Op Facebook circuleert een foto* van een groepje kleine meisjes in balletkostuumpjes, mooie roze tutuutjes en balletschoentjes, allemaal in een mooie balletpose (of dat toch proberend), met een hand losjes op de leuning. Maar één meisje gebruikt die leuning als duikelstang en hangt er op de kop aan. Er is een kinderliedje** over een hele rij soldaatjes, keurig in ’t gelid en in de maat, maar het achterste soldaatje danst en doet maar mee voor de grap. In een herhaling van een Ellen DeGeneres Show moesten enkele vrouwen hun schoenen uitdoen voor een spelletje en één van hen had twee verschillende sokken aan. Mensen vinden dit grappig (als ze er geen schande van spreken) omdat het gaat om individuen die zich aan de conventie onttrekken. Die aangeven dat gewoontes geen universele natuurwetten zijn. Waar aan de ene kant gewoonten en regels nodig zijn om in een groep te kunnen samenleven, is uit de pas lopen ook nodig om de relativiteit te blijven zien en de individualiteit te vieren. Middeleeuwse koningen hadden daarvoor een zot in dienst. De zot was de enige die mocht zeggen wat hem voor de mond kwam, die tegen de conventie mocht ingaan.
Voor moeders die borstvoeding geven en voor hun kinderen is uit de pas lopen soms absoluut noodzakelijk. De regels en gewoonten van een samenleving kunnen namelijk soms zo’n richting gegaan zijn dat er niet meer mee te werken valt. Als een hele samenleving zegt dat baby’s om de zoveel uur moeten eten, mag een moeder een dansje doen en dat strak marcherende ritme doorbreken. Als de hele samenleving zegt dat moeders en kinderen in ene bepaalde houding moeten zitten en liggen om te kunnen borstvoeden, maag een voedende moeder best eens op zijn kop aan het duikelrek gaan hangen. Als de hele samenleving zegt dat moeders die borstvoeding geven zich op een bepaalde manier moeten kleden, mag een voedende moeder gerust een tijgerprint beha dragen onder een roze polka dot bloes met een paars pied-de-poule bolerootje en van de bedekkende omslagdoek een zwierige ziguenerinnenrok maken.
Borstvoeding gaat namelijk het beste als moeder en kind gewoon hun ding doen en niet te veel luisteren naar wat men vindt of wat de conventie voorschrijft of waar goeroes met dikke boeken hun brood mee verdienen. Er zijn een paar grondregels waaraan niet getornd mag worden. Het kind moet voldoende melk krijgen om gezond te kunnen groeien en ontwikkelen. Moeder en kind moeten zich er goed bij voelen, comfortabel zijn en geen pijn hebben. Hoe moeder en kind samen invullen hoe ze aan die voorwaarden gaan voldoen moeten ze helemaal zelf weten. Wil moeder op zijn kop aan het duikelrek hangen terwijl ze voedt? Prima, zolang het maar geen pijn doet en baby de melk kan krijgen. Wil moeder haar kind in een draagdoek doen en dansend achter de muziek aan gaan? Geweldig, you go girl. Zolang beide er comfortabel en gelukkig mee zijn en de baby melk krijgt. Wil moeder eerst eens ideeën opdoen hoe andere moeders het hebben aangepakt en wat voor hun werkte? Grandioos, strak plan. Zoek een moedergroep op of een internetforum en kies jouw favoriet. Zolang moeder en kind zich er goed bij voelen en baby zijn melk krijgt.
Soms werkt het niet. Moeder doet haar ding, baby doet zijn ding, maar er is geen goede match. Te weinig comfort, pijn, te weinig melkoverdracht, onvoldoende groei, haperende ontwikkeling. Dat kan. Niets is perfect en soms worden moeders en kindjes niet volgens het bouwplan afgeleverd. Of moeder kan simpelweg niet vinden wat ‘’haar ding’’ is wat ze zou moeten of kunnen doen. Of baby zit door allerlei andere dingen niet lekker in zijn vel. In zulke gevallen kan het nodig zijn advies, hulp en ondersteuning te zoeken. Niet om nieuwe regels opgelegd te krijgen, maar om samen op zoek te gaan naar wat er hapert of aanloopt; welke fabrieksfout er mogelijk kan meespelen of welke omstandigheden tegenwerken. En om dan samen op zoek te gaan naar mogelijke oplossingen, werkzame hulpmiddelen en technieken, die mogelijk nog verder uit de pas lopen met de conventie dan wat moeder zelf al probeerde, maar mogelijk ook juist wel in de richting van de voorgeschreven routine gaan. Tot slot om al dan niet met die hulp te zien wat voor de moeder en haar baby hun nieuwe eigen ding om te doen is. De zorgverlener is duidelijk degene die zorgt geeft, het is geen wetgever en geen wetshandhaver. Soms kan de zorgverlener wel de Zot zijn, die op een aangename manier een minder aangename waarheid kan verwoorden. Dan nog is het aan de moeder en haar kind om de route te bepalen. In of uit de pas. Rechtop of ondersteboven. Met bij elkaar passende kledingstukken en hulpmiddelen of niet.
*) ''There are two kinds of people in the world: you and everyone else''
**) Zeventien dappere houten soldaatjes
liepen stijf
en stram voorbij
Zeventien
dappere houten soldaatjes
liepen achter
elkaar in de rij
't Laatste
soldaatje liep niet in de maat,
die liep te
dansen midden op straat
't Laatste
soldaatje liep mee voor de grap
tip tap tip tap tip tap stap stap
