Hallie Parker/Annie James in Parent Trap
In de periode direct na de geboorte is contact tussen de moeder en haar jong van vitaal belang voor de gezondheid en het overleven van het jong. Scheiding van moeder en kind brengt het jong zowel fysiek als psychische in gevaar. Schapen- en geitenboeren weten er alles van: als moeder het jong verstoot of als om andere redenen het jong met de hand gevoed moet worden is de kans dat het jong ziekelijk zal worden of dood gaat groot. In psychologische onderzoeken bij zoogdieren worden jongen bij de moeder weggenomen om stress te veroorzaken. Hoewel veel van de uitslagen van die onderzoeken met groot gemak op mensen worden geprojecteerd ziet de Westerse mens zich niet als een dier en denkt collectief dat het met de gevaren van scheiding van een mensenmoeder en haar kind wel zal loslopen.
Maar dat loopt dus niet los. Het is zelfs onlosmakelijk aan elkaar verbonden, die nabijheid en de lichamelijke en geestelijke gezondheid van moeder en kind. Scheiding van moeder en kind na de geboorte levert voor beiden stress op en slechtere prognoses voor de lichamelijke en emotionele ontwikkeling van het kind en het welzijn van de moeder. Omdat het uitermate onethisch zou zijn om kinderen willekeurig in te delen in een groep met of zonder contact met de moeder en omdat het onmogelijk is dit blind uit te voeren, zijn er maar erg weinig onderzoeken te vinden die de voldoen aan de zelfopgelegde gouden standaard van de medisch-wetenschappelijke wereld van prospectief, dubbelblind, gerandomiseerd en gecontroleerd onderzoek. Een Cochrane meta analyse komt dus met ietwat teleurstellende resultaten. Er worden toch wel positieve dingen gevonden op het gebied van borstvoeding, uitkomsten en cardiovasculair stabiliteit en minder huilen. en men vond op korte en lange termijn in elk geval geen negatieve uitkomsten.
Toch betekent dit meer dan je op het eerste gezicht zou denken en er zijn andere positieve factoren die kunnen worden geëxtrapoleerd uit andere kennis over menselijk gedrag. Stabiele cardiovasculaire functie en minder huilen betekent minder stress. Stress in zeer jonge kinderen werkt anders dan bij oudere kinderen en volwassenen en laat veel langer zijn sporen na. Stress in pasgeborenen kan uiteindelijk leiden tot slechtere stress verwerking in de rest van het leven. Stres nu, in combinatie met mindere hartfunctie en minder goede borstvoeding, verhoogt het risico van te veel afvallen, te lange tijd voor het beginnen met groeien en te weinig groei, maar ook van hyperbilirubinemie (geelzucht) en hypoglycemie (te alge bloedsuikers). Minder goede borstvoeding verhoogt het risico van bijvoeding met kunstvoeding en een fles met speen, met alle risico’s van dien.
Kinderen die in hun eerste weken in direct lichaamscontact met hun moeder zijn slapen beter en eten beter. Moeders die dicht bij hun kind zijn slapen beter. Een onafscheidelijk paar waarvan beide partners het best functioneren als ze bij elkaar zijn en negatieve verschijnselen vertonen bij scheiding. Zo’n onafscheidelijk paar toch scheiden, daar komt alleen ellende van.
Moore ER, Anderson GC, Bergman N, Dowswell T: Early skin-to-skin contact for mothers and their healthy newborn infants. Cochrane Database of Systematic Reviews, 2012.
Morgan BE, Horn AR, Bergman NJ: Should Neonates Sleep Alone? Biological psychiatry, 2011, 70(9):817-825. DOI: 10.1016/j.biopsych.2011.06.018)