Vaak wordt gesteld dat borstvoeding voordelen heeft, waarmee eigenlijk wordt gezegd dat kunstvoeding ook wel OK is. Niets is minder waar. Kunstvoeding is namelijk niet de norm, maar een poging om een vervanging te maken voor de norm: borstvoeding. En die poging wil nog wel eens falen als het om veiligheid gaat. Kunstmatige moedermelkvervangers in poedervorm zijn namelijk verre van steriel en er willen ook nog wel eens andere vieze en giftige dingen in zitten, per ongeluk of expres. Regelmatig wordt de wereld opgeschrikt door het breed terughalen van kunstvoeding, zoals een keer Similac omdat er beestjes in zaten (kevers en larven). In de afgelopen jaren kwamen er rapporten naar buiten van kinderen (meestal toch al kwetsbare kinderen zoals zieke en prematuur geboren baby's), die ernstig ziek werden of overleden na het drinken van kunstvoeding die was besmet met Enterobacter Sakazakii en Salmonella. In China werden tienduizenden kinderen ziek en enkele overleden na het drinken van met melamine opgevoerde kunstvoeding (sporen van melamine werden ook in kunstvoedingen in Noord Amerika gevonden). Verder wordt in de meeste merken kunstvoeding ook een hoge concentratie perchhloraten gevonden, waarvan bekend is dat het de schildklierfunctie negatief kan beïnvloeden.
Kunstvoeding zou je kunnen vergelijken met een zwarte zwaan. Een zwarte zwaan wordt met name in de financiële wereld gebruikt als zinnebeeld voor een niet te voorspellen gebeurtenis of factor die tot onvermoede, maar meestal uiterst negatieve gevolgen leidt. In de filmische thriller Black Swan is het de negatieve ondertoon van het karakter van de zwarte Zwaan die de hoofdpersoon geestverwarringen en hallucinaties geeft, die uiteindelijk tot haar dood leiden. Kunstvoeding was natuurlijk nooit bedoeld als dodelijke kracht, en ouders kiezen het zeker niet met die mogelijkheid in gedachten, maar het blijkt dat in sommige gevallen toch te zijn. Niet alleen het spul zelf, maar de machinaties en gebeurtenissen eromheen.
Als één van de makkelijk weg te vegen nadelen van kunstvoeding wordt vaak opgevoerd dat je in geval van calamiteiten zeer onthand kunt zitten met een hongerig kind, of niet in staat bent een veilig product te verkrijgen of klaar te maken. Dat wordt vaak een beetje lachterig van tafel geveegd, want wat voor rampen kun je je nu hier in ons platte koude kikkerlandje voorstellen. OK, dan zal de stroom eens een keer uitvallen, dat duurt hooguit een paar uur. Dan zal er eens een boel sneeuw vallen en het verkeer vast staan. Ook dat is bij ons niveau van hulpverlening zo weer opgelost. Bij ons is alles zo goed geregeld dat zelfs natuurrampen zich gedeisd houden en terroristische aanslagen gebeuren alleen in de VS of in de Arabische wereld. Tot de Chinezen op hol sloegen was het hier gewoon perfect geregeld allemaal.
Maar nu sta je als moeder die voor kunstvoeding heeft gekozen -want dat is bij ons net zo goed en net zo veilig als borstvoeding, toch?- soms voor een leeg schap. Andere supermarkt, zelfde verhaal. En dan krijg je het benauwd. Wat zal het kind dan eten? Het kan in een dergelijke situatie moeilijk zijn om niet stiekem te denken ‘’ik heb het wel gezegd’’. Moeders hebben meer aan een ‘’zal ik je eens wat zeggen’’ en dan een uitleg hoe ze wel aan veilige melk voor hun kind kunnen komen. Ik garandeer niet dat dit is wat moeders, die bewust kozen voor kunstvoeding, willen horen, maar voor hen die tegen wil en dank dachten ervoor te moeten kiezen en nu met de gebakken peren zitten, kan het perspectief bieden. Je kan namelijk ook kiezen voor menselijke melk. Ik kan je garanderen dat geen aan het productieproces inherente vervuiling in zal zitten en de kans op vreemde objecten of vergiften is ook uiterst minimaal. Er is een kleine kans op de aanwezigheid van ziekteverwekkers, maar die gaan onveranderlijk gepaard met bescherming tegen die zelfde ziekteverwekkers. Het is altijd het proberen waard.
Moeders die te kampen hebben met een dreigend of acuut te kort aan melk voor hun kind door de kooplustige Chinezen, kunnen gaan relacteren en in de tussentijd (tot hun eigen productie op peil is) gebruik maken van menselijke donormelk. Hoe ga je te werk:
- Zoek in je omgeving een moeder die borstvoeding geeft en haar te veel aan jouw kind wil doneren, of zoek contact met HM4HB, een informele moedermelk ruilbeurs, of schrijf je in bij het Moedermelknetwerk om aan menselijke melk voor je kindje te komen.
- Geef vanaf nu alle voeding aan de borst en doe dat zo vaak mogelijk per dag (verdeel de totale dagelijkse hoeveelheid in minimaal 10 porties). Gebruik een bijvoeden-aan-de-borst-systeem (kant en klaar of zelf geknutseld met een voedingssonde).
- Wanneer je niet bij je kind bent kolf je zo vaak als je kindje aan de borst gevoed zou worden en dan een keer extra.
- Als je wel bij je kindje bent, draag je hem zo veel mogelijk en je zorgt voor zoveel mogelijk huidcontact. Probeer een paar dagen non-stop bij elkaar te zijn.
- Als je dat wilt kun je kruiden (fenegriek, gezegende distel en galega) of medicijnen (domperidon) gebruiken om de afgifte van het melkmakende hormoon prolactine te stimuleren.
- Wees overtuigd van je eigen kunnen en wees uitzinnig trots op jezelf en je kind als de melk begint te stromen.
- Zoek moeders die in hetzelfde schuitje zitten en moedig elkaar aan en zoek een deskundige met ervaring in relactatie om je te begeleiden.
Melamine-contaminated powdered infant formula in China - update. http://www.who.int/csr/don/2008_09_22/en/index.html
Joshua G Schier, Amy F Wolkin, Lisa Valentin-Blasini, Martin G Belson, Stephanie M Kieszak, Carol S Rubin and Benjamin C Blount: Perchlorate exposure from infant formula and comparisons with the perchlorate reference dose. Journal of Exposure Science and Environmental Epidemiology 20, 281-287
Ransdell Pierson: Abbott recalls beetle-tainted Similac baby formula.Persbureau Reuters Wed Sep 22, 2010 4:49pm EDT. http://www.reuters.com/article/idUSTRE68L4ZI20100922