Foto: Geraldine Sommerville als Lily Potter, die door haar opofferende liefde haar zoon nog na haar dood beschermde in de Harry Potter boekenreeks van J.K. Rowling. Gewone moederliefde offert zich gelukkig niet op, maar is wel een sterke, soms bijna magische kracht.
Deel 2 in een reeks van vier
Borstvoeding is meer dan de verbinding van een melkproducerend klierstelsel met een spijsverteringsstelsel; het niet alleen nutritief, het is ook unificatief, eenmakend. Borstvoeding is een relatie tussen twee mensen die elkaar aanvullen en complementeren.
Dit is nu eens een onderwerp waarmee je mij op mijn praatstoel krijgt. Verbindingen, relaties, eenheden, communicatie, alles kan erbij. Dit blijkt een problematisch thema in een samenleving met een sterke tendens naar het op de voorgrond zetten van ‘’Me, myself and I’’. Een vlugge search op Wikipedia geeft een verbijsterende lijst van songs, films en een boek met deze woorden als titel. Billy Holliday begon ermee in de jaren ’30 van de vorige eeuw (de man was, zeg maar, zijn tijd vooruit), maar vanaf de latere jaren ’80 begon een bijna ononderbroken stroom tot na de eeuwwisseling. In de opvoeding, de opleiding, de beroepswereld en de media wordt een sterke nadruk gelegd op het belang van het individu en de individuele ontwikkeling. Dit gaat zover dat we kinderen al zo vroeg mogelijk een zelfstandig individu willen laten zijn. En daar gaat het dan fout. Het pasgeboren kind heeft namelijk nog niet bloot gestaan aan die maatschappelijke beïnvloeding en weet nog niet over ik en jij en dat ‘’ik’’ voor ‘’jij’’ gaat. Voor een pasgeboren baby betekent geboren worden alleen dat het patroon van het wij zo is veranderd dat een deel dat eerst in een ander deel zat er nu buiten zit, maar het zijn nog steeds delen van dezelfde eenheid. Na de geboorte wordt de fysieke eenheid losser; de onderdelen blijken uit elkaar gehaald te kunnen worden. Voor het kind is dat een uitermate nare en beangstigende ervaring. Stel je maar eens voor dat er een stuk van jezelf wordt afgebroken en ergens anders neergelegd. En dat jij dat stuk bent dat niet zelfstandig kan bewegen. Moeders lijken er minder last van te hebben. Dat komt omdat zij al langer een eigen eenheid waren en er nu een stukje bijgekregen hebben. Voor moeders kan dat in het begin net zo makkelijk een afneembaar deel zijn. Zij is immers het deel dat zelf kan bewegen en het deel dat het bewustzijn heeft dat losse delen ook weer aan elkaar gezet kunnen worden. Toch voelen moeders zich zonder hun afkoppelbare onderdeel zich vreemd. Hun lichaam, dat niet zelfstandig kan redeneren en verklaren, voelt het missende deel en rouwt daarom, net als de baby rouwt wanneer hij losgekoppeld is van de hele eenheid. Borstvoeding geven, en de directe lichamelijke nabijheid die daarbij hoort, zorgt ervoor dat de eenheid wordt versterkt, dat er een gevoel komt dat de wereld goed is. Borstvoeding geven en krijgen zorgt ook voor de afgifte van hormonen bij moeder en kind die die gevoelens van eenheid versterken. Daaraan toegeven is niet iets opgeven, maar iets omarmen. Je geeft er niets mee weg, maar krijgt er iets voor terug. Mijn wijze oude Grootmoe zei het al: Gedeelde smart is halve smart, gedeelde vreugd’ is dubbele vreugd’. Hoe meer borstvoeding je als moeder geeft, hoe meer je het wilt geven en hoe meer je dicht bij je kind bent, hoe meer je dicht bij hem wilt zijn. Ondertussen verbinden de melkproducerende klierstelsels en het melkverterende systeem zich ook met elkaar en krijgt baby naast al die liefde ook nog voeding en bescherming. Het leven ís goed.
