Foto: Whoopi Goldberg als
Queen Constantina (de boze stiefmoeder) en Victor Garber als King Maximillian in de musical-film Cinderella
Ik had hier als zinnebeeld ook ‘’Het lelijke jonge eendje’’ kunnen nemen, want mooi en lelijk is altijd een interpretatie van een waarneming in een culturele context. De specifieke kenmerken die men dan mooi of lelijk vindt kunnen allerlei oorzaken hebben. Borstvoeding geven is er daar hoogst zelden één van.
Het is een wijdverbreid misverstand dat het de lactatie is die de borsten laat veranderen in een model dat in onze cultuur als onaantrekkelijk wordt gezien. De borsten bestaan uit klierweefsel, bindweefsel voor de stevigheid en vorm, en vetweefsel in zeer wisselende hoeveelheden, voornamelijk verantwoordelijk voor de omvang. Dan natuurlijk de huid om het boeltje ij elkaar te houden, bloedvaten voor de aanvoer van voedingsstoffen en zuurstof, lymfevaten voor de afvoer van afval en zenuwbanen. Spierweefsel is er nauwelijks en alleen ten dienste van de toeschietreflex en om de tepel op te richten. De grote borstspier, die bij getrainde mannen een illusie van borsten kan geven, heeft geen invloed op de vorm en stevigheid van de vrouwenborst.
In de puberteit gaan bij meisjes onder invloed van de vrouwelijke hormonen de borsten groeien door ontwikkeling van de melkklieren en toename van vetweefsel. Jong bindweefsel is stevig en elastisch en houdt de jonge borsten mooi in model. Dit model borst, van een jonge vrouw net na de puberteit, is in onze cultuur het schoonheidsideaal. Zonder zwangerschap en zonder grote gewichtstoename blijft dit model tot tegen het dertigste levensjaar min of meer intact. Daarna verliest bindweefsel zijn stevigheid, de huid wordt minder elastische en de borsten bukken zich onder druk van de zwaartekracht. De race van de tepels richting taille wordt ingezet.
Voor veel vrouwen is verandering van de borsten een eerste teken dat zij zwanger zijn. Het klierweefsel gaat weer groeien en uitbreiden; de vorm en het gevoel in de borsten verandert. De borsten worden voller en steviger. Bij sommige vrouwen is er een toename van wel 2 cupmaten tegen het einde van de zwangerschap. Hoewel de borsten in deze periode stevig blijven, zijn het wel deze veranderingen die het slapper worden na de zwangerschap en lactatie inzetten. In de eerste week na de geboorte van een kind komt er, ongeacht of de vrouw borstvoeding geeft of niet, stuwing die de borsten soms voor een dag of 2 nog 1 of 2 cupmaten groter maakt. tijdens de borstvoeding blijven de borsten over het algemeen nog een aantal maanden stevig. Wanneer de melkproductie helemaal op de vraag is afgestel worden de borsten zachter en zijn ze minder vaak gespannen en vol. Wanneer het kind ander eten krijgt en de melkprodcutie langzaamaan gaat teruglopen, worden de borsten slapper, omdat het klierweefsel dat niet meer nodig is terugkeert naar een slapende staat en slinkt.
Als dan het kind van de borst is en er is nog geen nieuwe zwangerschap, ja dan hebben de borsten die zo gevreesde vorm. Er zijn ook culturen waarin juist deze borstvorm als ideaal wordt gezien: ze zijn bewijs van goed functioneren. Bij vrouwen die geen borstvoeding geven komt deze vorm al vrij snel na het kraambed opzetten. In de loop van de tijd komt er weer wat van het vetweefsel terug en vullen de borsten weer. Ze worden weer wat steviger en gevormder, maar nooit meer terug naar af. Maar dat hoeft ook niet. De vrouw waar deze borsten bij horen is geen adolescent meer, maar een volwassen vrouw die haar vrouwelijke functies gebruikt heeft. Schoonheid wordt bepaald in het oog van de kijker. Als de prins naar Assepoester kijkt is zij de mooiste ter wereld. Vrouwen die moeder zijn, zijn in de ogen van hun kinderen de mooiste vrouwen die er bestaan. Ze mogen dat in hun eigen ogen ook zijn. En alle anderen moeten hun ogen laten nakijken als ze de schoonheid van een volwassen vrouw niet kunnen zien.
