Foto: Kristen Stewart als Bella Swan en Robert Pattinson als Edward Cullen in Twilight (2008): Bella's rode truck ziet er niet uit, maar is niet bepaald een maandagmodel.
Wie afgaat op wat er besproken wordt op (in? bij?) de sociale media zou makkelijk het idee kunnen krijgen dat kinderen afgeleverd worden in een belabberde staat. Alsof het allemaal maandagmodellen zijn. Het soort mankementen waarmee ze lijken te worden afgeleverd verandert door de tijden heen. Was het tot voor een paar jaar vooral te vinden in het allergische spectrum, nu lijkt het vooral te mankeren aan de functie van de maag. Kinderen blijken tegenwoordig allemaal reflux te hebben. Vroeger was reflux nogal een heftige aandoening die gelukkig niet zo vaak voorkwam. Echte reflux is een afwijking in de anatomie of functie van de maag en haar afsluitingen waardoor de maaginhoud, vaak met geweld, terug naar buiten wordt geperst. Wanneer dat vaak gebeurt zal het zuur uit de maag de slokdarm aantasten, waardoor daar chronische ontstekingen ontstaan en zelfs vergroeiingen kunnen optreden door de vorming van extra weefsel. In de tijd dat reflux nog zo werd gedefinieerd spuugden kindje meer of minder. Maar dat werd normaal gevonden. Zo normaal dat een babyuitzet standaard was voorzien van een stapeltje *spuug*doekjes.
Nu zou het op zich nog niet zo’n probleem zijn om spugen reflux te noemen als het niet zou leiden tot onnodig medicijngebruik en het over het hoofd zien van de werkelijke oorzaken als het meer is dan ‘’gewoon’’ spugen. Als een moeder naar de dokter gaat met de klacht dat haar baby zoveel spuugt wordt er vrijwel nooit echt onderzoek gedaan naar reflux. Dat is ergens wel begrijpelijk want die onderzoeken zijn nogal belastend, dat doe je niet zomaar. Maar in plaats van te kijken naar het kind, door te vragen waar dat veel spugen dan uit bestaat, hoe dat eruit ziet en wat eventueel bijkomende factoren kunnen zijn, wordt direct naar medicatie gegrepen. Die medicatie bestaat uit middelen die de maaginhoud dikker maken, middelen die de zuurgraad verminderen en middelende die de maagpassage versnellen.
Het indikken van de voeding gaat het spugen niet echt tegen, maar maakt het wel moeilijker. Daarbij komt dat het vaak zorgt voor obstipatie en dus extra ongemak in de buik, maar dan op een andere plaats. Het minder zuur maken van de maaginhoud vermindert inderdaad het branden van de slokdarm, maar zorgt ook voor verminderde functie van de maag, waardoor het voedsel in de maag niet voldoende wordt verteerd en de darmen het zwaarder krijgen. Sommige voedingsstoffen moeten al in de maag worden afgebroken en opgenomen en dat lukt mogelijk niet als de vertering niet optimaal is door een te lage zuurgraad. Hetzelfde geldt voor het versnellen van de maagpassage. Inderdaad kan voedsel dat niet meer in de maag is ook niet meer omhoog komen, maar het is heel goed mogelijk dat het de maag al is uitgewerkt voor het goed en wel verteerd is. Het instituut voor verantwoord medicijngebruik* waarschuwt niet voor niets artsen terughoudend te zijn bij het voorschrijven van medicatie bij refluxklachten bij zuigelingen.
Meestal zal spugen bij zuigelingen een kwestie zijn van meer voeding erin dan de maag comfortabel kan verwerken of te snel na het drinken van houding veranderen. Sinds het advies om kinderen altijd plat op de rug te leggen om te slapen wordt er ook wel meer gespuugd, maar dat is allemaal redelijk onschuldig. Minder grote voedingen dichter bij elkaar, meer rechtop voeden en langer na de voeding rechtop houden zal het merendeel van dat soort spugen sterk laten verminderen. Maar spugen kan ook een symptoom zijn dat bij andere dingen hoort. Kinderen met een sterk allergische aanleg kunnen als eerste symptoom spugen hebben, vaak in combinatie met andere vormen van buikklachten en mogelijk eczeem, vaak verkouden en hoorbaar ademhalen. Het spugen bij allergie kan worden veroorzaakt door het meeslikken van lucht. Om de kriebel aan het gehemelte (een veel gezien symptoom bij allergie) te verminderen duwt het kind de tong tegen het gehemelte, waardoor het vacuüm gelost wordt.
Reflux kan ook een symptoom of bijwerking zijn van variaties in de orale anatomie, zoals een hoog gehemelte, te korte tong- en lipriempjes. Deze variaties zorgen ervoor dat een kind niet goed kan drinken, geen goed vacuüm kan maken en vasthouden, en daardoor bijvoorbeeld veel lucht mee inslikt. Geboortetrauma’s, waarbij in de kaak-hals-schoudergordel iets kan zijn verschoven of afgekneld tijdens de zwangerschap of de geboorte, veranderen iets in de anatomie en de functie van dat deel van het lichaam. Daardoor kan het kind mogelijk de mond niet goed opendoen, zijn hoofd niet goed draaien of in een bepaalde houding houden of het drinken doet hem zeer. Het drinken wordt daardoor rommelig, er wordt lucht mee geslikt of het slikken op zich lukt niet zo goed. vaak duurt het even voor dit soort klachten zijn opgebouwd. vaak wordt dan de link met de zware geboorte niet meer gelegd.
*) Instituut voor verantwoord medicijngebruik: Minder medicijnen bij refluxklachten baby's
