Start

Foto: Vandaag jarig: Anna Kendrick

Anna Kendrick is nog een redelijk nieuwe ster aan het film-firmament, maar veelbelovend en in de tien jaar dat zij in het vak zit al 30 titels achter haar naam. Dat kan wel gezien worden als een goed begin. De voor vandaag gekozen sukjes die in de zomerspecial in de herhaling gaan hebben ook alles met een goed begin te maken. Eeen goed begin door houding, of door terug te gaan naar heo het werd ontworpen, of door een god begin te herstellen na een valse start.

Kruiden bij borstvoeding
Borstvoeding gaat niet altijd vanzelf en veel moeders moeten hobbels en drempels nemen en wolven en beren bevechten om borstvoeding op de rails n aan de gang te houden. Gelukkig zijn er allerlei hulpmiddelen en technieken die hen daarbij kunnen helpen. Veel mensen grijpen graag naar kruidenmiddelen, terwijl anderen zeggen dat die niet werken. Fecka & Turek onderzochten hoeveel werkzame bestanddelen in de vloeistof over gaan als je thee zet van pepermunt, melisse of salie. Zij vonden grote hoeveelheden daarvan in de vloeistof. Gali-Muhtasib vond dat salie niet alleen zorgt voor vermindering of stopzetting van de melkproductie, maar daarnaast anti-inflammatoire en antimicrobiële werking heeft en tevens een krachtig middel in de strijd tegen kanker is. Melli et al onderzochten of pepermunt beschermend kan werken tegen het ontstaan van tepelkloven en zij vonden dat vrouwen die een pepermuntgel gebruikten minder kapotte tepels hadden na twee weken dan vrouwen die lanoline of een placebogel gebruikten. Zij bevelen wel aan om ook te zorgen voor goede aanleg-en drinktechnieken. 10 december 2010

en

Een goed begin
In de laatst decennia is er veel veranderd in de zorg rond de baring en de routines zijn een stuk borstvoeding vriendelijker geworden. Een belangrijke ontwikkeling was dat kinderen niet direct bij de moeder werden weggehaald n vervolgens dat kinderen in principe bij de moeder op de kamer blijven. Een meer recent ontwikkeling toont het belang van huidcontact en de meeste baby’s mogen nu dan ook enig tijd bloot op de buik van de moeder blijven na de geboorte. Onderzoek toont aan dat huidcontact de baby ten goede komt, goed is voor de initiële moeder en kind hechting en het op gang komen van de borstvoeding.  Moore & Cranston Anderson vonden dat er wel verschil was in de eerste dagen borstvoeding, maar vonden dat verschil na een maand niet meer terug. Onderzoek van Colson et al toont aan dat de terugval in borstvoeding die wordt gezien na enkele weken, ondanks de begeleiding en instructie die moeders ontvangen, wel eens zouden kunnen liggen in het stoppen met de buik-op-buik ligging na dat 1e uur en de 1e voeding. Zij vond dat mensenkinderen geen dorsale drinkers (met constante steun en druk in de rugzijde) zijn, zoals tot nu toe algemeen werd aangenomen, maar ‘’buikvoeders’’, zoals veel andere zoogdieren. Zij vertonen in de vooroverliggende positie allerlei reflexmatig gedag dat efficiënt bijdraagt aan het zoeken en vinden van en aanhappen aan de borst en het veiligstellen van de melkstroom. Deze manier van borstvoeden (Biological Nurturing) voorkomt grotendeels het ‘’vechtgedrag’’ dat veel kinderen laten zien bij het aanleggen en bevordert het zelf en goed aanleggen. 9 december 2010

en

Vintage
Vintage betekent oude dingen een nieuwe betekenis geven. Biological Nurturing is zo oud als de mens en wordt door Suzanne Colson als een nieuwe manier om borstvoeding te bekijken gebracht. Net zo subliem als vintage styling. 

Uit de inleiding: ‘’De meeste zorgverleners geloven dat moeders moeten leren hoe ze borstvoeding moeten geven. Dit boek beschrijft nieuw bewijs uit onderzoek dat erop lijkt te wijzen dat moeders en baby’s een aangeboren kennis hebben over borstvoeding geven en krijgen en het introduceert en nieuwe benadering onder de naam ‘’Biological Nurturing’’. Biological Nurturing is een verzamelnaam voor optimale borstvoeding situaties en houdingen, waarvan de interacties spontaan gedrag bij moeders en baby’s losmaken dat hen helpt bij de start van borstvoeding.
Biological Nurturing is snel en makkelijk te doen. De meeste moeders en baby’s manoeuvreren zichzelf automatisch in de goede houdingen als ze aan zichzelf worden overgelaten. De uitdaging voor de zorgverleners ligt in hun begrip van de gedrag inducerende mechanismen en het leren hoe zij moeders n baby’s kunnen helpen doen wat ze van nature kunnen.  Dit boek herstelt het vertrouwen in het biologische ontwerp van de natuur en in het aangeboren vermogen van moeders om borstvoeding te kunnen  geven. ‘’  8 december 2010

Fecka I,  Sebastian Turek S: Determination of Water-Soluble Polyphenolic Compounds in Commercial Herbal Teas from Lamiaceae: Peppermint, Melissa, and Sage. J. Agric. Food Chem., 2007, 55 (26), pp 10908–10917
Gali-Muhtasib H: Anticancer and medicinal properties of essential oil and extracts of East Mediterranean sage (salvia triloba). Advances in Phytomedicine 2006, 2:169-180
Melli MS, Rashidi MR, Nokhoodchi A, Tagavi S, Farzadi L, Sadaghat K, Tahmasebi Z, Sheshvan MK: A randomized trial of peppermint gel, lanolin ointment, and placebo gel to prevent nipple crack in primiparous breastfeeding women. Med Sci Monit. 2007 Sep;13(9):CR406-411.
Colson SD, Meek , Jane M. Hawdon JM: Optimal positions for the release of primitive neonatal reflexes stimulating breastfeeding. Early Human Development 2008, 84(7):441-449.
Moore ER, Cranston Anderson G: Randomized Controlled Trial of Very Early Mother–Infant Skin-to-Skin Contact and Breastfeeding Status. Journal of midwifery & women's health 1 March 2007 (volume 52 issue 2 Pages 116-125
Colson S: An introduction to Biological Nurturing; new angles on breastfeeding. Hale Publishing, Amarillo TX, USA, 2010

Winkelier

Foto: Daar, in die kasten in mijn praktijkkamer, is de winkel van Eurolac gevestigd, gehuisvest in lades, kratten, bakken en emmers. De kassa zit in de computer

Werkend met moeders, baby’s en borstvoeding komt het herhaaldelijk voor dat je denkt, nu zou er dit of dat moeten bestaan. Om die moeder te hepen, om die baby te helpen, om de borstvoeding te ondersteunen. Niet dat er niets is voor moeders en baby’s en borstvoeding, nee er is volop. Maar het is vaak net niet wat ik dan bedoelde of voor ogen had. Of de uitvoering zinde me niet. Of het was onnodig kostbaar. Of moeilijk te krijgen. Of het zijn van die onzinnige dingen die niemand helpen  of het moest zijn van de wal in de sloot. Het enige dat er op zit is dan om zelf te zorgen voor precies dat wat nodig is, in de uitvoering die nodig is. Inkopen of zelf maken. Het begon met Gentiaan Violet en nu is het een winkel met een heel redelijk assortiment. Wat, per definitie haast, niet in de Eurolac winkel te vinden is, is dat wat je ook makkelijk elders kan vinden. Dus geen kolven, geen beha’s en geen hebbedingetjes om te weten welke borst aan de beurt is.

Het begon dus met Gentiaan Violet. Spruw begon vaker voor te komen, of het werd vaker herkend en de behandeling met reguliere geneesmiddelen was meer en meer niet tot tevredenheid werkend. En steeds vaker leken schimmelstammen resistentie op te bouwen tegen deze reguliere middelen. Dat is ten dele verklaarbaar door het soort middel en ten dele door de manier van toepassen. De reguliere middelen bij spruw, nystatine en miconazol, zijn schimmelwerende (fungistatische) middelen. Dat wil zeggen dat ze de schimmel wegjagen, zorgen voor een schimmelonvriendelijke omgeving en de schimmel inactief maken. Volgens de bijsluiter moet het middel ongeveer vier keer per etmaal worden aangebracht. De vermenigvuldiging snelheid van schimmels is echter korter dan de tijd die tussen twee toepassingen in zit. Een gevolg hiervan is dat de schimmel alleen een flinke schop onder zijn kont krijgt en daarmee leert dat hij  de volgende keer uit de buurt van de schopper moet blijven. Wat je nodig hebt is een middel met een schimmeldodende (fungicide) werking. Tegen een killer kun je niet resistent worden, net zo min als bacteriën tegen alcohol resistent kunnen worden. Als je dan ook nog een fungicide hebt dat een beetje in de huid trekt, zodat je het er niet om de haverklap opnieuw op aan hoeft te brengen, verhoogt dat het gebruikersgemak en de kans op succes.

Gentiaan Violet is zo’n middel dus ik begon dat aan moeders aan te raden. Maar de moeders kwamen bij me terug: de dokter wil het niet voorschrijven en de apotheker zegt dat hij het niet heeft en niet kan maken. Te zot voor woorden natuurlijk, dus ik ging me erin verdiepen en het middel bestuderen. Uit de weinige beschikbare onderzoeken bleek niet dat het gevaarlijk zou zijn, alleen rommelig en ouderwets. Het bleek ook uitermate simpel te zijn om het te maken in een sterkte en met een toebereidingswijze waarin het goed geschikt is om te gebruiken bij spruw bij moeders en kinderen. En zo moeilijk als het in Nederland te krijgen bleek, zo simpel was dat in Duitsland. En aangezien ik, wonden in Zuid Limburg, toch al gewend was in Duitsland boodschappen te doen, nam ik het daar bij een apotheek mee. Geen vraag naar een doktersrecept, geen opgetrokken wenkbrauwen. En zo begon het, flesje voor flesje. Met die eerste tien gram Gentiaan Violet poeder heb ik een eeuwigheid gedaan. Dat werd al snel meer en ik ging er ook andere producten mee maken. Andere verpakkingen en andere bereidingen. Nu is het te koop als de gewone standaard GV1% in water (10ml in een bruin glazen flesje met garantiedop), in een flesje met een traag druppelende druppeldop met veiligheidssluiting (voor wanneer er als peuters vermomde uitvinders in huis zijn), in een flesje met een penseeltje (als een nagellak, voor bijvoorbeeld kalknagels) en met een spraydop, en als zalf, gemengd met lanoline en kokosolie.

Na de GV kwamen de zalfjes als eerste. Zuivere lanoline, maar dat smeert zo slecht. Na enig experimenteren kwam er een goed smeerbare vette zalf van 75% lanoline en 25% kokosolie en een paar druppeltjes calendulatinctuur. Goed smeerbaar, lekker vet, maar ook vrij snel intrekkend. Moeders gebruiken het niet alleen voor kapotte tepels, maar ook kapotte billetjes en schrale plekjes, schaafwondjes. Eerst waren het tubes, maar zonder speciale apparatuur is dat lastig te vullen en sluiten, dus nu in potjes. De zalf is onder de naam Balsem ook als stift verkrijgbaar. Handig voor onderweg. Er komt op korte termijn ook een gezinsverpakking.

Borstvoeding thee is overal en in allerlei varianten verkrijgbaar, waarom zou ik me daar dan ook nog mee bezig houden? Omdat de meeste thees voor de melkproductie veel te veel venkel bevatten en te weinig of geen van de kruiden die wel bewezen effectief zijn, zoals fenegriek, gezegende distel en galega. Losse thee, met de mogelijkheid om er lege één-kopszakjes bij te kopen, zodat je niet al die theeprut meedrinkt. En voor wie de dosering wat sterker wil en geen kruidentheeliefhebber is, zijn de kruiden fenegriek, galega en gezegende distel nu ook als capsules te koop.

Morgen deel twee met hulpmiddelen, de nieuwste uitbreidingen en verwachtingen.

Oranje

Foto: Hugh Laurie met bijna-oranje geverfd haar als David Walling  in The Oranges
Soms heb je een idee waarvan je denkt dat het een goed idee is. Zo’n idee waarvan je later denkt ‘’dat leek zo’n goed idee op dat moment’’, waar je nu van denkt ‘’wat haalde ik me in mijn hoofd?’’. Want, waar geel, rood en blauw geen probleem waren en groen ook nog wel te bedenken was en paars morgen ook wel zal lukken, zit ik nu met mijn handen in mijn haar te bedenken waarover oranje nu eens kan gaan. Ik houd niet van oranje, ik vind het geen mooie kleur, veel te schreeuwerig, opdringerig en over-the-top-vrolijk. Eigenlijk vind ik het een reclamekleur. Zo’n kleur die je net als reclame iets door je strot probeert te duwen, wat je helemaal niet wilt of nodig hebt. Veel geschreeuw en weinig wol, Poe-hah en kapsones. Nee, naar mijn smaak een veel te opdringerig tiepje, dat oranje. Behalve het oranje van de goudsbloem op de verder vrij onaanzienlijke plant Calendula Officinalis.
Calendula Officinalis (Goudsbloem, Marigold, Ringelblume) is een bijzondere plant. geliefd als eenjarige tuinplant geeft het fleur aan de tuin, zolang het niet vriest. Maar goudsbloem is vooral ook een nuttige plant. De olie van de zaden kan worden gebruikt om verf aan te maken en na bewerking als onschadelijke verfverdunner. De bladeren zijn eetbaar als salade, hoewel meestal niet bijzonder smakelijk, en de bloemen geven fleur en kleur aan soepen en salades.  De bloemen kunnen worden gebruikt als onschadelijke kleurstof in voedingsmiddelen en wordt daartoe ingezet bij de kaas en boter bereiding. Goudsbloem en goudsbloempreparaten worden over het algemeen goed verdragen en zijn zeer laag-allergeen.
De bloemen en de zaden bevatten onder andere saponinen, harsen en essentiële oliën die ze bijzonder geschikt maken om te verwerken in huidverzorgingsproducten. Laboratorium testen hebben aangetoond dat calendula officinalis wondgenezend werkt, astringerend zonder dat er veel tanninen inzitten en dat het bacteriedodende eigenschappen heeft. Vanwege al deze genezende en verzachtende eigenschappen en het gebrek aan allergene eigenschappen of nare bijwerkingen is het een geliefd basis ingrediënt voor babyverzorgingsartikelen. Het tegendeel van schreeuwerig en opdringerig eigenlijk, die goudsbloem, ondanks zijn kleur.
Samen met Sintjanskruid (hypericum perforatum), een wat spichtige plant met onooglijke, kleine gele bloemetjes, wordt van goudsbloem een zalf gemaakt voor brandwonden en branderige wonden, en diepe wonden van steken of sneden. Het sintjanskruidbloemetje is verlegen, onooglijk, naast de pronkerige goudsbloem, maar de goudsbloem heeft hem bij genezingsprocessen wel vaak nodig. Juist omdat hij niet zo op de voorgrond treedt, maar meer de diepere processen aanstuurt: de diepere zenuwpijn, de verborgen infectieveroorzakers.

Eurolac Flits! met label kruiden, infecties, calendula, reclame. Deze links leiden naar een lijst met blogs met dit label, klik op de plaatjes in de linkerzijbalk voor meer verhaaltjes.

Mary Poppinstas

Foto: Julie Andrews als Mary Poppins, de nanny met een magische tas vol met trucjes en attributen voor elk denkbaar en ondenkbaar opvoedingsprobleem.
Schreef ik een dag of wat geleden nog over borstvoeding au naturel*, nu zal ik het hebben over de gemodificeerde natuur. Ofwel ‘’als borstvoeding au naturel niet helemaal natuurlijk vanzelf gaat’’. Als lactatiekundige kom ik natuurlijk op dagelijkse basis moeders en kinderen tegen waarbij borstvoeding niet vanzelf gaat en hulp nodig is. Het overgrote deel van de problemen is echter op te lossen zonder hulpmiddelen. Vaak is het probleem dat de verwachtingen van moeder en kind over wat een gezond aantal voedingen is of wat een ‘’goede voeding’’ is en over hoeveel voeding het juiste is, niet overeenkomen. Dan volstaat over het algemeen om moeder uit te leggen wat kind verwacht (omdat het omgekeerde overduidelijk niet gaat werken). Dan is er nog een flink aantal problemen dat is op te lossen door de houding van moeder en van kind en de verhoudingen tussen die twee aan te passen. Als voeden pijn doet of onvoldoende melk oplevert ligt dat er namelijk vaak aan dat het kind niet op een handige manier bij de borst kan en niet kan doen wat hij moet doen. Maar er zijn natuurlijk ook omstandigheden die een al dan niet tijdelijk hulpmiddel nodig maken. Daarvoor heb ik dan mijn Mary Poppinstas, vol met voor de hand liggende en minder voor de hand liggende trucjes en hulpstukken.
Zo kan het gebeuren dat een kindje nog niet in staat is om zodanig te drinken dat hij de melkstroom op gang kan brengen of houden. Dat is een probleem voor het kind, want hij krijgt geen eten. Maar ook voor de loop van de borstvoeding is het niet goed, want als er geen melk wordt afgenomen, wordt er ook geen nieuwe melk aangevoerd. Met andere woorden, de melkproductie komt niet op gang of loopt terug. Er zal dus moeten worden gezocht naar een manier om toch de baby van eten te voorzien en om de borsten tot melk maken aan te zetten. Melk uit de borsten halen kan ook door kolven. Afkolven kan met de hand of met een apparaat. De meest naturel methode is uiteraard met de hand. Vooral in de eerste dagen is dit heel simpel, maar ook voor grotere hoeveelheden melk is het goed te doen. Het moet wel even worden geleerd natuurlijk, maar dat moet kolven met een apparaat ook. Grote voordeel van het kunnen kolven met de hand is dat je nooit je spullen kan vergeten en dat je altijd en overal even kunt kolven als dat nodig is. Hoe het precies werkt lees je hier. Om nu die afgekolfde melk aan de baby te geven zijn er allerlei mogelijkheden. Je kan het natuurlijk in een fles doen. Dat is voor veel mensen de meest voor de hand liggende methode, maar het is zeker niet de meest natuurlijke. Om te zorgen dat 1. het kind eten krijgt; 2. het de moeder niet al te veel tijd gaat kosten; het kind een goede techniek aanleert en behoudt; 4. de borsten zo veel mogelijk worden gestimuleerd, is de meest voor de hand liggende manier om het kind de extra melk te geven terwijl hij aan de borst drinkt. Dat gaat heel eenvoudig met een spuitje en een voedingssonde of een opzetstukje. Melk in het spuitje (kan ook een potje of flesje zijn), sonde of opzetje erop en in de mondhoek terwijl het kind aan de borst drinkt. Hetzelfde lukt ook heel goed met een spuit met kromme punt, een zogenoemde kaakspoelspuit.
De hoeveelheid melk die wordt gemaakt kan ook aan heel andere dingen liggen dan alleen het onvermogen van het kind om de borst voldoende te stimuleren. Sommige moeders maken te weinig melk of denken dat ze te weinig melk maken. De meest voorkomende oorzaak van echt te weinig melk maken is te weinig melk vragen. Daaruit volgt dat de beste manier om meer melk te maken is om meer melk te vragen.  In de praktijk betekent dat over het algemeen dat er vaker of veel vaker moet worden gevoed dan werd gedaan. Voor veel moeders is het namelijk volkomen onmogelijk om in 5 keer per dag voldoende melk te maken. De orst heeft een individueel bepaalde opslagcapaciteit en voor de meeste moeders betekent dat dat zij minimaal elke 3 uur moeten voeden om voldoende melk te maken. Vaker kan ook nodig zijn en is volstrekt normaal. Het is een misverstand te denken dat dit in de loop van de tijd voor alle moeders minder wordt. Voor sommigen wel, voor anderen niet. Als plan A (vaker voeden) niet werkt, gaan we naar plan bij: naast vaak voeden proberen we een kruidenmiddel uit om de aanmaak van melk te vergroten of zelfs om de aanmaak van klierweefsel te vergroten. Dit kan in de vorm van thee met allerlei verschillende kruiden of een concentraat van kruiden in capsules.
*) Eurolac! Blog ‘’Puur natuur’’
Eurolac.net: Problemen in het vroege postpartum oplossen met behoud van borstvoeding
Eurolac.net: Hulpmiddelen en technieken bij verstopte melkkanalen en borstontsteking