Genre

Foto: Vandaag jarig: Daniel Radcliffe, hier in zijn nieuwste rol als de jonge dokter in  A Young Doctor’s Notebook (2012– ), werd vandaag  24 jaar geleden geboren en 12 jaar later werd hij wereldberoemd als Harry Potter, tovenaar. Maar dat was niet zijn eerste rol en zeker niet de laatste. Ondanks zijn uitbeelding van dezelfde rol in 8 opeenvolgende films, heeft hij zich niet vastgelegd op een enkel genre.

Voor een acteur is het een goed ding als hij naadloos van de ene rol in de andere kan vallen, naast de vaardigheid om een karakter te laten groeien en ontwikkelen, vooral als het om een serie gaat. Voor echte mensen kan het wisselen van rol problemen geven, bijvoorbeeld als iemand met haar ene kant een zaak aanhangt en die met de andere kant aanvalt. Persoonlijk houd ik me liever aan het verdiepen, verbreden en ontwikkelen van de rol die ik heb gekozen, die van voorvechter van de gezondheid en het welzijn van kinderen. En hun moeders. En hun vaders. Dat is een mooie rol en een heel dankbare rol, maar soms wordt hij moeilijk gemakt door mensen die hun collega-voorvechters door averechtse acties in de wielen rijden en voor de voeten lopen. Maar ik ga dapper verder en blijf zoveel mogelijk informatie aandragen voor moeders en vaders, zodat zij de beste keuzes voor hun kinderen en voor zichzelf kunnen maken
In deze aflevering factoren die direct of direct van invloed kunnen zijn op de gezondheid en het welzijn van kinderen, positief of negatief en al dan niet beïnvloedbaar door de ouders.

Autostoeltjes onveilig als stoel of slaapplaats
Diverse onderzoeken in meerdere landen, onder andere van Shital et al in Ohio, USA, 2010, Kornhause Cerar et al, 2009 in Slovenië en de USA en A Côté A et al, 2008 in Montreal, Canada, wijzen uit dat jonge baby's die voor langere tijd in autostoeltjes zitten en daar ook slapen een verhoogd risico hebben om in zuurstofnood te raken en daaraan eventueel te overlijden. De half-rechtop-zittende, wat in elkaar gezakte houding met zeer beperkte bewegingsmogelijkheden in zo'n stoeltje zorgt er in combinatie met het van nature relatief zware hoofd van de baby en het ontspannen van de ademhalingsspieren tijdens de slaap voor dat de ademhalingswegen erg krap worden en het kind maar moeilijk lucht krijgt. Niet in deze onderzoeken meegenomen is of dit gevaar ook bestaat voor kinderen die in de komma- of banaanhouding in een draagdoek worden gedragen, maar dit is niet uit te sluiten. Het verdient daarom aanbeveling om jonge baby's niet in autostoeltjes en daarop lijkende stoeltjes te laten zitten anders dan om ze veilig per auto te vervoeren en om jonge baby's die gedragen worden in een verticale positie dicht tegen het volwassen lichaam aan te dragen, zodat de luchtwegen vrij blijven.
22 augustus 2010

en

Bloedverlies oorzaak slecht op gang komende borstvoeding
Ernstige nabloedingen bij een bevalling kunnen een belangrijke factor zijn bij het niet goed of onvolledig op gang komen van de borstvoeding. Dit kan komen doordat het bloedverlies schade toebrengt aan de hypofyse, zodat er geen of te weinig prolactine wordt afgescheiden of door een ontregeling van de melkproductie door de hoge concentraties van het stresshormoon cortisol. Een onderzoek van Thompson et al toonde aan dat ook het uitstellen van het eerste moeder en kind contact en de eerste borstvoeding een rol kunnen spelen bij slecht op gang komende borstvoeding na ernstig bloedverlies in het kraambed.
26 augustus 2010

en

Groei van kinderen met moeders met ''andere'' borsten
Veel vrouwen maken zich zorgen of ze met ''hun soort borsten'' wel borstvoeding kunnen geven. Vazirinejad  et al onderzochten de invloed van diverse vormen borsten en tepels (vlakke tepels, ingetrokken tepels, grote borsten en/of tepels, etc) op het gewicht van kinderen een week na de geboorte. Zij concludeerden dat de kinderen uit de controlegroep (met moeders met ''normale'' borsten n tepels) gemiddeld 50 gram boven hun geboortegewicht waren, maar kinderen uit de groep met moeders met borst- en tepel variaties gemiddeld 160 gram onder hun geboortegewicht zaten. De onderzoekers bevelen aan zorgverleners aan om moeders met ander borsten en tepels dan doorsnee extra goed te begeleiden bij het geven van borstvoeding om hun kinderen beter te laten groeien.
27 augustus 2010

en

Woonomgeving, afstamming, borstvoeding en allergie
Vandaag twee interessante uitkomsten in het allergie-en-borstvoeding-onderzoek, 1 uit  Duitsland n 1 uit Italië. In Bremen onderzochten Pohlabeln et al de invloed van erfelijke factoren en borstvoeding bij allergisch aangelegde kinderen. Een opvallende uitkomst was dat bij kinderen die de aanleg voor atopisch eczeem van hun vader erfden exclusief borstvoeding langer dan 4 maanden het grootste beschermende effect had. Bij kinderen die geen allergische ouders hadden leek langer dan 4 maanden exclusief borstvoeding het risico juist te vergroten. De onderzoeksgroep in Verona onder leiding van Peroni ging dieper in op het al eerder aangetoonde feit dat kinderen die op een boerderij opgroeien minder vaak allergieën hebben. Zij vergeleken daartoe de hoeveelheden Transforming Growth Factor-beta1 (TGF-beta1) en Interleukin-10 (IL-10) in het colostrum en in de rijpe melk van moeders die een stedelijke omgeving op zeeniveau leven met die van moeders op een boerderij. Leven op een boerderij was duidelijk gerelateerd aan hogere waarden van beide onderzochte stoffen in de melk van de moeders. Dit kan een verklaring zijn voor het feit dat boerderijkinderen en betere respons van het afweersysteem op vreemde stoffen en allergenen hebben en daardoor minder allergie-gerelateerde ziekten vertonen.
28 augustus 2010

Pohlabeln H, Mühlenbruch K, Jacobs S, Böhmann H.: Frequency of allergic diseases in 2-year-old children in relationship to parental history of allergy and breastfeeding. J Investig Allergol Clin Immunol. 2010;20(3):195-200.
Peroni DG, Pescollderungg L, Piacentini GL, Rigotti E, Maselli M, Watschinger K, Piazza M, Pigozzi R, Boner AL.: Immune regulatory cytokines in the milk of lactating women from farming and urban environments. Pediatr Allergy Immunol. 2010 Sep;21(6):977-82.
Vazirinejad R, Darakhshan S, Abbas Esmaeili A, Hadadian S: The effect of maternal breast variations on neonatal weight gain in the first seven days of life. International Breastfeeding Journal 2009, 4:13
Thompson JF, Heal LJ, Roberts CL,  Ellwood DA: Women's breastfeeding experiences following a significant primary postpartum haemorrhage: A multicentre cohort study. International Breastfeeding Journal 2010, 5:5
Shital N. Parikh, MD, Lindsay Wilson, BA, CCRP: Hazardous Use of Car Seats Outside the Car in the United States, 2003–2007. PEDIATRICS Vol. 126 No. 2 August 2010, pp. 352-357
Kornhauser Cerar L, Scirica CV, Stucin Gantar I, Osredkar D, Neubauer D,  Kinane TB: A Comparison of Respiratory Patterns in Healthy Term Infants Placed in Car Safety Seats and Beds. PEDIATRICS Vol. 124 No. 3 September 2009, pp. e396-e402 s limited by lack of documentation of sleep stage. Therefore, these safety devices should only be used for protection during travel and not as replacements for cribs.
A Côté A, Bairam A, Deschenes M, Hatzakis G: Sudden infant deaths in sitting devices. Arch Dis Child  2008;93:384-389  

Rood

Foto: Amanda Seyfried als Valerie/Roodkapje en Billy Burke als haar vader Cesaire/Weerwolf in Red Riding Hood
Rood is een geliefde kleur in sprookjes: Sneeuwwitje en Rozerood, De Rode Schoentjes, de bloedrode lippen van Sneeuwwitje en natuurlijk de rode muts van Roodkapje. In de romantiek is het de kleur van zinnelijke liefde en passie. En het is de kleur van gevaar, agressie en woede. Politiek is rood de kleur van communisme en socialisme, financieel is het de kleur van schuld. Rood is dominant en in sommige culturen mag rood alleen gedragen worden door de hoogste adel of de hoogste geestelijken. Rood is de kleur die als eerste wordt waargenomen en het heeft de laagste door de mens waarneembare frequentie. Wie de aandacht wil vangen gebruikt rood: stoplicht, bandweerauto, een rood kruis door een afbeelding. Bloed. Dat vangt altijd de aandacht. Een beetje bloed vangt een boel aandacht, versnelt de hartslag en verhoogt de bloeddruk.
Bloed bij borstvoeding is zo’n blik- en aandachtvanger. Genoeg om elke moeder en zorgverlener op de kast te krijgen. Bloed hoort aan de binnenkant van het lichaam en meestal als we het aan de buitenkant zien is dat een teken dat er iets niet goed is. Zelfs als het wel binnen het lichaam is, maar buiten de lijntjes, is het niet goed, maar daar hebben we het  nu even niet over. Bloed kan in de melk zitten en zichtbaar worden als de baby spuugt of poept of als de melk wordt gekolfd. Om te beginnen kan bloed in melk voor de baby geen kwaad. Hele volksstammen eten bloedworst en en sommige samenlevingen drinkt men bloed met melk vers van hun koeien gemolken en getapt. Nu gaat dat inderdaad meestal niet om mensenbloed, hoewel er sommige mensen zijn die aan vampirisme doen en mensenbloed drinken. Hoe dol ik ook ben op verhalen en films over vampiers, ik denk toch niet dat het aan te raden is het in de praktijk te brengen. Maar mensenbloed van de moeder door de baby gedronken kan geen kwaad, het is immers hetzelfde bloed waarvan zijn melk wordt gemaakt. Hij wordt er niet misselijk van. Als een baby overgeeft en er is bloed in te zien, gaf hij niet over omdat er bloed in zijn maag zat, maar terwijl er bloed in zat. Twee dingen die tegelijkertijd gebeuren hebben namelijk niet noodzakelijkerwijs een oorzakelijk verband.
Maar waar komt dat bloed in de melk vandaan? Het is niet zo dat ergens diep in de borst een kraantje naar een bloedvat zit wat naar believen bloed in de melk laat stromen. Met andere woorden, het hoort er, in deze onbewerkte toestand, niet in. Maar ergens tussen de melkvormende cellen en de tepel kan een wondje zitten, bijvoorbeeld door een borstontsteking, of er kan een bloedvaatje scheuren of knappen, net zoals dat in je neus kan gebeuren, en dan komt er wat bloed me met de melk die er langs stroomt. Net zo onschuldig als een bloedneus over het algemeen, maar, ook net als bij een bloedneus, als het vaker voorkomt, kan dat betekenen dat er iets niet helemaal werkt zoals het hoort. Dan kan een doktersbezoekje nodig zijn.
Het bloed kan ook van de tepel komen. Het hoort niet, maar het kan gebeuren dat een tepel beschadigd wordt, dat er een kloof in komt die kapot gaat of dat de baby bijt. En hoppa: de vampierbaby kan aan zijn diner. De meeste kapotte tepels komen voor in de eerste week na de geboorte. Moeder en baby moeten het vak nog leren en hebben niet altijd de beste leermeester om zich heen. Moeder en baby hebben geen handige houding, baby moet zijn hoofd draaien om bij de tepel te komen of hij moet trachten met zijn kin op zijn borst te drinken (probeer dat eens, met je kin op je schouder of op je borst drinken: een interessante ervaring!). De tepel belandt scheef in zijn mond of niet diep genoeg, of de tepel glijdt tijdens het drinken heen en weer omdat er geen goede grip mogelijk is. Of baby heeft een afwijkend interieur in zijn mondholte. Allerlei redenen waarom er op de tepel verkeerde druk en wrijving wordt uitgeoefend. En dat veroorzaakt verwonding. Tepelkloven zijn alleen maar een ander woord voor kapotte tepels. Kloven zijn die dingen die je krijgt in het eelt van je voeten, of in je vinger net daar waar de nagel buiten het nagelbed uitgroeit, of op de rug van je handen als het koud en nat is. Kapotte tepels hebben blaren, schuurplekjes, of opengescheurde vouwen, of een soort snijwondjes. Of bijtwonden, maar dat gebeurt meestal pas later, als de baby tanden krijgt.
De meeste kinderen die tanden krijgen, drinken gewoon verder aan de borst of er niets aan de hand is. Soms moeten ze hun techniek een beetje bijstellen en voelt moeder een paar keer de tandjes schuren of lichtjes prikken. Door weer even te focussen op een wijd open mond en diep aanhappen is dat over het algemeen snel opgelost. Maar soms gebeuren er meer dingen tegelijkertijd en bijt het kind echt heel hard. Meestal zonder opzet. Misschien is hij ook juist heel erg bezig met leren kauwend te eten en vergist hij zich in de techniek. Of misschien wil hij overal op bijten door het ongemak van de doorkomende tanden. Of misschien is hij net ook verkouden en kan hij niet goed door zijn neus ademen. Of misschien leek gewoon zomaar een goed idee. Hoe dan ook, die pasgeboren tandjes zijn vlijmscherp en kunnen een lelijk wondje maken dat gemeen pijn doet en bloedt.
Sommige mensen zeggen om deze reden dat het doorkomen van de tanden duidelijk het moment is om te stoppen met borstvoeding. Dat klinkt misschien verleidelijk, maar het klopt niet. Het doorkomen van de tanden markeert het begin van de periode waarin borstvoeding naast andere voeding een plaats heeft. Die periode kan doorlopen tot aan het begin van het uitvallen van dit melkgebit. En dus zal er een oplossing voor het bijten en het bloed gevonden moeten worden. De eerste maatregel (na het gedecideerd en met een duidelijk ‘’Nee! niet bijten!’’ afkoppelen) is om weer goed en degelijk te werken aan de regels voor goed aanleggen: mond wijd open, tong over de eigen onderkaakrand heen en de tepel diep in de mond nemen. Voordeel van deze leeftijd is dat je dat best al kunt uitleggen en voordoen. Als de tepel diep genoeg in het mondje ligt zal het wondje tijdens het drinken geen pijn doen, niet verder open gaan en snel genezen.
Soms, als de baby erg geschrokken is van de luidkeelse reactie van zijn moeder, wil de baby even helemaal niet meer aan de borst. Lees daarvoor verder onder borstweigeren.
Eurolac Flits! met label bloed, tepelkloven, tepels, bijten, kleur, aanleggen. Deze links leiden naar een lijst met blogs met dit label, klik op de plaatjes in de linkerzijbalk voor meer verhaaltjes.

Sneeuwwitje

~Wit als sneeuw, rood als bloed en zwart als ebbenhout.
‘’Mijn melk is niet goed’’, tweede in een serie Sprookjes en bakerpraatjes over borstvoeding
Foto: Kristen Stewart als een militante Sneeuwwitje die in Snow White and the Huntsman wel kleur bekent, maar in haar voorkomen minder duidelijk de traditioneel bij haar horende kleuren draagt.
Een kind aan de borst drinkt de melk uit die borst en niemand ziet de melk en niemand maakt zich druk. Alleen wanneer de baby spuugt of wanneer de melk wordt afgekolfd kun je het uiterlijk van de melk zien. Als wij aan melk denken, zien we het product uit de winkel voor ons dat in pakken of flessen of plastic jerrycans zit. Als je het inschenkt ziet het er, afhankelijk van het vetgehalte, altijd exact hetzelfde uit. Wit, vooral de witheid valt op. Moedermelk wordt tegen die uniforme witte standaard afgezet. En dan gaat het fout.
Moedermelk, vers van de tap of na bewaren, kan er verrassend uitzien. Normaal zit de kleur ergens in het spectrum tussen blauwig wit via romig geel-wit tot oranje-achtig. Colostrum is meestal gelig tot geel-oranje. In de loop van de week na de eerste paar dagen gaat de kleur naar romig wit. Daarna, als de rijpe melk zich settelt wordt meer blauwig wit bij de eerste slokken tot een romig wit voor de laatste druppels. Dit blijft ongeveer zo tot aan het einde van de borstvoedingperiode. Zo wit als sneeuw is moedermelk maar zelden.
Zo rood als bloed kan melk ook zijn. Een wondje aan de tepel of een gesprongen adertje in de borst kunnen zorgen voor een paar druppels of wat meer bloed in de melk. Bloed is een heel sterke kleurstof en maakt de melk met een paar druppels al roze en met wat meer kan het lijken of het arme kind zuiver bloed te drinken krijgt. Het ziet er wat eng uit, als of er een kleine vampier aan de borst ligt, maar de hoeveelheid bloed is over het algemeen klein en kan geen kwaad voor het kind. Baby’s worden niet misselijk van bloed; wij worden misselijk van het idee van bloed.
Zwart als ebbenhout is ook nog een mogelijkheid. Zwarte of donkerbruine melk wil zeggen dat er ‘’oud bloed’’ in de melk zit. Je ziet dit meestal alleen bij de eerste voedingen. Het oude bloed bestaat uit resten van een kwetsuur aan de borst Misschien is er ooit een slag of stoot geweest of is de autogordel eens hard in de borst gedrukt. In de borst is dan een bloeding geweest, een bloeduitstorting zoals een blauwe plek. De kwetsuur geneest en meestal worden de bloedresten door het lichaam opgenomen en afgevoerd, maar soms blijven ze achter in de melkkanalen. Het ziet er vies uit, maar baby’s hebben er over het algemeen geen last van. Na een paar voedingen is het meestal weg.
Alle andere kleuren van de regenboog kunnen ook de revue passeren. Meestal ligt dat aan toegevoegde of natuurlijke kleurstoffen in het eten van de moeder. Veel zeewierproducten in het dagelijkse menu kan voor groene melk zorgen, net als een hoge consumptie van groene limonade of gelatinetoetjes. Veel oranje fruit en groenten kan een oranje-gele verkleuring van de melk geven. Rood en blauw zit vooral in snoepjes en goedkope limonade of die halfbevroren slush.
De kleur van de melk zegt niets over de voedings- of andere waarde. Een andere kleur maakt de melk niet ongeschikt voor consumptie of onveilig. Het ziet er raar uit, dat is alles.

Vampierbaby's

Foto: Gary Oldman als Dracula in Bram Stoker’s Dracula, waarin hij onder andere in een vleermuis verandert.
Egeltjes doen het heel voorzichtig. Vrijen moet met zorg gebeuren om te voorkomen dat je elkaar lek prikt met al die stekels. En borstvoeding geven doe je  ook voorzichtig als je als egelmoeder je kind niet aan je spiesjes wilt rijgen. Gelukkig zijn babyegelstekeltjes nog zacht, zodat zij hun moeder niet prikken tijdens het drinken. Vleermuismoeders voeden op zijn kop en voeden langdurig, omdat de jongen pas zelf voedsel kunnen zoeken als hun vleugels volgroeid zijn. Vampiervleermuizen drinken bloed van zoogdieren of vogels als ze volwassen zijn, toch zijn vampiervleermuismoeders niet bang dat hun jongen hen zullen bijten terwijl ze aan de borst drinken. Vampiervleermuisbaby’s willen namelijk melk drinken en geen bloed. Mensen zijn soms wel bang dat kindjes die tanden krijgen hun moeder zullen bijten als ze aan de borst gaan. Vampierbaby’s zijn er niet zo veel en als ze er zouden zijn, zouden ze niet het bloed van hun moeder willen drinken. Mensenbaby’s willen wel het ‘’witte bloed’’ van hun moeder drinken, maar dat kan alleen als ze niet bijten. Bijten en borstdrinken zijn dingen die niet tegelijk kunnen gebeuren. Een aan de borst drinkend kind gebruikt zijn kaken en tong op een heel andere manier dan een kind dat bijt. Bij een goed borstdrinkend kind ligt zijn tong over zijn eigen onderkaak heen onder de borst. Zou hij nu bijten, dan zou hij in zijn eigen tong bijten. Dat is niet handig, want dat zeer en er komt geen melk. Tanden krijgen is dus helemaal geen reden om aan te nemen dat de borstvoedingperiode daarmee beëindigd wordt. Integendeel zelfs. Alle zoogdierkinderen krijgen op een gegeven moment tanden en een poos later vallen die weer uit en krijgen ze andere tanden. De eerste ronde zijn het een soort oefentanden, net zoals kinderen die beginnen met schaatsen eerst oefenschaatsjes krijgen met dubbele ijzers. Je kan er niet zo veel mee, ze zijn niet snel en wendbaar, maar je kan er goed mee oefenen zonder al te veel te vallen. de melktanden, zoals dat eerste gebit zo toepasselijk heet, zijn om het bijten en kauwen te oefenen. Ze zijn nog klein en het zijn er nog niet zoveel, maar je kan er mee bijten en kauwen oefenen. Want dat is iets heel anders dan drinken. Het melkgebit hebben vrijwel alle zoogdieren in de periode tussen het eerste hapje vast of volwassen voedsel en het volledig stoppen met moedermelk drinken. De tanden die je hebt als je nog melk drinkt dus. Dat is toch weer mooi bedacht, zo’n oefengebit voor als je eigenlijk nog melk drinkt, maar vast oefent met volwassen eten. Soms is het wel eens verwarrend dat je de een keer drinkt en de andere keer bijt en kauwt en soms wil dat wel eens verwisseld worden. Dan kan je je zomaar verslikken als je je brood probeert te zuigen. En je kan per ongeluk je moeder bijten als je probeert de borst te kauwen. Net als met leren schaatsen; ondanks de krabbelijzertjes kun je toch nog wel eens met je voeten in de knoop raken en onderuit gaan*. En soms is er een ondeugend peutertje dat vampiertje gaat spelen en mama bijt terwijl ze met glimoogjes afwachtend mama’s reactie afwacht: dolkomisch, die geluiden die mama dan soms maakt. Vooral als ze tijdens het drinken met haar gedachten elders is. Maar dat is een spelletej, geen reden om te stoppen met borstvoeding. Want vampiermama’s bijten dan gewoon, speels en zachtjes, even terug. In dat koddige neusje, dat zo lief rimpelt bij het lachen.
*) Octaview Weblog: Het paradijs in het bos