Foto: David Boreanaz als Booth, ruwe bolster-blanke pit; stil water met diepe gronden in Bones
Melk is melk en What You See Is What You Get. Toch? Nou, nee. Je hebt melk en je hebt melk. En je hebt substanties die op het eerste gezicht aan melk doen denken, maar het niet zijn. Zo zijn er allerlei smeerseltjes om je lichaam mee in te smeren die ook melk heten, maar zelfs nog nooit naast de melk hebben gelegen. Ik zou ze ook niet willen drinken. Dan zijn er vloeistoffen die melk heten en er ook wel op lijken en zelfs melk in zich hebben, maar die bij nadere bestudering (bijvoorbeeld 200* of 400** keer vergroot onder de microscoop) toch nergens op lijken. Echte melk, vers uit de bron van welk dier dan ook, is een wonderlijke substantie die, anders dan een oppervlakkige gelijkenis, niet is na te maken. Zelfs is het niet mogelijk om de melk van de ene soort zodanig aan te passen dat ze echt geschikt is voor de jongen van een andere soort. Niet alleen kun je de precieze samenstelling niet bereiken, omdat veel nutriënten soort-eigen zijn, maar in het proces verlies je de levende cellen die voor een flink deel de melk van elke soort uniek maken. Als het al in noodsituaties nodig zou zijn dat een jong melk van een andere soort kreeg, dan zou het waarschijnlijk het beste zijn een soort te zoeken die genetisch en metabolisch vergelijkbaar is en de melk vers en onbewerkt te geven. Voor een kat dus een andere katachtige en voor een hond een andere hondachtige. Voor een mens een andere mensachtige ofwel een mensaap. Wie melkt mevrouw Gorilla? Liever houden we het dus bij soort-eigen melk in zo vers mogelijke toestand. De levendige bestanddelen in moedermelk zijn onder andere witte bloedcellen, beschermende eiwitten en epitheel cellen uit de melkklieren. En stamcellen. Fan et al (2010) waren niet de eersten die stemcellen in moedermelk identificeerden. Als conclusie of significantie van hun bevindingen stellen zij dat ‘’de identificatie van primitieve celtypen in human melk een niet-invasieve bron van relevante mammaire cellen kan bieden voor een breed spectrum aan toepassingen; zelfs de mogelijkheid van het opslaan van ieders eigen stamcellen voor elke borstvoedende vrouw’’. Dat is mooi natuurlijk en kan wellicht een stap verder zijn in de behandeling van (de gevolgen van) borstkanker. Maar ik zie vooral de significatie van de aanwezigheid van stamcellen in moedermelk voor de eerste consument van die melk: de baby. Ik denk dat die stamcellen wel eens een factor zouden kunnen zijn in de vaak niet helemaal of helemaal niet begrepen werking van moedermelk in de gezondheid van kinderen. Tegenvallende gezondheidseffecten bij kinderen die geen borstvoeding krijgen, waarbij niet direct duidelijk is welk bestanddeel of welke factor van de ene melk of de andere er nu precies verantwoordelijk voor is. Wellicht spelen de stamcellen hierbij een rol door hun regenererende vermogen. Want weten dat ze in melk zitten is leuk, fantastisch, maar waar ze in dat kind naar toe gaan, waar ze blijven en wat ze er doen is natuurlijk oneindig veel interessanter. Daar zou eens een onderzoek naar moeten worden gedaan. en dan zou nog wel eens kunnen blijken dat wat je ziet lang niet is wat je krijgt. Een mooie jongen aan de buitenkant zoals Agent Booth kon van binnen nog wel eens veel interessanter blijken.
*) moedermelk, kunstvoeding en koemelk 200x vergroot (koemelk gepasteuriseerd en gehomogeniseerd)
**) moedermelk, kunstvoeding en koemelk 400x vergroot
Fan Y, Chong YS, Choolani MA, Cregan MD, Chan JKY (2010) Unravelling the Mystery of Stem/Progenitor Cells in Human Breast Milk. PLoS ONE 5(12): e14421. doi:10.1371/journal.pone.0014421
Melk is melk en What You See Is What You Get. Toch? Nou, nee. Je hebt melk en je hebt melk. En je hebt substanties die op het eerste gezicht aan melk doen denken, maar het niet zijn. Zo zijn er allerlei smeerseltjes om je lichaam mee in te smeren die ook melk heten, maar zelfs nog nooit naast de melk hebben gelegen. Ik zou ze ook niet willen drinken. Dan zijn er vloeistoffen die melk heten en er ook wel op lijken en zelfs melk in zich hebben, maar die bij nadere bestudering (bijvoorbeeld 200* of 400** keer vergroot onder de microscoop) toch nergens op lijken. Echte melk, vers uit de bron van welk dier dan ook, is een wonderlijke substantie die, anders dan een oppervlakkige gelijkenis, niet is na te maken. Zelfs is het niet mogelijk om de melk van de ene soort zodanig aan te passen dat ze echt geschikt is voor de jongen van een andere soort. Niet alleen kun je de precieze samenstelling niet bereiken, omdat veel nutriënten soort-eigen zijn, maar in het proces verlies je de levende cellen die voor een flink deel de melk van elke soort uniek maken. Als het al in noodsituaties nodig zou zijn dat een jong melk van een andere soort kreeg, dan zou het waarschijnlijk het beste zijn een soort te zoeken die genetisch en metabolisch vergelijkbaar is en de melk vers en onbewerkt te geven. Voor een kat dus een andere katachtige en voor een hond een andere hondachtige. Voor een mens een andere mensachtige ofwel een mensaap. Wie melkt mevrouw Gorilla? Liever houden we het dus bij soort-eigen melk in zo vers mogelijke toestand. De levendige bestanddelen in moedermelk zijn onder andere witte bloedcellen, beschermende eiwitten en epitheel cellen uit de melkklieren. En stamcellen. Fan et al (2010) waren niet de eersten die stemcellen in moedermelk identificeerden. Als conclusie of significantie van hun bevindingen stellen zij dat ‘’de identificatie van primitieve celtypen in human melk een niet-invasieve bron van relevante mammaire cellen kan bieden voor een breed spectrum aan toepassingen; zelfs de mogelijkheid van het opslaan van ieders eigen stamcellen voor elke borstvoedende vrouw’’. Dat is mooi natuurlijk en kan wellicht een stap verder zijn in de behandeling van (de gevolgen van) borstkanker. Maar ik zie vooral de significatie van de aanwezigheid van stamcellen in moedermelk voor de eerste consument van die melk: de baby. Ik denk dat die stamcellen wel eens een factor zouden kunnen zijn in de vaak niet helemaal of helemaal niet begrepen werking van moedermelk in de gezondheid van kinderen. Tegenvallende gezondheidseffecten bij kinderen die geen borstvoeding krijgen, waarbij niet direct duidelijk is welk bestanddeel of welke factor van de ene melk of de andere er nu precies verantwoordelijk voor is. Wellicht spelen de stamcellen hierbij een rol door hun regenererende vermogen. Want weten dat ze in melk zitten is leuk, fantastisch, maar waar ze in dat kind naar toe gaan, waar ze blijven en wat ze er doen is natuurlijk oneindig veel interessanter. Daar zou eens een onderzoek naar moeten worden gedaan. en dan zou nog wel eens kunnen blijken dat wat je ziet lang niet is wat je krijgt. Een mooie jongen aan de buitenkant zoals Agent Booth kon van binnen nog wel eens veel interessanter blijken.
*) moedermelk, kunstvoeding en koemelk 200x vergroot (koemelk gepasteuriseerd en gehomogeniseerd)
**) moedermelk, kunstvoeding en koemelk 400x vergroot
Fan Y, Chong YS, Choolani MA, Cregan MD, Chan JKY (2010) Unravelling the Mystery of Stem/Progenitor Cells in Human Breast Milk. PLoS ONE 5(12): e14421. doi:10.1371/journal.pone.0014421
