Vorige week werd ik geïnterviewd door een verslaggever van een televisieprogramma. Het was niet het eerste interview dat ik gaf, maar wel het eerste voor een camera. Het hele interview duurde ongeveer een kwartier. De verslaggever stelde intelligente en ter zake doende vragen en ik gaf daarop naar beste weten antwoord. Het was leuk om te doen toen ik me eenmaal had bedacht dat het gewoon hetzelfde was als een lezing geven voor een hele zaal vol zorgverleners. Wat minder leuk was, was dat van dat hele gesprek van 15 minuten maar enkele zinnen werden gebruikt. Dat doet geen recht aan een zorgvuldig opgebouwd en genuanceerd verhaal.
Behalve interviews geven, neem ik ze ook af. Niet met de bedoeling er een radio of televisie programma van te maken, maar om de vraag van een moeder in een context te zetten. De enige publicatie van die interviews gebeurt in een dossier, waar het verder blijft. Een enkele keer worden delen ervan gebruikt om te communiceren met andere zorgverleners of, iets vaker, om de lessen aan leerling lactatiekundigen te illustreren en de studenten van oefenmateriaal te voorzien. In dat laatste geval wordt ook veel informatie niet voor publicatie gebruikt. Dat gebeurt dan niet om een interessanter verhaal te krijgen, maar om de privacy van moeder, kind en gezin te waarborgen.
Het interviewen van een moeder om het verhaal, het beeld, rondom haar vraag volledig te krijgen gebeurt vrij gestructureerd. Eerst wil ik het frame hebben waarin het beeld wordt gevat: naam, adres, gezinssamenstelling, woonomstandigheden, algemene gezondheidstoestand van moeder en kind. Veel van die gegevens zie ik zelf als ik bij de moeder binnenstap of heeft zij al van te voren op een formuliertje ingevuld. Dan begin ik aan de opzet van het beeld door de moeder zelf haar verhaal te laten doen: nog eens vertellen wat precies haar vraag aan mij is, wat ze zelf denkt, wat ze al zelf gedaan heeft, welke andere hulp er al gegeven is. Bij gebrek aan een cameraman probeer ik met een ander kanaal van mijn hersens de moeder, haar lichaamstaal en interactie met haar kind te registreren. Deze registraties helpen me met het invullen van de achtergrond en bieden vaak ook stof voor de richting waarin in verder ga vragen.
Het vrije verhaal van de moeder en de registraties van mijn andere kanaal leiden me naar de vervolg vragen. Ik wil bijvoorbeeld, als dat ter zake doet, meer weten over hoe de bevalling is verlopen en hoe moeder dat heeft ervaren, wat ze erbij en erna voelde. Lichamelijk, maar ook emotioneel. Als er sprake is van pijn wil ik precies weten waar de pijn zit, of die altijd op dezelfde plaats zit of juist niet, wat voor soort pijn het is, hoe ernstig en of het altijd even erg is of wisselend en wanneer en op welke manier het soms anders is. Ik vraag moeder ook naar haar kind en zijn gedrag. Maar ik interview de baby zelf ook. Natuurlijk niet in een woordelijk vraaggesprek, want veel gesproken woorden heeft de baby meestal nog niet. Maar baby heeft wel lichaamstaal en mimiek. Ik luister dus naar de baby en naar zijn communicatie met zijn moeder en ik vraag moeder of ik hem even mag vasthouden om te onderzoeken.
Voor mijn interview met de baby gebruik ik mijn stem, mijn oren, ogen, neus en handen. Mijn stem en mijn handen vragen en mijn oren, ogen en neus en ook mijn handen ontvangen de antwoorden. De vragen die ik baby stel met mijn stem gaan minder over de woorden die ik spreek, maar meer over toonhoogte en intonatie in combinatie met beweging en mimiek. Met mijn handen vraag ik naar de werking van zijn instincten en reflexen en naar zijn welbevinden. Zijn antwoorden geeft hij met geluiden, bewegingen en spierspanning. Soms vertelt de geur van een baby zelfs ook een deel van het verhaal.
Het werkelijke onderzoek van moeder’s borsten en baby’s mondje en het observeren van een borstvoeding vullen de details van het beeld in. Met het invullen van die laatste details, begint gelijk ook al de montage van alle opnames tot een zinnig en toonbaar geheel. In mijn geval is dat het construeren van een lactatiekundige diagnose als basis voor het opstellen van mogelijke handelplannen. In tegenstelling tot bij een televisie interview is degene die het interview gaf, de moeder, sterk betrokken bij deze montage. Ik leg moeder namelijk mijn conclusie en de opties voor verder handelen uit. Dan is zij degene die beslist op welke manier wordt verder gegaan. En de ene keer kiest de moeder voor een handelswijze die ook mijn voorkeur had; een andere keer ziet de moeder een heel ander einde aan gesprek. Een einde dat volkomen onverwacht kan zijn. Gelukkig is het voor mij nooit een zo desastreuze verrassing als voor de interviewer van de vampier.
Eurolac Flits! met label lactatiekundige, diagnose, communicatie