maternal Well-being, and Postpartum Depression, Clinical Lactation, 2011, Vol. 2(2):22-26
Stephanie Hegarty: The myth of the eight-hour sleep. 22 February 2012, BBC World Service
Kendall-Tackett K, Cong Z, Hale TW: The Effect of Feeding Method on Sleep Duration, Maternal Well-being, and Postpartum Depression, Clinical Lactation, 2011, Vol. 2(2):22-26
