Foto: collage van dragende dieren.
Opeens duikt er dan zo’n leuke foto op op Facebook (het linkerdeel van de illustratie hiernaast) met een link naar een onderzoek via een artikel met de titel ‘’Waarom worden baby’s rustig als ze gedragen worden?’’. Het gaat over een onderzoek door Esposito et al (2013) naar fysieke response in de baby als de moeder hem draagt bij muizen en mensen. Dragen, dat wil in dit onderzoek zeggen: er mee rondlopen, niet enkel optillen of op de arm houden. Zij zien in deze kennis een manier om kindermishandeling te voorkomen. “Such proper understanding of infants would reduce frustration of parents and be beneficial, because unsoothable crying is major risk factor for child abuse,” zegt Kuroda, een van de onderzoekers, daarover. Het lijkt mij een zinniger advies aan ouders van huilbaby’s dan de gangbare adviezen om het kind wakker en eventueel ingebakerd in bed te leggen en hem zichzelf maar in slaap te laten huilen.
In het artikel beschrijven de onderzoekers hoe de muisjes die werden onderzocht direct als ze door de moeder werden opgepakt en gedragen volkomen relaxed werden (ook meetbaar aan het ieniemienie ECG’tje dat werd gebruikt). Ze spierspanning werd laag en de pootjes werden losjes gebogen; de pups namen een soort foetushouding aan. De moeder kon hierdoor gelijk ook makkelijker lopen, ondanks haar soms grote last. Het gedrag en de houding van de jongen werd herkend als lijkend op dat van andere dierenjongen als ze door de moeder worden rondgedragen, zoals, aldus het artikel, katten en leeuwen. Op de linkerhelft van de illustratie is dat goed te zien. Maar wacht eens, kijk eens goed wat voor soort dieren voor die afbeelding zijn gekozen.
Juist, allemaal nestblijvertjes, die om een of andere reden verplaatst moeten worden. Geen dieren die normaliter worden gedragen, maar dieren in een soort van noodsituatie. De collage aan de rechterkant, die ik erbij maakte, laat dieren zien voor wie het dragen van de jongen normaal, dagelijks gedrag is, net als bij de mens. Je ziet dat die jongen niet die foetushouding aannemen en zich niet slap houden. Zij houden zich vast en hebben een veel actiever ogende houding (nu ja, het mensenkindje niet, die is zo relaxed dat hij in slaap gevallen is). Maar wel rustig, dat wel. Waarschijnlijk is hun hartslag inderdaad ook rustig.
Begrijp me niet verkeerd, ik ben blij met wetenschappelijk onderzoek dat aantoont dar dragen van kinderen een goed idee is, voor zowel de moeder (of de vader) als het kind. Ik zal onder geen beding dit onderzoek afkatten, integendeel zelfs. Maar ik wil natuurlijk wel gezegd hebben dat de redenering niet helemaal klopt. De muizen en katten die hun jong dragen doen dit uit tijdelijke noodzaak om hun jong te verhuizen. Om die operatie zo goed mogelijk te laten verlopen is het noodzakelijk dat het jong ontspannen is en niet beweegt. Dus verslappen zijn spieren wat en slaat zijn hart rustiger. Hij gaat in een soort stand-bymodus. Dat loopt voor de moeder beter en voorkomt stress bij het jong. Bij jongen van dragers is gedragen worden de natuurlijk modus en uiteraard zijn die jongen dan rustig, want de wereld is precies zoals hij zijn moet.
Een aardig (wellicht niet helemaal diervriendelijk) omgekeerd onderzoek zou kunnen zijn om bij dieren die normaliter dragen, het jong van de moeder weg te nemen en ergens neer te leggen. Wat gebeurt er dan met de hartslag en de stresssignalen? Dat is nu precies waarom de argumentatie in het hierboven besproken onderzoek niet klopt: het dragen is voor dragers geen interventie, maar het neerleggen is dat wel.
Mensenkindjes zijn bedoeld om te worden gedragen, dan zijn ze in hun meest relaxte staat. Het zou dus niet nodig moeten zijn om ouders te adviseren hun baby op te nemen en te dragen, ze hadden hem om te beginnen niet neer moeten leggen. Maar zolang kinderen vaker wel dan niet ergens worden neergelegd of -gezet (bed, wieg, box, kinderwagen, autostoeltje, wipstoeltje, …), is het wel een goed idee om ouders te adviseren om bij elk teken van onrust of stress de baby op te pakken en te dragen. Bij gebrek aan vacht waaraan onze kindjes zich goed kunnen vasthouden kunnen wij een draagdoek of draagsysteem gebruiken. Dat loopt voor ons dan weer wat makkelijker, net als voor moederkat lopen makkelijk is met haar kitten aan zijn nekvel in haar bek.
Gianluca Esposito, Sachine Yoshida, Ryuko Ohnishi, Yousuke Tsuneoka, Maria del Carmen Rostagno, Susumu Yokota, Shota Okabe, Kazusaku Kamiya, Mikio Hoshino, Masaki Shimizu, Paola Venuti, Takefumi Kikusui, Tadafumi Kato and Kumi O. Kuroda. "Infant calming responses during maternal carrying in humans and mice". Current Biology, 2013.doi：10.1016/j.cub.2013.03.041
