Hoe vaak eet jij op een dag? En hoe vaak drink je? En hoe vaak steek je iets anders eetbaars en/of drinkbaars in je mond? Met andere woorden: hoe vaak per etmaal geef jij je spijsvertering iets te doen? Tel heel eerlijk elke hap en slok. Een keer of 7, 8, 9, ...? Zit er, behalve in de nacht, vaker of minder vaak 2 uur of meer tussen twee van die momenten? De meeste volwassen Westerse mensen zullen, misschien tot hun eigen verbazing, tot de conclusie komen dat zij overdag gemiddeld elke twee-tweeëneenhalf uur wat eten, drinken of snacken. Meer dan de helft van al mijn cursisten (meestal verpleegkundigen, verloskundigen, vroedvrouwen en kraamverzorgenden) hebben op hun tafel iets te drinken en/of te eten staan om de lesblokken van twee uur tussen de pauzes door te komen. De, eerst Amerikaans genoemde, gewoonte om altijd een flesje water mee te nemen waar je ook gaat, neemt ook hier hand overhand toe.
Een volwassen mens met een gemiddeld energieverbruik heeft, afhankelijk van een aantal andere factoren, ongeveer 30cal/kg/dag nodig*. Een baby in zijn eerste levensjaar aflopend van ca. 100 tot 80cal.kg/dag**. In de eerste drie-vier maanden verdubbelt hij zijn geboortegewicht en een jaar later is hij drie zo zwaar als bij zijn geboorte. Dat vergt eten. Veel eten. Heel veel eten. In verhouding drie keer zoveel als een gemiddeld volwassen mens. In de praktijk komt het neer op zo’n liter melk per dag.
Gangbare richtlijnen voor zuigelingenvoeding geven aan dat bij het bereiken van een bepaalde leeftijd en/of een bepaald gewicht de voedingsfrequentie omlaag moet. Dat komt er op neer dat het kind die hele liter melk in steeds minder, maar grotere porties moet krijgen. De kindermaag is daar niet op gemaakt. De maag van een baby in rust is ongeveer even groot als zijn eigen vuistje. Dat is een standaardmaat. Volgens de min of meer vaste verhoudingen in het menselijk lichaam is de maag in rust zo groot als de eigen vuist. Mensen die hun maag door een leven van supersize maaltijden hebben getraind is groter. Een comfortabele maaltijd is twee vuisten groot, een stevig maal drie en een vijfgangen feestdis misschien wel vijf. Er is geen enkele manier waarop een liter melk kan worden verdeeld in vier of vijf porties die elk maximaal twee of drie vuistjes groot zijn.
Een maag kan wel getraind worden om meer te bevatten. Dat werkt het beste door al vanaf de eerste dagen de maaltijden consequent iets groter te maken dan comfortabel is. Bij veel kinderen zal in het begin de maag daartegen protesteren en het teveel eruit gooien. Dat geeft niet, gewoon doorzetten niet opgeven en medicijnen gebruiken die het spugen tegengaan. Vroeg of laat went de maag eraan en dan kan de volgende stap worden genomen: weer een iets grotere portie per maaltijd. Om niet boven de liter per dag te komen moeten die grotere maaltijden iets verder uit elkaar liggen, zodat het totaal in een maaltijd minder wordt behaald. Een goed getrainde babymaag kan op die manier op een zeker moment die hele liter in vier porties van een kwart liter verwerken. Natuurlijk geldt dit alleen voor baby’s. Geen volwassene zou het in zijn hoofd halen om zijn totale dagelijkse portie voedsel en drinken te verdelen in vier gelijke porties en die met tussenpozen van exact vier uur over de dag verspreid te eten en absoluut niets, ook geen glas water, een kopje koffie of een appel, tussendoor in te nemen.
Wat is het gevolg, of liever wat zijn de mogelijke gevolgen, van het streven naar een zo klein aantal zo groot mogelijke voedingen voor een baby (inclusief een zo snel mogelijk afwennen van nachtelijk eten)? Allereerst de gevolgen voor de maag en darmen. Het feit dat de maag een bepaald volume heeft, betekent dat de spijsvertering is afgestemd op dat volume. Overvulling zorgt voor overbelasting. Dat uit zich bij een baby in buikpijn (ook wel vergoelijkend krampjes genoemd) en spugen. De maag draai op meer dan volle capaciteit en is vervolgens een flinke poos werkeloos. Maar dan gaat het in de darmen verder. Bij borstvoeding zal een heel grote maaltijd in verhouding veel suiker en weinig vet bevatten. Die onbalans zorgt voor gisting en bruisende vertering met opnieuw buikpijn (‘’krampjes’’), gasvorming en mogelijk explosieve darmlozing met schuim, vreemde kleur en geur.
De met grote tussenpozen toegevoerde grote hoeveelheden energie met vooral veel suiker veroorzaken immense schommelingen in de bloedsuikerspiegels en de bijbehorende wisselende uitingen van hyperactiviteit en vermoeidheid (zich uitend in jengelen en huilen, maar niet kunnen slapen). De grote verschillen in volle maag en lege maag en de grote hoeveelheden voedsel die op zeer korte termijn moeten worden verwerkt kunnen zorgen voor een overbelasting van de insulinehuishouding, die daardoor levenslang verstoord kan raken. Dit en de grote glucose schommelingen zijn belangrijke factoren in het ontstaan van overgewicht en diabetes later. Die tendens wordt versterkt door het aanleren van eetgewoonten die bestaan uit het nuttigen van zeer grote maaltijden. Supersizing begint niet bij de fastfoodrestaurants, maar in de zuigelingenvoeding schema’s!
Baby’s moeten op zijn minst zo vaak eten als het aantal keren dat een volwassen mens door de dag heen iets van eten of drinken in zijn mond stopt. Minstens. Want die volwassene hoeft alleen zijn directe energieverbruik te compenseren en op gewicht te blijven (en vaak niet eens dat). De baby moet in de eerste drie tot vier maanden zijn gewicht verdubbelen en in het erop volgende jaar nog eens dat begingewicht erbij krijgen. Daar is veel eten voor nodig. Veel eten met een relatief kleine maag vraagt om frequente maaltijden. Dag en nacht. Dat geldt overigens ook voor kinderen die geen borstvoeding krijgen of die afgekolfde moedermelk krijgen. En die behoefte aan frequente kleine maaltijden neemt niet af met het ouder worden van het kind. Tegen dat ze volwassen zijn zitten ze nog steeds op zes tot acht voedingen en sommigen nog meer.
PS - Wanneer je dokter zegt dat het beter is om de maaltijden verder uit elkaar te brengen en dus te vergroten vraag dan eens naar de wetenschappelijke onderbouwing voor dat advies. En vraag dan gelijk eens of hij zelf ook volgens dat strikte schema van elke vier uur een maaltijd van exact dezelfde grootte eet en verder absoluut niets. Ik loof een cadeaubon voor de Eurolac Web Winkel uit voor degene die mij gepubliceerd, onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek kan leveren waaruit onomstotelijk blijkt dat [het vergroten van de maag van de baby en het verstoren van zijn glucose- en insulinehuishouding] het voeden van een zuigeling met een paar heel grote maaltijden per dag gunstig is.
*Dit is een afgeleide van de Harris-Benedict formule, waaruit blijkt dat een matig bewegende vrouw van 70kg en 170cm lang ongeveer 2000 cal per dag nodig heeft om gezond en op gewicht te blijven. Omgerekend is dit iets minder dan 30cal/kg/dag
**) Een baby heeft tot de verdubbeling van zijn geboortegewicht ongeveer 150ml moedermelk per kg per dag nodig. Moedermelk bevat ongeveer 70 cal per 100ml. Omrekenend kom je dan op ongeveer 100cal/kg/dag uit. Na die eerste maanden daalt de voedingsbehoefte naar 120ml/kg/dag wat overeenkomt met ongeveer 80cal/kg/dag.
Eurolac Flits! met label voeding, voedingspatroon, nachtvoedingen. Deze links leiden naar lijsten met bijdragen met deze labels. Klik op de plaatjes in de linkerzijbalk voor meer verhaaltjes.