Popeye

Om groot en net zo sterk te worden als Popeye moet je spinazie eten, dat weet elk kind. In spinazie zit inderdaad veel ijzer, 2-4 keer zoveel als in andere ijzerrijke groenten. In appelstroop zit nog 3 keer  meer, maar wie eet nu elke dag 100gram appelstroop achter elkaar op. IJzer zit ook in vlees, minder dan in spinazie, maar in een makkelijker opneembare vorm.  In moedermelk zit ook ijzer, in diverse vormen en zeer goed opneembaar en vergezeld van een eiwit (lactoferrine) dat ervoor zorgt dat ijzeretende ziekmakende bacteriën er niet aan kunnen komen. Dat is 1 van de redenen dat kinderen die borstvoeding krijgen minder vaak darminfecties hebben. (In kunstvoeding zit een overdaad aan ijzer, omdat dat moeilijk wordt opgenomen en dat daardoor volop voeding biedt voor ziekmakende darmbacteriën.) In moedermelk zit niet heel erg veel ijzer, net genoeg om de ijzerwaarden tijdens de volledig borstvoeding periode hoog genoeg te houden, maar te weinig om de darmbacteriën te voeden. Bij de meeste kinderen werkt dit heel goed, maar voor sommigen niet. Om met die relatief kleine hoeveelheid ijzer toe te kunnen, moet een kind beginnen met een flinke ijzervoorraad. Wanneer een moeder tijdens de zwangerschap zorgt voor een eigen goede ijzerstatus, het kind op tijd en met goed gewicht geboren wordt, er geen complicaties zijn die bloedingen veroorzaken (bijvoorbeeld tang of vacuüm) en als er pas wordt afgenaveld as de navelstreng niet meer klopt, dan is het waarschijnlijk dat de ijzervoorraad voldoende is. Volgens de uitkomsten van een onderzoek door Yang et al in 4 landen in Europa, Afrika en Midden- en Zuid-Amerika hebben jongetjes met een geboortegewicht onder de 3kg een verhoogd risico om bij volledige borstvoeding anemisch te worden. Vanwege het veelvuldig voorkomen van ijzer deficiëntie bij Amerikaanse kinderen (met name die met een ‘’Hispanic’’ achtergrond) heeft de Amerikaans organisatie van kinderartsen (AAP) een richtlijn uitgegeven om alle volledig borstgevoede kinderen vanaf 4 maanden te suppleren met ijzerpreparaten of ijzer verrijkte voeding. Niet alle artsen staan achter deze richtlijn (bijv. Furman, 2011), omdat die volledig voorbij gaat aan vermijdbare oorzaken voor bloedarmoede en vanwege het verhoogde risico van darminfecties door een overdaad aan ijzer. Volgens Chaparro is suppleren onnodig voor kinderen die optimaal exclusief borstvoeding krijgen en die niet 1 of meer van de eerder genoemde risicofactoren hebben en hebben zij voldoende aan hun voorraad en het ijzer in moedermelk voor de eerste 6-8 levensmaanden. Yang Z, Lönnerdal B, Adu-Afarwuah S, Brown KH,
Chaparro CM, Cohen RJ, Domellöf M, Hernell O, Lartey A, Dewey KG: Prevalence and predictors of iron deficiency in fully breastfed infants at 6 mo of age: comparison of data from 6 studies Am J Clin Nutr 2009 89: 5 1433-1440
Lydia M. Furman: Exclusively Breastfed Infants: Iron Recommendations Are Premature. Pediatrics 2011; 127:4 e1098-e1099; doi:10.1542/peds.2011-0201B
Camila M. Chaparro: Setting the Stage for Child Health and Development: Prevention of Iron Deficiency in Early Infancy J. Nutr. 2008 138: 12 2529-2533