Pagina's

dinsdag 12 juli 2011

De grote boze wolf of de grote beschermer?

(Foto: tot wolf getransformeerde Quilleute Jacob Black in New Moon/twilight Saga)
Leven is veranderen. Ben je net ergens aan gewend, gaat het ineens weer anders. Da’s goed, want wie niet verandert staat stil en gaat dan achteruit. Sommige dingen blijven hetzelfde en ook dat is goed: als je eenmaal iets goed hebt ontworpen en getest moet je daar niet meer aan gaan sleutelen. Zogen is zo’n goed ontworpen en uitgebreid concept waaraan niet meer gesleuteld moet worden. Elk zoogdier heeft een perfect op  de behoeften van de eigen soort samengestelde melk. Dat is altijd hetzelfde, soort voor soort, generatie na generatie. Niks meer aan doen, houden zo. Wat wel verandert, is de samenstelling van de melk van elke individuele moeder naarmate het jong/kind groeit en zich ontwikkelt en andere behoeften krijgt. En ook die verandering is goed. Het beschermt. In de legenden van de Quileutes (een kleine Native American stam in de noordwestelijke staat Washington) veranderden de krijgers in tijden van nood in ongewoon grote wolven om de stam te beschermen. Als wolf hadden zij andere eigenschappen die hen in staat stelden de aanvallen van andere stammen of zelfs andere wezens af te weren en zo het voortbestaan van de kleine, kwetsbare stam veilig te stellen. Moedermelk verandert op een vergelijkbare manier, alleen minder spectaculair om te zien. Telkens als een kind in een andere levensfase komt, mobieler wordt, verder van de moeder vandaan gaat, verandert haar melk. Er komen dan andere afweerstoffen in, die precies zijn toegespitst op de vijanden van het kind op dat moment: bacteriĆ«n en virussen. De minuscule wolven in de moedermelk gaan onvervaard op de indringers af en maken ze af of jagen ze weg. Maar dat is niet de enige verandering in moedermelk naarmate een kind ouder wordt. In tegenstelling tot de algemeen aanname dat er na een bepaald aantal maanden ‘’geen voeding’’ meer in moedermelk zou zitten, wordt de melk van een ouder wordend kind juist rijker (Mandel et al, 2005). Als back-up voor mogelijk optredende tekorten voor een kind in zijn leer-en experimenteerfase in de vaste voeding wildernis, wordt de moedermelk vetter. Moedermelk wordt een geconcentreerde reisvoeding, zou je kunnen zeggen, met ingebouwde EHBO trommel. Menig backpacker en survivalist zou wensen zo’n rugzakje mee te kunnen krijgen.
Mandel D, Lubetzky R, Dollberg S, Barak S, Mimouni FB: Fat and Energy Contents of Expressed Human Breast Milk in Prolonged Lactation. Pediatrics 2005; 116:3 e432-e435; doi:10.1542/peds.2005-0313