Pagina's

Eurolac!

Een blog met (bijna) dagelijkse columns over borstvoeding, hoe het gaat, hoe het ook zou kunnen. Discussie, ironie, satire en parodie worden als stijlbloemen niet verguisd, naast gewone recht-toe recht-aan informatie.
Posts tonen met het label vies. Alle posts tonen
Posts tonen met het label vies. Alle posts tonen

donderdag 18 juli 2013

Beschermer

Foto: Vandaag jarig: Vin Diesel, speelt meestal vechtersbaasrollen, maar toont in The Pacifier (2005) zijn zachtere kant. Ruwe bolster-blanke pit, houdt zich aan zijn voornemen, bereidt zich goed voor en beschermt wie bescherming behoeft.

In deze aflevering van de zomerserie ‘’In de herhaling’’ is niet alles wat het lijkt. Vaders beschermen hun kinderen, maar niet meer tegen sabeltandtijgers en holenberen, kunstvoeding kan weinig bescherming bieden, ondanks de schitterende schilden van de reclames.
Kunstvoeding kan dodelijk zijn
Met de huidige stand van de technologie is het niet mogelijk een volledig steriel poeder te maken en daarom is volledige zuigelingenvoeding in poedervorm (''kunstvoeding'') vrijwel altijd besmet met enkele gevaarlijke bacteriën zoals E Sakazakii en Salmonella. Deze organismen kunnen in kinderen jonger dan 1 jaar en dan vooral bij kinderen tot 1 maand, te vroeg geboren kinderen en kinderen die een minder goed werkende afweer hebben, ernstige en, bij de meest kwetsbare kinderen, dodelijke infecties veroorzaken. De WHO beveelt daarom aan om voor de meest kwetsbare kinderen alleen gesteriliseerde, vloeibare (kant en klare, ''ready-to-serve'') voeding te gebruiken en voor alle andere kinderen het poeder aan te maken met water van ten minste 70 graden Celsius. (06-08-2010)
en
Vaders zorgen voor goede borstvoeding
Hoewel borstvoeding geven een aangeboren vermogen is voor vrijwel alle vrouwen, is het een aangeleerde vaardigheid, die voor veel vrouwen veel aandacht en doorzettingsvermogen vergt. Onderzoekers Tohotoa et al, van universiteiten van Perth, Australië, vonden in hun onderzoek dat de partner van de vrouw, in hun onderzoek veelal de vader van het kind, een zeer belangrijke rol speelt in dit leerproces. De ondervraagde ouders benadrukten dat de actieve steun en betrokkenheid van de vaders bij het geboorte proces en de voeding van de baby hoorden tot de belangrijkste factoren voor het welslagen van de borstvoeding. (07-08-2010)
en
Exclusief borstvoeding geven: voornemen en huidcontact.
In 2 verschillende onderzoeken werd gekeken naar factoren die een rol spelen bij het exclusief borstvoeding geven. In 19 ziekenhuizen in Californië keken Bramson et al naar het effect van huidcontact tussen moeder en kind na de geboorte en zagen dat hoe langer de periode van direct huidcontact duurde, hoe groter de kans was dat het kind bij ontslag enkel borstvoeding kreeg. Bai et al in Indiana keken naar factoren die bepaalden of een kind de aanbevolen eerste 6 maanden uitsluitend borstvoeding kreeg en zij zagen dat vooral het vaste voornemen van de moeder om voor een bepaalde tijd borstvoeding te geven belangrijk was. Zij bevelen dan ook aan om tijdens de zwangerschap vrouwen te betrekken bij campagnes om tot die positieve besluitvorming te komen. (08-08-2010)
en
Zuigelingenvoeding van grote invloed op een gezond lichaamsgewicht later
In het International Journal of Obesity verschenen de afgelopen maanden 2 artikelen over de relatie tussen de voeding van baby's en latere risico's op overgewicht. Anzman et al vonden dat interventies om overgewicht bij schoolkinderen en pubers te voorkomen meestal te laat komen en beter al in de zwangerschap en babytijd kunnen worden uitgevoerd. Dan hebben de ouders nog veel meer controle over wat kinderen eten en heeft het eetgedrag ook de meeste invloed. Seach et al vonden dan ook dat een te vroege introductie van vast voedsel leidde tot een duidelijke toename van het voorkomen van overgewicht bij kinderen van 10 jaar. Overigens was ook het hebben van rokende ouders rond de tijd van de geboorte hierin een factor. (09-08-2010)
Ik heb het altijd een opmerkelijke onderzoeksuitslag gevonden, dat vooral de determinatie van de moeder, haar vaste voornemen om borstvoeding te geven, samen met voldoende tijd in huid-op-huidcontact met haar kind, de belangrijkste bepalende factoren zijn voor duur en exclusiviteit van borstvoeding. Vervolgens komt de rol van de vader als beschermer van vrouw en nageslacht. De klassieke vaderrol is niet meer om de wilde dieren te lijf te gaan, zelfs niet om te zorgen voor brood op de plank (of een zelf geschoten wild zwijn), maar de steun voor zijn vrouw en de voeding van zijn pasgeboren kind. (Ik vermoed dat dat hetzelfde geldt wanneer moeders partner een vrouw is, maar dat werd niet onderzocht.) Die voeding van het kind is nu op dit moment natuurlijk van groot belang om te beginnen met groeien en ontwikkelen, maar ook de lange termijn heeft de soort voeding van de zuigeling grote invloed op zijn gezondheid. Behalve zoals in dit onderzoek op zijn latere lichaamsgewicht (en daar spelen uiteraard ook massa’s andere factoren mee!), ook het al dan niet ontwikkelen van erfelijke aandoeningen en hun ernst, en verschillende vormen van kanker.

De keuze van zuigelingenvoeding heeft ook direct effect op de risico’s die een kwetsbaar kind loopt. Borstvoeding is verreweg de keuze met de laagste risico’s. Moedermelk is niet steriel, gelukkig niet, want dan zouden er ook geen levende ziektekiem bestrijdende cellen in kunnen zitten. Kunstvoeding in poedervorm is ook niet steriel , maar daarin vind je eigenlijk alleen bacteriën van de gemene soort en een verwaarloosbare hoeveelheid beschermende stoffen. Nooit de stoffen die specifiek tegen de aanwezige bacteriën werken, zoals in moedermelk wel het geval is. Soms worden kinderen letterlijk ziek van kunstvoeding, soms ernstig ziek en heel soms gaan ze er dood aan. Eigenlijk net als bij bijvoorbeeld kinderziekten. Voor het voorkomen van overlijden door de complicaties van kinderziektes, zoals nu heel actueel met de mazelen, trekt de overheid een hele batterij aan campagnes open, inclusief het geld dat daarvoor nodig is. Tot voordeel vooral van de makers en verkopers van de vaccins. Voor het voorkomen van doden door de gevolgen van besmette kunstvoeding wordt nog niet eens het advies van aanmaken met water van >70°C overgenomen. Wie zou van die houding van de overheid eigenlijk beter worden? Het aantal overlijdensgevallen als gevolg van complicaties van kinderziektes en die van de gevolgen van besmette zuigelingenvoeding liggen in dezelfde orde van grootte.

Daarnaast bevat poedervormige melk een zekere hoeveelheid ‘’vreemde deeltjes’’, wat kan betekenen alles wat mens of schepping heeft gemaakt, zoals daar zijn stukjes plastic of glas of metaal (over de grotere stukken hoef je je niet zo heel veel zorgen te maken, die passen niet door het gat van de speen, wees maar liever bezorgd voor de niet met het oog te onderscheiden microdeeltjes!) of stukjes van allerlei vieze beestjes waaronder torren, larven en andere insectachtigen, inclusief hun uitwerpselen. Eet smakelijk. O, ik vergat er nog bij te vermelden dat er een wettelijk vastgestelde toelaatbare grens is voor het aantal vreemde delen van al dan niet organische aard. Soms komt de hoeveelheid daarboven uit. Maar in principe vindt de wetgever het volkomen oké dat er allerlei viezigheid in zuigelingenvoeding zit.

World Health Organization. Safe Preparation, Storage and Handling of Powdered Infant Formula: Guidelines. ISBN 978 92 4 159541 4. Geneva: Author, 2007. Accessed November 22, 2009. Available at: http://www.who.int/foodsafety/publications/micro/pif_guidelines.pdf.
World Health Organization. Enterobacter Sakazakii and Other Microorganisms in Powdered Infant Formula. Microbiological Risk Assessment Series, No. 6 ISBN: 92 4 156262 5 (WHO). Geneva: Author, 2007. Accessed November 22, 2009. Available at: http://www.who.int/foodsafety/publications/micro/mra6/en/.
Tohotoa J, Maycock B, Hauck YL, Howat P, Burns, Binns CW: Dads make a difference: an exploratory study of paternal support for breastfeeding in Perth, Western Australia. International Breastfeeding Journal 2009, 4:15
Bramson,  L, Lee JW, Moore E, Montgomery S, Neish C, Bahjri K, Lopez MelcherC:  Effect of Early Skin-to-Skin Mother—Infant Contact During the First 3 Hours Following Birth on Exclusive Breastfeeding During the Maternity Hospital Stay. J Hum Lact  May 2010   vol. 26  no. 2  130-137
Bai Y, Middlestadt SE, Peng C-Y J, Fly AD: Predictors of Continuation of Exclusive Breastfeeding for the First Six Months of Life.J Hum Lact. 26(1):26-34
Seach KA, Dharmage SC, Lowe AJ,  Dixon JB: Delayed introduction of solid feeding reduces child overweight and obesity at 10 years. International Journal of Obesity , (25 May 2010)
Anzman SL, Rollins BY, Birch LL: Parental influence on children's early eating environments and obesity risk: implications for prevention. International Journal of Obesity 34, 1116-1124 (July 2010)

woensdag 8 mei 2013

Vreemd en ongewoon

Foto: Winona Ryder als Lydia Deetz in  Beetle Juice (1988) is niet bang voor de spoken in het huis waarin zij woont, want ze is, zoals ze zegt, zelf ook vreemd en ongewoon.
Mensen doen vreemde en ongewone dingen. Het vreemdst en ongewoonst is nog wel dat hen dat zelf niet opvalt. Sterker nog, de meeste mensen denken dat ze absoluut normaal en gewoon zijn. Zo denken mensen vaak dat een pasgeboren baby vies is en dat hij eerst op zijn minst moet worden afgeveegd voor hij bij moeder op de buik kan. Vooral alle bloed en onduidelijke andere substanties op het hoofdje moeten er zo snel mogelijk worden afgewassen en vervangen door een mutsje. Op zijn minst door baby haarlotion. 

In feite is het kind natuurlijk niet vies in hygiënische zin. Het bloed is gewoon schoon bloed van zijn moeder en de onduidelijke substantie is huidsmeer ofwel vernix. Vernix is wat tijdens zijn verblijf in het vruchtwater zijn huid beschermde en ook na de geboorte is het een ongelooflijk rijke en voedzame crème die hem beschermd en voedt. Inderdaad, er kan ook wat meconium bij zitten als hij net voor of tijdens zijn geboorte door de toenemende druk zijn darmen in het vruchtwater heeft geleegd. In feite is dit ook niet vies in de zin van onhygiënisch. In combinatie met de darmflora van zijn moeder, die hij opdeed tijdens zijn passage door het baringskanaal dat uitmondt vlak naast de achteruitgang van zijn moeder is dit de manier waarop zijn eigen huid- en darmflora wordt neergezet. Het drinken van colostrum vervolmaakt deze gezonde voedingsbodem in zijn darmen.

Nog vreemder en ongewoner vind ik het dat mensen eigen moedermelk voor een kind volstrekt normaal en gewoon vinden, maar de melk van een anderen moeder vreemd en ongewoon, om niet te zeggen smerig. Vreemd en ongewoon kun je nog verklaren door onbekend en daarom onbemind, maar smerig of andere afkeurende uitlatingen zijn heel eenvoudig niet correct. Niet alleen politiek niet correct, maar ook medisch en wetenschappelijk. Wat namelijk vies is, is die koeienmelk. Op zich is koeienmelk natuurlijk niet vies. Een normale koeienmoeder, met normale uiers, zoals de evolutie die voor bedacht heeft, heeft prima en gezonde melk, die er schoon uitkomt voor haar kalfje. Schoon en inclusief de antistoffen voor eventuele ziekmakers die er in meeglippen of die het kalf op een andere manier opdoet. Heel normaal en heel gewoon voor een zoogdier.

De melk wordt pas vies als wij ons met de koe en haar melk gaan bemoeien en eraan gaan sleutelen. Eerst fokken we koeien met zulke onvoorstelbaar grote uiers, dat de spenen over de vloer vegen. We verzinnen dat we die immense sloot melk er maar twee of drie keer per dag uit hoeven halen en veroorzaken door die twee zaken (spenen die door de smurrie vegen en melk die te lang in te grote hoeveelheid in de uier zit) krijgt de koe chronische infectueuze mastitis. Om dat tegen te gaan krijgen de koeien vrijwel standaard antibiotica door het voer gemixt. Vreemd en ongewoon, maar het wordt vreemder en ongewoner.

Om al die viezigheid in de melk verder onschadelijk te maken wordt de melk gesteriliseerd. Samen met de bacteriën en ander ziekelijk gesuis worden de aanwezige beschermende, pathogeen-dodende stoffen definitief en grondig uitgeschakeld. Vervolgens worden er voedingsstoffen uit de melk gehaald (met name vet, want men heeft elkaar wijsgemaakt dat melkvet ongezond is. En dan worden er dingen toegevoegd, zoals andere vetten (van plantaardige oorsprong, maar daarom nog niet perse gezond), andere eiwitten (wei-eiwitten, beter dan caseïne, maar nog steeds van niet menselijk opmaak), allerlei vitaminen, mineralen en sporenelementen. en een paar stofjes die een kind helpen zijn weerstand op te bouwen. Een paar maar van de honderden die er in moedermelk zitten, maar de meeste daarvan, als ze al geïsoleerd en gedefinieerd zijn, zijn te duur om in de kunstmelk te doen. Voor de industrie die voedsel-gelijkende producten maakt helemaal niet zo vreemd en ongewoon, want er moet wel winst op gemaakt kunnen worden natuurlijk.

Tot slot komen er dan tijdens het productie- en verpakkingsproces de echte vieze dingen in. De vreemde objecten (stukjes materiaal zoals glas, plastic, metaal van de machines of zo), delen van of gehele beestjes (torren, larven, insecten, dat soort bedoel ik), en, last but not least, de bacteriën. Dat kunnen gewone darmbacteriën zijn of de wat gemenere soorten zoals de Cronobacter (voorheen benoemd als Enterobacter sakazakii) familie.

Nou, dat is vreemd en ongewoon en regelrecht smerig om aan een kind te voeren. Die bacteriën namelijk veroorzaken akelige ziektes, die met name voor kwetsbare kindjes, zoals pasgeborenen, prematuur geboren of zieke baby’s, dodelijk kunnen zijn. Nee, wie smerig (en vreemd en ongewoon) voor haar kind wil vermijden geeft het geen kunstvoeding met onbepaalde viezigheden en andere ongerechtigheden erin. zij geeft haar kind menselijke melk. Liefst die van haar zelf, maar bij gebrek daaraan die van een gezonde andere moeder die haar eigen gezonde baby ermee voedt. Die gezonde baby van die moeder is het bewijs: veilige, schone en heel gewone melk. Voor wie moedermelk van een andere moeder toch wel iets te intiem vindt, heb ik deze vraag: heb je liever dat je kind intiem is met die doorgefokte koe met haar tepels in haar eigen derrie, insecten, torren en hun larven, en niet te vergeten de Cronobacter? Dacht het eigenlijk niet; beetje te vreemd en ongewoon.

woensdag 11 april 2012

Taboe

Foto: Daniel Radcliff als Harry, Emma Watson als Hermione en Rupert Grint als Ron in Harry Potter and the Deathly Hallows Part 1, waar ze in een Londens café worden gevonden door hun achtervolgers door het uitspreken van een taboe woord.
Gisteren was het de dag van het taboe. Het borstvoedingtaboe werd breeduit besproken. Van Erp deed in het AD haar beklag over het verbod op flesjes voor baby’s die borstvoeding krijgen en in HP De Tijd vond Geurtsen het nodig om nog eens te benadrukken wat een ellende kolvende vrouwelijke werknemers eigenlijk zijn. In de Vlaamse krant Het Laatste Nieuws kon de redactie er niet over uit wat een ongehoord vreemd advies sommige beroemdheden over voeden en opvoeden geven. Drieënhalf jaar borstvoeding geven, samen slapen, natuurlijke geboorte, .. nou ja, daarvoor moet je natuurlijk wel zo een excentrieke Amerikaanse celebrity zijn om dat te kunnen adviseren. Ook uit de eerder genoemde artikelen (AD en HPDeTijd) klinkt duidelijk door dat je eigenlijk min of meer geschift moet zijn om zulke extreme dingen voor te staan als exclusief borstvoeding geven en kolven voor je kind als je moet werken. Van Erp was er niet over te spreken dat de medewerkers van het ziekenhuis, waar zij met haar kwetsbare te vroeg geboren kindje was, alles wilden inzetten voor de gezondheid van dat kind. Waarom niet gewoon een fles kunstvoeding erin? Nou, mevrouw, omdat de gezondheid van je kind ook jou vóór alles zou moeten gaan. Misschien was de uitleg niet voldoende of misschien was de manier waarop het werd gebracht niet optimaal en misschien had de begeleiding inderdaad beter gekund, vooral bij het pijnlijke en niets opbrengende kolven. Maar de intentie was niet om moeder te pesten of haar keuzevrijheid weg te nemen, maar om vol in te zetten voor de gezondheid van haar kind. En het is niet zozeer dat die fles taboe is, niet zoals varkensvlees taboe is voor Joden en Moslims, maar meer dat die fles nergens toe dient wat niet ook op een andere, betere manier bereikt kan worden. Met name voor een iets te vroeg geboren kind*, waarbij de instincten en reflexen nog niet voldoende aanwezig zijn om makkelijk drinken te faciliteren is het funest om met een fles te beginnen. En kunstvoeding is voor een kind met een nog zeer onrijpe lever- en longfunctie, heel erg ongezond. In plaats van te mekkeren over haar eigen ongemak en het veronderstelde wegnemen van haar eigen keus deed van Erp er beter aan zich druk te maken over haar kind, zijn ongemak, zijn eigen keus en bovenal zijn gezondheid. Een kind op de wereld zetten komt met verantwoordelijkheden. De vervulling van het eigen Ik komt dan soms op de tweede plaats.
Dan het taboe van de kolvende werkneemsters. Waarom is dat zo’n taboe? Een zo groot taboe dat veel moeders liever borstvoeding opgeven dan dát te moeten doen. Wettelijk is het in Nederland best goed geregeld: gedurende de eerste negen levensmaanden van haar kind mag zij een kwart van haar betaalde uren besteden aan het voeden van haar kind of het afkolven van moedermelk. En de werkgever moet, als de vrouw ervoor kiest om op het werk te voeden of kolven, zorgen voor een geschikte ruimte om dat te doen. De vrouw kan er ook voor kiezen om naar haar kind toe te gaan om te voeden, of later te beginnen en vroeger te stoppen of een mega middagpauze te nemen om te gaan voeden. Of ze kan er een paar keer per dag een halfuurtje tussenuit gaan om te kolven, of haar kind naar zich toe te laten brengen. Maar vrouwen worden er op aan gekeken dat zij hun werk onderbreken of korter werken (met behoud van loon!) om te kolven of te voeden. Of de vrouw heeft het gevoel er op te worden aangekeken. Het gevoel dat van haar wordt gedacht dat ze de kantjes ervan afloopt of haar collega’s voor het werk laat opdraaien. Deel van het taboe is, dat er niet over wordt gepraat en dat je er dus ook niet achter komt wat nu eigenlijk precies het probleem is. En dan zijn er nog de ranzige grappen die er naar het schijnt onvermijdelijk over moeten worden gemaakt. Ranzige grappen van viezige ventjes over pompen in afgesloten kamertjes. Zodra bepaalde taboe woorden worden uitgesproken volgt er een vrijwel automatische reactie in de hersenen van deze puberaal denkende ventjes, alsof er een toverspreuk over is uitgesproken. Ik denk dat de betreffende hersenen zorgen voor heel wat meer arbeidsonderbreking dan de 25% waar moeders recht op hebben.
Van Erp B: ‘’Hulpfles taboe op kraamafdeling’’, AD, 10-04-2012
WHO/Unicef: 10 vuistregels voor het welslagen van de borstvoeding
Geurtsen K: Kijkt u die vrouwelijke collega erop aan als zij een kwart van de werktijd in een hokje gaat zitten kolven? ‘’ Ze zijn zeldzaam in Nederland: échte taboes. Maar volgens mij hebben we er nog eentje gevonden.’’
HLN.be: Bekende mama's en hun vreemd opvoedingsadvies
* Eurolac Flits! met label laat-prematuur

Welkom bij Eurolac!

Eurolac! is een onderdeel van Eurolac Lactatiekunde

Dit is het oude blog.

Voor de nieuwste berichten en voor diepgaande informatie, achtergrondartikelen, hulp en ondersteuning ga je naar www.eurolac.net. Hier vind je ook de Eurolac Lactatiekunde Webwinkel

Labels

aan-de-borstvoeding aanbevelingen aandacht aangeboren aangeleerd aanhappen aanklikbedje aanleg aanleggen aanleghulp aanname aanpassen aasgieren ABC abces ABM achtergrond achterkamertjes acrobatiek actie acupunctuur ademhaling ADHD adolescent adoptie advies advisering advocaat AFASS afbouwen affectie affectief afhankelijkheid afkoeling afkolven afleiding afsluiten afstamming afstrepen aftellen afvallen afvalstoffen afweer afwijking afwijzen agressie alcohol Alexandre Dumas alledaags alleen allergeen allergie allo-ouderschap allopathie alternatieve zorg aminozuren Amsterdam anamnese anatomie Angelina Jolie angst Anna Staas-Vink anorexia antibiotica anticonceptie antropologie apart apoptose apparaat appels archetype argument asimov ASS assortiment astma asymmetrie atopisch Attachment Parenting attachment theorie attitude autostoeltje baby baby-led-weaning babyverzorging babywise bacteriën bad badzout bakerpraat bakerpraatjes balts baren baring baringsrituelen bed-sharing bedrog beeldvorming begeleiden begeleiding begroting beha behandeling behoefte behoeften belasting beleid beloften beloning beoordeling beperken beroep beschadigen beschermen bescherming besmetting beurs bevalling bevorderen bewaren beweging bewerken bewijs bewijslast bewustzijn BFHI bijgeloof bijhouden bijscholing bijten bijvoeden aan de borst bijvoeding bijzonder bilirubine Biological Nurturing biologie biologisch biologische zuivel bitter blauwdruk bloed bloedarmoede bloedcellen bloeddruk bloedstolling bloedsuikers blootstelling BMI boek bonafide borst borstabces borsten borstkanker borstmassage borstonderzoek borstontsteking borstproblemen borstverkleining borstvoeding borstvoeding.com borstvoedingcafe borstvoedingcijfers borstvoedinginformatie borstvoedingmanagement borstvoedingorganisatie borstvoedingsbeleid borstvoedingsduur borstvoedingsorganisatie borstvoedingsthee borstvoedingvriendelijk borstweigeren botdichtheid botvorming boulemie bouwstoffen Bowlby BPA Brian Palmer brood broodjeaapverhaal buidelen buitengewoon cadeautjes caius calcium calendula campagne candida albicans capaciteit cariës caseine changeling chapeau chefkok chimpansee China chocolade clausule clusteren clusterkolven CMV co-ouderschap co-sleeping Cochrane Code coeliakie cohortstudie colostrum comfortabel commercie commissie communicatie compassie complementair complex complicated congruent consequent consequenties consultatiebureau contra-indicatie controle corrupt cortisol counseling couveuse CT cultuur cyclus D-MER D-TSR DALY's dankbaar darm darmflora darmfunctie David Sackett debat deficientie dehydratie delen demoniseren deskundig determinanten diabetes diagnose Diane Wiessinger diarree diëtiek dik discreet discriminatie discussie dissociatie DNA doel dokters dompelbad domperidon donormelk doorverwijzen doorzetten doula dr. Jay gordon draagkracht draaglast draagling draak dragen drempels drinken drinkproblemen drinktechniek druk dubbele boodschap duimzuigen duurzaamheid dwang E-Sakazakii EBM EBP echografie ecologisch borstvoeden ecologische voetafdruk economisch economische waarde eczeem educatie eenvoudig eerlijkheid eetproblemen eetstoornis eierstokkanker Einstein eiwitten emancipatie emotie emotioneel welzijn emotionele beschikbaarheid empathie energie epigenetica Erikson erotofobie eten ethiek etiket etniciteit eurolac evalueren evidencebeest evolutie examen exclusief excreet excuus experimenteren extreem fabels fabeltjes fabrikanten Facebook factoren familie fanatiek feel-good feest feestdagen feiten feminisme fenegriek filmpje filosofie flash-heating fles flesvoeding flesweigeren flow focus fopspeen forensisch onderzoek forum foto's fouten freakshow frenulum frequent voeden freud functie functional food functionaliteit fysiologie gadgets galactogoog galega gastcolumn gebakken lucht gebit gebonden geboorte geboortegewicht geboortetrauma gedijen gedrag geelzucht geen kwaad doen geheim gehemelte gehemelteplaatje geinduceerde baring geinduceerde lactatie geïnduceerde lactatie . geit geld geloven geluk gelukkig gemiddeld gender genen GenerationR genetische manupulatie Gentiaan Violet George Clooney geschiedenis geur gevaar gevaarlijk gevaren geweld gewicht gewichtsverlies gewoon gezin gezond gezonde voeding gezondheid gezondheid moeder gezondheidsclaims gezondheidsinformatie gezondheidsprogramma gist glucose go with the flow goed goed genoeg goud griep groei groeistandaarden groen groene_leem grondstoffen grootmoeder gulden snede gynaecoloog halfjaar HAMLET handelplan hard drugs harry piekema hart hart- en vaatziekten hartfunctie hechting heks helen helper herinneren hersenen hersenontwikkeling heupdysplasie Hippocrates hirsutisme historie HIV HM4HB HMF holistisch honger hongersignalen honing hormonen horror houdbaarheid houding Hugh Laurie huidcontact huidflora huilen hulp hulp zoeken hulpmiddel hulpmiddelen hulpset hygiene hygiëne hype hyperlactatie hypoglycemie hypolactatie hysterie IBFAN ideaal IFE ijs ijzer IL-10 illusionist immuniteit immunologie immuuncellen Ina May Gaskin inbakeren individu indoctrinatie industrie infectie infecties inflammatie informatie informeren infuus ingetrokken tepels ingewikkeld ingrediënten ingrijpen initiatierite inleiden inschatten instinct instincten instinctief voeden instructie insuline intake intelligentie intentie inter-species zogen interactief interventie intiem intolerantie introductie inventariseren investering invloed invoelen inwikkelen inzet IQ irritatie Ja zuster nee zuster Jack Newman James McKenna JGZ JHL jodium Johan Cruijff Johnny Depp jonge moeder journalist jubileum Kangoeroe Moeder Zorg kanker kansen kapotte tepels karakter KDV keizersnede kennis kennisoverdracht keuze keuzes keuzes maken kiezen kijken kin kind kinderarts kinderdagverblijf kinderopvang kindersterfte KISS klacht kleur klierweefsel klinische lactatiekunde KMC KMZ knippen koemelk koesteren koestering koffie koken kokosolie kolf kolonisatie kolven korte tepels kosten kosten gezondheidszorg Kotlow koude kraam kraamafdeling kraambed kracht krampjes kritiek kruiden kruipen kunstvoeding kwakzalverij kwaliteit laat-prematuur lactaptin lactatie lactatiekunde lactatiekundige lacteren lactoengineering lactoferrine lactogenese LAM lange termijn langvoeden lanoline leefomgeving leiden lekken lengte lente leren leren aanleggen levende cellen levensles lezen lichaamscontact liefde lipriempje literatuuronderzoek LLL lobby logica logopedist loslaten luchtweginfecties luiers luisteren maag maagdarminfecties maaginhoud maagzuurremmers maan maat maatschappij macgyveren machinaal maffia magie magisch malafide mama maneschijn manieren manipuleren mannelijke lactatie marketeer marketing massage mastitis matrix Max Tailleur mazelen meanderen Meatloaf Medela media medicalisatie medicijnen medicijngebruik medische misser medium meerling melk melkbank melklijsten melkproductie melkstase melkstroom melktransfer melkzusters menarche menselijk mensenrechten menstruatie Meryl Streep met rust laten meten methode Michel Odent micronutriënten middenoorontsteking mijmeren milieuvervuiling min Miranda Kerr mode moe moeder moeder en kind nabijheid moeder-en-kind-nabijheid moedergodin moedergroep moedermelk moedermelknetwerk moedermelkvoeding moederschap mondflora mondonderzoek Montessori morbiditeit mores mortaliteit motieven motivatie motorische ontwikkeling MRI MRSA multidisciplinair multimoeder multiple sclerose mythe nabijheid nachtouderschap nachtvoedingen nadelen nadenken nalaten namaak nature-nurture natuur natuurlijk nauwkeurigheid NEC neerslachtigheid Nestle boycot nicotine nieuw nieuwsgierig Nils Bergman niplette non-nutritief noodsituatie norm normaal normen en waarden normwaarde Nurse Jackie nutriënten Obelix obesitas obsceen observeren obstreticus oedeem oefenen oestrogenen ogen oligosacchariden olympisch oma omega 3 omgeving omweg onaangepast onafhankelijkheid onconditioneel onconditioneel opvoeden onderkaak onderscheid ondersteuning ondervoeding onderwijs onderwijzen onderzoek onderzoek retrospectief onderzoeken onderzoeker onderzoekmethodes ongemakkelijk ongewenst zwanger ongewoon ongezond onrustig drinken ontdooien ontmoeten ontspannen ontsteking ontwerp ontwikkeling onvoldoende onvoorwaardelijk onvoorwaardelijk ouderschap onwennig oorlog oorontstekingen oorzaken opbrengst openbaar openbaar voeden opgelucht opleiding opleidingsniveau ouders oplossing opoffering oproep opties opvoeden opvoeding opvolgmelk opzoeken orale anatomie organische chemicaliën osteoporose Oud en Nieuw ouder-kind-interactie ouders ouderschap overdenking overeenkomsten overgewicht overheden overheid overleg overleven overproductie oververhitting oxytocine paced bottle feeding pacifisme pap papa parasiet partner pasgboren pasgeboren passie pasteuriseren patroon Paula Meier PCOS pech pedagoog peer support peercounseling pepermunt perceptie perfectie perinatale sterfte perspectief PET Peter Facinelli peuter pijn pijnbestrijding Pink pink ribbon plaats placebo plagiocefalie plan plan B plannen plezier politiek portie portiegrootte postnatale depressie postpartum bloedverlies powerpoint PPD prematuur prenataal afkolven prenatale depressie prenatale ontwikkeling prestatie preventie prijsvraag primaten prins prinses priorteit probiotica PROBIT probleemgedrag problemen problemen maken problemen oplossen productie professioneel profijt programma prolactine promoten promotie protocol psychologie PTSS puber radicaal ramp Rapley Raynaud RCT reactie realiteit rechten van het kind rechten-van-het-kind reclame redden redenen redeneren referentie referenties reflexen reflux regelen regelmaat regels reinheid relactatie relatie religie respect responsief ouderschap reuk revolutie richtlijn Riley ringsling risico risico van geen borstvoeding risicogedrag rituelen Robert De Niro robot roes roken rollen Romeo en Julia röntgenfoto routines rouw rozengeur RPS ruimte rumenzuur rust rustig RVP safe motherhood sagen salie salma hayek Salmonella samen samen slapen samenspel samenstelling samenwerking SBO congres scan Scandinavië schaamte schaap schade scheiding-van-moeder-en-kind scheidingsangst scheikunde schema schildklier schimmel schimmelinfecties schisis schizofrenie scholing schoonheid schrijven schudden schuim schuld schuldgevoel secreet seksisme seksleven seksualiteit seksuele mishandeling sensitief ouderschap sensitieve zorg SES Shakira show SIDS silicium simultaan voeden sintjanskruid slaap slaapcondities slaapcyclus slaapgebrek slaapomgeving slaappatroon slaapproblemen slaapritme slaaptraining slapen slendang smaak smaakontwikkeling smoes sneeuw sociaal gedrag sociaal netwerk socialiseren softdrugs sondevoeding soortspecifiek SPECT speen speenhoes spelen spelregels spenen spijsvertering sponsoring sport spraakontwikkeling spreken sprongetjes sprookjes spruw spugen stamcellen stand standaard stappenplan start statistieken Stefan Kleintjes stemherkenning sterk steun stoppen storen stress strijdmodel structuur studie stukjes stuwing substituut suiker suikermetabolisme suikerwater suppletie surrogaat symbiose taal taboe tandemvoeden tanden tattoo TBS te veel melk te weinig melk team technieken technologie tegendruk tegenwerken tellen temperatuur tentoonstelling tepelhoedje tepelkloven tepelproblemen tepels terminologie testosteron TGF-beta1 The Bad Mother's Handbook thema therapeutisch flesvoeden therapie thymus tienermoeder tijd tijger TNO toeschietreflex tolerant tong tongriem tortocillis toveren toxinen TRAIL triple P troosten trots trouw trucjes tweeling twijfel twilight type uitkomsten uitvinden Uncle Vernon UNICEF uniek universiteit urban legend utopia vaardigheden vacceenzuur vaccinatie vacuum vader vaderrol vaderschap vak vakantie valentijn vallen vampier variabelen variatie vaste voeding VBBB VBN vechten vegetariër veilig veiligheid verandering verantwoordelijkheid verantwoording verdediging verdriet vergelijking verhalen verkoudheid verliefd verloskundige vermoeidheid verondersteld te weinig melksyndroom verschillen verslikken verstopping vertrouwen verwaarlozing verwachten verwachting verwachtingen verwarmen verwarring verwennen verzadigingsignalen verzorgen verzorging vet vetzuren vies vingervoeding virus visite vitamine A vitamine B vitamine C vitamine D vitamine K vlakke tepels voeden voeden op verzoek voeding voeding moeder voedingesindustrie voedingsbeha voedingscentrum voedingsfrequentie voedingskussen voedingsmethode voedingspatroon voedingsstoffen voedingswaarde voedsel Voldemort voldoende volksgezondheid volledige zuigelingenvoeding volturi voorbeeld voorbereiden voorbereiding voordeel voordelen voorkeurshouding voorkomen voorlichting voornemen vooronderstelling voorschrift voortgezette borstvoeding voorwaarden vorm vraag vraag en aanbod vragen vreemd vreugde vriezer vrijwilligers vroede vrouw vroeggeboorte vrouw vruchtbaarheid vuistregels vulture vuurwerk vzwBorstvoeding waarde waarheid WABA wapens WAPF warmte water waterhuishouding waterpokken waterwereld WBW weeën wereldvrede werkende moeder werkende vader werkgever Weston A Price wetenschap wetgever WHO Whoopi wiegelied wiegendood wijkverpleegkundige wijsheid will smith winkel winkel concept winst wisselkind woede wolf wondermiddel woonomgeving woorden workshop WYSIWYG Yvo Smulders zalf zelfbeschikking zelfregulatie zelfstandig zelfvertrouwen ziektelast ziekteverekkers ziel zien zilver zink zintuigen zitten zoeken zoet zoethoudertjes zonlicht zonnesteek zoogdieren zoogkompressen zorg Zorg voor Borstvoeding zorgen zorggedrag zorgverleners zorgzaam zout zuigbehoefte zuigelingen zuigelingenvoeding zuigen zuigfles zuivelindustrie zwanger zwangerschap zwembad

Drukwerk educatieve materialen

Prijsprinter - copyshop - banner