Pagina's

zondag 26 augustus 2012

Klein

Foto: Fred Gwynne als Herman Munster (vader, Monster van Frankenstein), Al Lewis als Grandpa (vampier), Yvonne De Carlo als Lily Munster (moeder, vampier) en Butch Patrick als zoon Eddie Munster (weerwolf) in de jaren '60 TV serie The Munsters waarin Eddy van school wil omdat zijn klasgenoten hem voor Kleintje uitschelden.
Een pasgeboren mensenkindje is klein. Ook een heel grote baby is klein in verhouding tot wat hij als volwassenen zal zijn. Gemiddeld is een baby bij de geboorte drie tot drieënhalve kilo. In 18 jaar tijd wordt de baby 20 keer zo zwaar als bij de geboorte en drieënhalf keer zo lang. De eerste verdubbeling van het geboortegewicht duurt maar krap 4 maanden en de verdubbeling van de geboortelengte een jaar of vier. Het hoofd groeit het minst van al, want dat is voor de geboorte al het hardst aan de gang geweest. Bij de geboorte is het hoofd ongeveer een kwart van de totale lengte, tegen dat het kind volwassen is is dat nog maar een achtste. De ledematen daarentegen groeien hard, die kwamen ook tijdens de zwangerschap al achteraan lopen. Het duurt letterlijk jaren voor de armen van een kind lang genoeg zijn om met goed fatsoen zijn eigen billen te kunnen vegen. Niet alleen lengte en gewicht veranderen dus, ook de verhoudingen tussen lengte en gewicht en tussen de diverse onderdelen veranderen.
Sommige lichaamsmaat verhoudingen blijven tijdens het hele leven hetzelfde, andere verhoudingen groeien steeds dichter naar de ideale verhouding van de gulden snede (phi, φ, 1,618, reeks van Fibonacci). Eén van de maat-verhoudingen die eigenlijk altijd hetzelfde blijft is de verhouding tussen iemands vuist en zijn maag. Maak een vuist en leg die onder het borstbeen tussen de ribbenboog. Daar ligt de maag in rust, net zo groot als die vuist. Dit werkt niet voor mensen die door een levenslange gewoonte van supersize maaltijden hun maag hebben vergroot. De maag is een zak van spierweefsel en is erg elastisch. Als je een beetje oppast blijft die elasticiteit een leven lang goed. Dat wil zeggen dat de maag uitrekt als er voeding in komt en weer terug naar normaal gaat als het voedsel de maag weer verlaat. Als de maag keer op keer te sterk wordt belast en te ver moet oprekken zal zij haar elasticiteit verliezen en mettertijd niet meer terug naar de normale maat kunnen. Een grote maag vraagt meer voedsel voor het signaal ’’vol’’ wordt afgegeven en zo zal de gewoonte van supersizing zichzelf in stand houden en mogelijk verergeren. Dit is een belangrijke factor bij het ontstaan van de overgewicht endemie.
Een babymaagje is klein want zijn vuistje is klein. Bij een pasgeboren kind duurt het een paar dagen voor de maag elastisch wordt en makkelijk uitzet en weer teruggaat. De maag van een pasgeborene kan wel gevuld worden en tot uitrekken gedwongen, maar dat is een erg onfysiologisch proces en vaak zal het maagje sterk protesteren en alles er weer uitgooien. Het vele spugen wat veel pasgeborenen doen zou wel eens minder met misselijkheid te maken kunnen hebben en meer met het forceren van grote hoeveelheden voeding. Zou het echt normaal zijn dat zoveel kinderen misselijk geboren worden? Gebeurt dat bij andere zoogdieren ook? Lopen die ook eerst allemaal een dag of wat te spugen voor ze verder kunnen? Hoe logisch is zo’n vorm van voedselverspilling, biologisch en evolutionair gezien?
Wat een babymaagje in de eerste 24 uur zonder proppen comfortabel kan bevatten is ongeveer 5 tot 10ml, de tweede 24 uur ongeveer 10-20ml en de derde 24 uur 20-30ml. Is het erg verwonderlijk dat dat ook de gemiddelde hoeveelheden colostrum zijn die per keer oogstbaar zijn in die eerste paar dagen? Daarna is het babymaagje net zo elastisch als die van een volwassene en daarmee ook de kwetsbaarheid voor overrekken en supersizing. Een baby moet binnen 4 maanden zijn geboortegewicht verdubbelen met melk met een gemiddelde energetisch waarde van 70 calorieën per 100ml. Om dat te doen heeft hij dus heel veel van die melk nodig per dag. Ongeveer 150ml per kilo lichaamsgewicht per dag. Dat is veel, maar het is geen enkel probleem, zo lang hij het maar niet allemaal in 1 keer moet drinken. Dat maagje van 1 vuistje groot kan met gemak tot twee vuistjes uitzetten en ook nog enigszins comfortabel tot 3 vuistjes. Moedermelk verlaat de maag binnen 2 uur, dus die kleine portie van 2-3 vuistjes groot kan zeer regelmatig worden herhaald. Het dag quotum halen is daarmee een makkie.
‘’Grote eters worden niet geboren maar gemaakt’’ is een wijsheid die nog niets aan waarheid heeft ingeboet. Mensenkindjes zijn klein en worden geboren als kleine eters. Dat kan je zo houden, met alle gezondheidsvoordelen van dien. Of je kan de etiketten op de blikken kunstvoeding geloven en de maag van de baby voorbereiden op een supersized Big Mac menu extra large.
Eurolac Flits! met label portie, frequent voeden