Afbeelding: De valhoed, prent van boekillustratoren Jan en Casper Luyken (2e helft 17e eeuw)
‘’Zo eenvoudig als ademen’’ is een Engelse spreekwijze (‘’easy as breathing”) om aan te geven dat iets zo eenvoudig is dat het vanzelf gaat. Het zou ook kunnen zijn ‘’zo gemakkelijk als je hart laten slaan’’ of je bloed laten stromen of je pancreas insuline laten afscheiden, maar die lopen allemaal niet zo lekker als ‘’as easy as breathing’’. Waar het op neer komt is dat het allemaal gaat over normale lichamelijke functies die vanzelf gaan en waarover je niet hoeft na te denken; vanzelfsprekend eenvoudig. Niet dat er nooit iets fout gaat, maar in principe gaat het vanzelf. Andere natuurlijke lichaamsfuncties horen ook vanzelfsprekend en vanzelf te gaan, maar zijn makkelijker verstoorbaar, zoals bijvoorbeeld de spijsvertering, maar ook zwangerschap, baring en lactatie. Het lichaam is volledig toegerust om die functies naar behoren en vlot en vloeiend uit te voeren, mits de juiste stimuli worden geleverd. En daar wil het nog al eens aan mankeren. We eten er maar op los, of eten de verkeerde dingen of te veel of te weinig en de spijsvertering kan daar een harde dobber aan hebben. Soms zo erg dat ook de eerstgenoemde systemen daar functieproblemen van kunnen krijgen (met name de insuline, hart en bloedsomloop en de ontgiftende organen lever en nieren). Lacteren is ook zo’n natuurlijke functie in het vrouwenlichaam. Met de juiste stimuli zullen de borsten meer klier- en kanalenweefsel ontwikkelen tijdens een zwangerschap en er melk in gaan produceren die er na de geboorte van de placenta uit komt om het kind te voeden. Daar hoef je als vrouw niet iets bijzonders voor te doen, je moet het alleen niet tegenwerken. Zolang je zorgt dat de gemaakte melk de borst verlaat zal die borst melk blijven produceren en dus blijven lacteren. Net zo simpel en normaal en vanzelfsprekend als ademhalen.
En dan zijn er nog de lichamelijke functies die wel normaal en aangeboren zijn, maar die moeten worden geleerd, zoals lopen, spreken en je handen gebruiken en borstvoeding geven. Er zijn gevallen bekend van kinderen die opgroeiden in een omgeving waar niet tegen hen of zelfs om hen heen werd gesproken en die kinderen leerden dus niet spreken. Borstvoeding geven is ook zo’n aangeleerde vaardigheid op basis van een aangeboren vermogen. Ook mensapen kunnen het niet zonder het te hebben afgekeken van andere apen- of mensenmoeders. (In enkele dierentuinen zijn wel eens voedende moeders uitgenodigd om bij de kooi met een zwangere of pas bevallen gorillavrouw te voeden, zodat zij de kunst af kon kijken.) Mensenmoeders zijn in onze maatschappij soms net zo weinig blootgesteld aan het zicht op voedende moeders als gorilla’s in dierentuinen en het gehannes met voeden aan de borst is dus bijna net zo’n gedoe. Anders dan ademhalen en je bloed laten circuleren doe je borstvoeding geven in het begin niet zomaar terwijl je met andere dingen bezig bent. Het begint al met de houding. Wat we kennen zijn kinderen die de fles krijgen of schilderijen van oude meesters die hun interpretatie van moeder en kind gaven in Madonna schilderijen. Dat zijn allemaal beelden van houdingen die niet erg geschikt zijn om een pasgeboren baby borstvoeding te geven. Het zit niet lekker en baby kan er niet goed bij of zakt weg. En de meeste van deze houdingen zorgen ervoor dat de instincten en reflexen, die de baby heeft om hem te helpen bij drinken aan de borst, hem juist tegenwerken. In plaats van voedende moeders aan te vallen, weg te sturen naar toiletten of achterkamertjes of hen te verplichten zich onder doeken te verbergen zouden ze moeten worden toegejuicht en zouden opgroeiende meisjes naar ze toe gebracht moeten worden om te leren. Leren borstvoeding geven gaat met vallen en opstaan, maar onze maatschappij legt onnodig veel extra struikelblokken op het vlak waar dat vallen en opstaan wordt gedaan. Er wordt meer gevallen en het opstaan is lastiger dan nodig door de houding van onze maatschappij. En net als bij een kind dat leert lopen zijn aanmoediging en voordoen belangrijk, maar steun hier en daar en een ruimte zonder drempels, hobbels en obstakels maakt het proces een stuk makkelijker.
‘’Zo eenvoudig als ademen’’ is een Engelse spreekwijze (‘’easy as breathing”) om aan te geven dat iets zo eenvoudig is dat het vanzelf gaat. Het zou ook kunnen zijn ‘’zo gemakkelijk als je hart laten slaan’’ of je bloed laten stromen of je pancreas insuline laten afscheiden, maar die lopen allemaal niet zo lekker als ‘’as easy as breathing’’. Waar het op neer komt is dat het allemaal gaat over normale lichamelijke functies die vanzelf gaan en waarover je niet hoeft na te denken; vanzelfsprekend eenvoudig. Niet dat er nooit iets fout gaat, maar in principe gaat het vanzelf. Andere natuurlijke lichaamsfuncties horen ook vanzelfsprekend en vanzelf te gaan, maar zijn makkelijker verstoorbaar, zoals bijvoorbeeld de spijsvertering, maar ook zwangerschap, baring en lactatie. Het lichaam is volledig toegerust om die functies naar behoren en vlot en vloeiend uit te voeren, mits de juiste stimuli worden geleverd. En daar wil het nog al eens aan mankeren. We eten er maar op los, of eten de verkeerde dingen of te veel of te weinig en de spijsvertering kan daar een harde dobber aan hebben. Soms zo erg dat ook de eerstgenoemde systemen daar functieproblemen van kunnen krijgen (met name de insuline, hart en bloedsomloop en de ontgiftende organen lever en nieren). Lacteren is ook zo’n natuurlijke functie in het vrouwenlichaam. Met de juiste stimuli zullen de borsten meer klier- en kanalenweefsel ontwikkelen tijdens een zwangerschap en er melk in gaan produceren die er na de geboorte van de placenta uit komt om het kind te voeden. Daar hoef je als vrouw niet iets bijzonders voor te doen, je moet het alleen niet tegenwerken. Zolang je zorgt dat de gemaakte melk de borst verlaat zal die borst melk blijven produceren en dus blijven lacteren. Net zo simpel en normaal en vanzelfsprekend als ademhalen.
En dan zijn er nog de lichamelijke functies die wel normaal en aangeboren zijn, maar die moeten worden geleerd, zoals lopen, spreken en je handen gebruiken en borstvoeding geven. Er zijn gevallen bekend van kinderen die opgroeiden in een omgeving waar niet tegen hen of zelfs om hen heen werd gesproken en die kinderen leerden dus niet spreken. Borstvoeding geven is ook zo’n aangeleerde vaardigheid op basis van een aangeboren vermogen. Ook mensapen kunnen het niet zonder het te hebben afgekeken van andere apen- of mensenmoeders. (In enkele dierentuinen zijn wel eens voedende moeders uitgenodigd om bij de kooi met een zwangere of pas bevallen gorillavrouw te voeden, zodat zij de kunst af kon kijken.) Mensenmoeders zijn in onze maatschappij soms net zo weinig blootgesteld aan het zicht op voedende moeders als gorilla’s in dierentuinen en het gehannes met voeden aan de borst is dus bijna net zo’n gedoe. Anders dan ademhalen en je bloed laten circuleren doe je borstvoeding geven in het begin niet zomaar terwijl je met andere dingen bezig bent. Het begint al met de houding. Wat we kennen zijn kinderen die de fles krijgen of schilderijen van oude meesters die hun interpretatie van moeder en kind gaven in Madonna schilderijen. Dat zijn allemaal beelden van houdingen die niet erg geschikt zijn om een pasgeboren baby borstvoeding te geven. Het zit niet lekker en baby kan er niet goed bij of zakt weg. En de meeste van deze houdingen zorgen ervoor dat de instincten en reflexen, die de baby heeft om hem te helpen bij drinken aan de borst, hem juist tegenwerken. In plaats van voedende moeders aan te vallen, weg te sturen naar toiletten of achterkamertjes of hen te verplichten zich onder doeken te verbergen zouden ze moeten worden toegejuicht en zouden opgroeiende meisjes naar ze toe gebracht moeten worden om te leren. Leren borstvoeding geven gaat met vallen en opstaan, maar onze maatschappij legt onnodig veel extra struikelblokken op het vlak waar dat vallen en opstaan wordt gedaan. Er wordt meer gevallen en het opstaan is lastiger dan nodig door de houding van onze maatschappij. En net als bij een kind dat leert lopen zijn aanmoediging en voordoen belangrijk, maar steun hier en daar en een ruimte zonder drempels, hobbels en obstakels maakt het proces een stuk makkelijker.
