Pagina's

maandag 10 oktober 2011

Secreet

Foto: Nikki Reed als Rosalie Hale, het secreet in de Twilight Saga
Laatst hoorde ik een collega vertellen dat een vader (een arts van beroep)  van een jonge baby geen slokje van de melk van zijn vrouw wilde proeven, omdat hij ‘’geen lichaamsuitscheidingen dronk’’. De borst is inderdaad een klier, meer bepaald een samengestelde klier. volgens Coelho’s zakwoordenboek der geneeskunde is een klier of glandula een orgaan waarvan de functie is het afscheiden van bepaalde stoffen, namelijk excreta en secreta. Een excreet (excretum) is een afvalproduct dat moet worden verwijderd en dus het lichaam uit gaat, een secreet (secretum) is een stof die in het lichaam wordt gebruikt. Moedermelk is het product van de melkklieren in de borst en op het eerste gezicht lijkt het een excreet: het verlaat immers het lichaam. En bovengenoemde dokter dacht dat kennelijk ook: een door het lichaam uitgescheiden stof moet een afvalproduct zijn en inderdaad ga je dat niet drinken. (En nee, ik ga hier niet in op de wat obscure gezondheidsleer die urinedrinken voorstaat en ook niet op sommige diersoorten die de ontlasting van de eigen of andere soorten eten.) Moedermelk is natuurlijk geen excreet, geen afvalproduct. Is het dan een secreet? Dan zou het in het lichaam moeten worden gebruikt. Het wordt echter in een ander lichaam gebruikt. Daarom verklaar ik moedermelk tot een secreet dat in een extern partnerlichaam wordt gebruikt. Het secretum moedermelk is dus niet echt een secreet als in kreng , maar een waardevolle, unieke stof. Een van de dingen die moedermelk zo bijzonder maakt onder de secreta is het feit dat het allerlei andere secreta bevat, afscheidingen van andere klieren. Moedermelk zit vol met hormonen zoals prolactine, steroïden –gestagenen, estrogenen, corticoïden, androgenen, opiaaat-achtge peptiden- cAMP en cGMP, TRH en TSH, gonadotriptinen, eierstokhormonen, corticosteroïden, eruthropoietine, prostaglandinen, leptine, ghreline, adiponectine, IGF-I (insuline gelijkende groeifactor). Natuurlijk kunnen de hormonale secreten van veel vrouwen in bepaalde maandelijkse fases secreten maken, maar eigenlijk zijn het toch wel handige stoffen als het gaat om de gezonde groei en ontwikkeling van een baby bijvoorbeeld. Andere stoffen in moedermelk maken dat het eerder wit goud is dan dat wat het riool in gaat. Bijvoorbeeld enzymen die het verteren makkelijker maken: lipase (in twee vormen) voor het verteren van vet, lactase voor het verteren van koolhydraten, antiprotease, alfa-amylase, sulfydryl, lysozyme, peroxidase, … . en dan heb ik de levende cellen nog niet genoemd, rechtstreeks overgenomen uit het bloed van de moeder: leukocyten zoals macrofagen, lymfocyten en immunoglobulinen, neutrofielen, epitheliale cellen. en niet te vergeten de bifidus factor, lactoferrine, interferon en glangiosides glycolipiden.
O, en voor ik het vergeet: met borstvoeding kun je je kind ook gewoon eten geven.
Coelho MB (bewerking Kloosterhuis G): Praktisch verklarend zakwoordenboek der geneeskunde. Van Goor en Zonen, 1977 (19edruk)
Savino F, Liguori SA: Update on breast milk hormones: Leptin, ghrelin and adiponectin, Clinical Nutrition, 2008, 27(1):42-4
Vergelijking van de samenstelling van moedermelk en poedermelk op borstvoeding.com